Dziecko, które badałam, jest chłopcem. Ma na imię Marek. Chłopiec ma trzynaście lat, urodził się w 1993 roku. Marek chodzi do piątej klasy szkoły podstawowej.

Marek ma pełną rodzinę. Ma rodzeństwo, jest nim starszy brat, który mieszka razem z Markiem i z rodzicami. Patryk większość swojego czasu przebywa jednak poza domem. Rodzina Marka ma trudną sytuację finansową, gdyż ojciec nie pracuje, natomiast matka jest sprzątaczką w szkole. Ojciec nie wykazuje zainteresowania sprawami chłopców. Ciężka sytuacja materialna przytłoczyła go i spowodowała, ze mężczyzna często sięga po alkohol. Wszystkim zajmuje się matka, jednak nie ma ona za dużo czasu, gdyż dużo czasu spędza w pracy. Jednak jako najbliższą osobę chłopiec wskazał właśnie ją.

Marek jest nieprzystosowany do życia w społeczeństwie. Ciężka sytuacja rodzinna zmusiła dziecko do częstego podejmowania samodzielnych decyzji i do radzenia sobie samemu z wszystkimi trudnościami. Dziecko nigdy nie radzi się rodziców. Marek uważa, ze jest niepotrzebny nikomu. Czuje się niedowartościowany, nie wierzy w siebie i we własne możliwości oraz w innych ludzi. Często jest w stosunku do nich agresywny. Jest nieposłusznym dzieckiem, nikogo nie słucha. Kłóci się z rówieśnikami oraz z bratem oraz rodzicami. Chłopiec ma trudności w szkole. Ma problemy nawet z bardzo łatwymi zadaniami.

Podskala: niedostosowanie społeczne

  • Ocena wysoka
  • Chłopiec czasami mówi, dokąd i po co idzie
  • Pomaga w domu, jednak pod wyraźnym przymusem
  • Wolnego czasu nie chce spędzać z rodziną
  • Kłóci się z rodziną oraz z przyjaciółmi
  • Ma trudności ze zmianą zachowania, nawet gdy się go o to poprosi czy gdy mu się czymś zagrozi
  • Mimo gróźb i kar nie potrafi zachowywać się dobrze
  • Nikt z rodziny nie jest dla niego wzorem do naśladowania

Propozycje pracy profilaktycznej :

  • Metoda informacji
  • Metoda zalecenia
  • Metoda wpływu osobistego

Podskala: Nieprzystosowanie rówieśnicze

  • Ocena wysoka
  • Koledzy raczej go nie lubią
  • Nie jest mile widzianym członkiem grupy
  • Nie potrafi dostosować się do grupy
  • Okresowo zauważa się nasiloną niechęć do pracy w grupie z kolegami
  • Ma trudności z dotrzymaniem danego słowa czy obietnic
  • Czasem pomaga kolegom
  • Często kłóci się i awanturuje
  • Od towarzystwa rówieśników woli towarzystwo starszych kolegów

Propozycje pracy profilaktycznej :

  • Metoda informacji
  • Metoda wzoru osobistego
  • Metoda przekonywania

Podskala : Niedostosowanie w szkole

  • Ocena wysoka
  • Chłopiec często opuszcza zajęcia
  • Z każdego przedmiotu ma co najmniej jedną ocenę niedostateczną
  • Powtarzał klasę
  • Poleceń nauczyciela nie wykonuje systematycznie
  • Nie interesuje go nauka
  • Przepisy szkolne oraz zarządzenia z reguły nie są łamane
  • Czasami chłopiec popada w konflikty z nauczycielami
  • Czasami popada w konflikty z kolegami
  • Nie lubi zostawać w szkole poza godzinami lekcyjnymi

Propozycje pracy profilaktycznej

  • Metoda wzoru osobistego
  • Metoda przekonywania
  • Metoda informacji

Podskala : Nasilenie zachowań antyspołecznych

  • Ocena wysoka
  • Chłopiec często kłamie
  • Czasami spożywa alkohol
  • Zdarzają mu się kradzieże
  • Chłopiec ma nietypowe zachowania seksualne
  • Dokucza kolegom, zaczepia ich
  • Raz dokonał przestępstwa

Propozycja pracy profilaktycznej

  • Metoda przekonywania
  • Metoda informacji
  • Metoda doradzania
  • Metoda oddziaływania dyscyplinującego

Podskala : Kumulacja niekorzystnych czynników biopsychicznych

  • Ocena wysoka
  • Czasem chłopiec wykazuje nadpobudliwość psychoruchową
  • Badane dziecko często jest apatyczne i bierne
  • Czasami u wychowanka daje się zauważyć krańcową nieśmiałość oraz lęk
  • Dziecko ma czasami konwulsje oraz drgawki

Propozycje pracy profilaktycznej

  • Metoda informacji
  • Metoda wyrażania sugestii

Podskala: Kumulacja niekorzystnych czynników socjokulturowych oraz środków profilaktyczno - korekcyjnych

  • Ocena wysoka
  • Uzależnienie alkoholowe rodziców
  • Kontakt dziecka z osobami wykolejonymi lub przestępczymi poza kręgiem rodziny
  • Dozór kuratora

Propozycje pracy profilaktycznej

  • Metoda przekonywania
  • Metoda informacji
  • Metoda dozoru wychowawczego

Prognoza skuteczności zastosowanych metod

Marek jest w znacznym stopniu nieprzystosowany społecznie w każdej z podskali nieprzystosowania społecznego. To sprawia, że praca nad wychowaniem dziecka będzie bardzo żmudnym i długim procesem. Przyczyn takiego stopnia nieprzystosowania społecznego nie należy upatrywać się tylko w dziecku, ale także w otoczeniu, a szczególnie w rodzicach dziecka, którzy go zaniedbują. Ich wychowywanie dziecka sprowadza się tylko do zapewnienia dziecku środków niezbędnych do bytowania. Zaburzona jest hierarchia rodzinna a także jej funkcje, szczególnie emocjonalno-ekspresywna. Dlatego uważam, że metody wymienione przeze mnie należy zastosować nie tylko do dziecka, ale i do jego rodziców. Pedagogowie powinni pomóc zbudować w rodzinie Marka więzi emocjonalne. Rodzicom należy uświadomić, jak prawidłowo powinna funkcjonować rodzina. Jeśli zajdzie konieczność głębszej diagnozy rodziny wychowanka, należy powierzyć to zadanie innym placówkom, które są bardziej wyspecjalizowane. Praca pedagoga z dzieckiem powinna polegać na zdobyciu jego zaufania, przełamaniu jego bariery psychicznej, spowodowaniu, że dziecko otworzy się i nawiąże kontakty interpersonalne i będzie potrafiło sprecyzować swoje wewnętrzne potrzeby oraz oczekiwania. Dzięki pracy pedagogów dziecko powinno zmienić się. Powinno zacząć dostrzegać swoje pozytywne cechy. Chłopiec powinien postawić sobie jakieś cele i ideały, do których będzie starał się dążyć. Praca pedagogów powinna pozytywnie wpłynąć na stosunki panujące w rodzinie. Rodzice dzieci powinni zacząć dostrzegać synów i interesować się ich potrzebami. Pedagodzy powinni przemyśleć swoje zamierzenia i zaingerować w rodzinę bardzo taktownie, gdyż w przeciwnym razie stracą zaufanie dziecka, które zamknie się, zamiast współpracować. Metody, które zastosują pedagodzy, powinny uświadomić dziecku następstwa jego dotychczasowego złego zachowania. To powinno zwrócić uwagę dziecka na to, czego dotychczas nie dostrzegało: stosunki panujące między nim a rodzicami oraz na naukę, którą zaniedbało.

METODA DORADZANIA WYCHOWAWCZEGO - CHARAKTERYSTYKA

Metoda doradzania wychowawczego stosowana jest w celu pobudzenia oraz ukierunkowania aktywności dziecka. Służy ukazaniu wychowankowi zachowania, którego nie był do tej pory świadomy. Nie należy zapominać, że tylko wtedy owa metoda ma szanse powodzenia, gdy wychowanek ma warunki sprzyjające wyzwalaniu pewnych zamierzonych przez nas zachowań. Czasami dziecko celowo eksponuje pewne swoje cechy, które uważa za wartościowe, gdyż chce podnieść swoją pozycję. Zdarza się, że te cechy nie są jednak za takie uważane, wtedy należy zwrócić dziecku uwagę na inne jego pozytywne cechy, które umożliwią mu osiągnięcie zamierzonych celów. Pedagog powinien ukazać dziecku także negatywne aspekty jego zachowania oraz powinien uświadomić wychowankowi, w jaki sposób powinien zmienić swoje zachowanie, by nie było potem przykrych konsekwencji. Pedagog powinien dawać też przykład dziecku swoim zachowaniem.

W odniesieniu do konkretnego przypadku, czyli badanego Marka, metodą tą powinni być objęci także rodzice dziecka. Jeśli to nie poskutkuje, należy sprawę oddać w ręce innych placówek.

Przykład zastosowania omawianej metody - rozmowa z wychowankiem

Legenda:

P- pedagog

W- wychowanek

P: Dzień dobry, Marku! Bardzo się cieszę, ze przyszedłeś do mnie, ponieważ chciałabym z Tobą chwilę porozmawiać.

W: A o co chodzi???

P: Nic się nie bój. Proszę, usiądź sobie. Zaraz Ci wszystko wyjaśnię

Uważam Cię za bardzo mądrego i bystrego chłopca. Wiem , że potrafisz zainteresować innych sobą i że jeśli coś zaplanujesz, to starasz się do tego dążyć. Zastanawia mnie tylko, skąd się biorą Twoje problemy w szkole. Ostatnio idzie Ci gorzej, a pamiętam jak jeszcze niedawno szło Ci całkiem nieźle. Pamiętam Twoje zaangażowanie w przygotowanie szkolnej gazetki. Przyniosłeś wtedy tyle ciekawych artykułów! A teraz... Gorzej się uczysz, często wagarujesz, jesteś bardzo skryty i nieobecny, nie da się z Tobą porozmawiać. Wdajesz się w jakieś konflikty z kolegami, a wobec nauczycieli zdarza Ci się odnosić bardzo arogancko. Bardzo chciałabym wiedzieć, jaka jest tego przyczyna, bo uważam, ze za tym musi się cos kryć. Wiem, że jak czegoś bardzo pragniesz, to dążysz do tego, by to osiągnąć. Dlatego myślę, że coś się za tym kryje. Czy możesz mi powiedzieć, co to jest?

W: Nie wiem.

P: To jaka jest przyczyna Twojego zachowania? Nurtują Cię jakieś sprawy? Masz jakieś problemy? Nie chcę wiedzieć o tym z mojej ciekawości i wścibstwa. Chcę Ci pomóc, dlatego powiedz mi o tym, a ja przyrzekam, że wszystko, o czym się dowiem, pozostanie tylko miedzy nami.

W: Wie Pani... Mój tata pije... Nie ma pracy i to go załamało. Kiedyś poprosiłem go, żeby pomógł mi w zadaniu powiedział mi, żebym spier..., bo ma ważniejsze sprawy na głowie.

P: A mama? Nie mogła Ci pomóc? Co ona na to?

W: Mama nie wie o tym. Ciągle nie ma jej w domu, bo pracuje. Pracuje od rana do wieczora i mimo to tak mało zarabia! Ale pomagam jej w domu!

P: Wiem, kilka razy widziałam Cię w sklepie. Uważam, że to bardzo dobrze, że próbujesz ją odciążyć.

A co robisz poza tym, że pomagasz mamie? Doszły mnie słuchy, że spotykasz się ze starszymi od Ciebie kolegami. Czy wiesz, że Ci koledzy popadli w konflikt z prawem????

W: ...........................................

P: Jeśli nie chcesz rozmawiać na ten temat, uszanuję to. Chciałabym Ci coś jednak powiedzieć. Ty zrobisz i tak jak będziesz uważał, ale chcę, żebyś coś wiedział. Na pewno oglądasz telewizję. Teraz jest dużo filmów, w których młodzi chłopcy dokonują jakichś przestępstw. Wcześniej jest fajnie, związują wielkie przyjaźnie, ale jeśli stanie się coś złego, zostawiają kolegów na pastwę losu. Czy zauważyłeś, jaki jest dalszy los tych młodych przestępców? Oni nie myślą o tym , kim chcą zostać w przyszłości, nie mają żadnego celu w życiu, dlatego nie zastanawiają się nad swoimi czynami. Gdy jednak popełnia przestępstwo, trafiają do domów poprawczych, co uniemożliwia im spełnienie marzeń. Trzeba się zastanowić, czy szkoła jest taka zła, czy nie warto zdobywać wiedzy. Może gdyby Twój ojciec miał średnie wykształcenie, łatwiej byłoby mu znaleźć pracę. Ale o Twoim tacie wolę porozmawiać z Twoją mamą. Czy możesz jej o tym powiedzieć? Czy uważasz, że to jest dobre rozwiązanie?

W: Spróbuję z nią porozmawiać. Myślę, że nie będzie na mnie krzyczała tak jak ojciec.

P: A czy możesz przyjść jeszcze do mnie? Bardzo bym chciała Ci pomóc. Myślę, że razem pokonamy trudności, które spotkały Cię w życiu.

W: Dobrze, do widzenia!

P: Do widzenia! Dziękuję za to, że do mnie przyszedłeś.