Mitologia starożytnych Greków i Rzymian stanowi bez wątpienia ważny element w dziejach kultury świata. To dzieło uniwersalne, czytane przez ludzi w różnych krajach, o różnej kulturze. Jest zbiorem symboli i archetypów, stanowi wewnętrzny system nakazów i zakazów. W literaturze różnych epok, jak również w języku potocznym, często spotykamy nawiązania do postaci Prometeusza, Ikara, Heraklesa, czy Syzyfa. Bohaterowie ci uosabiają archetypy ludzkich postaw i osiągnięć. Przyjrzyjmy się im bliżej.
Zacznijmy od postaci Prometeusza. Dla współczesnego czytelnika stanowi on symbol poświęcenia się w imię ludzkości. Jak pamiętamy z mitologii, zabrał on Bogom ogień i podarował go ludziom, za co został skazany na olbrzymie męczarnie na Skałach Kaukaskich. Stanowi on pierwowzór bohatera, który dla dobra ludzkości buntuje się przeciwko bogom. Postać Prometeusza przypomniał czytelnikom Adam Mickiewicz w III części ,,Dziadów", konstruując w dramacie postać Konrada walczącego z Bogiem w imię ludzkości.
Z kolei Ikar to archetyp marzyciela, lekkoducha, nie potrafiącego zdać sobie sprawy z grożącego mu niebezpieczeństwa. Do postaci mitologicznego Ikara nawiązuje w swych utworach Jarosław Iwaszkiewicz, Tadeusz Różewicz oraz Stanisław Grochowiak.
Następny mitologiczny bohater - Herakles - to archetyp współczesnego supermana: odważny, heroiczny, zdecydowany walczyć ze wszystkimi przeciwnościami losu, jakie pojawią się mu na drodze.
Natomiast Syzyf to symbol człowieka wytrwałego. W młodości chciał on przechytrzyć bogów i nawet parę razy mu się to udało, za co został skazany na wtaczanie ciężkiego kamienia pod górę. Syzyf nigdy nie mógł dokończyć powierzonego mu zadania, bowiem przy samym końcu pracy ów kamień z wielkim hukiem spadał w dół. Jednak bohater ciągle podejmował wyzwanie od początku, dlatego dziś syzyfową pracą określmy ciężką prace wykonywaną mimo braku rezultatów.
A zatem mitologia Greków i Rzymian stanowi zbiór uniwersalnych motywów i archetypów wykorzystywanych przez współczesnych twórców. Ponadczasowe wartości, jakie możemy zaczerpnąć z tych mitologicznych opowieści, pozwalają nam lepiej zrozumieć świat oraz zachowania człowieka.
