1 GENEZA I CECHY TRAGEDII ANTYCZNEJ

TRAGEDIA - "dosł. Pieśń kozła", jeden z najstarszych gatunków dramatu, który ukształtował się w starożytnej Grecji. Z reguły tragedia kończy się śmiercią głównego bohatera. Tragedia antyczna, rozwinęła się z "dytyrambu - pieśni ku czci Dionizosa".

BOHATER ANTYCZNY - skazany jest na klęskę, która nie jest zależna od niego. Nie ma wpływu na własny los.

TRAGIZM ANTYCZNY - fatum, przeznaczenie. Los, bohatera jest nieodwracalny, zapisany, jako jego przeznaczenie.

SOFOKLES - wybitny twórca, który przyczynił się do rozwoju tragedii. Wprowadził trzeciego aktora.

TEATR GRECKI - wywodzi się z religijnych ceremonii na cześć boga Dionizosa. Święta te nazywano dionizjami, czyli świętami winobrania. Dzielono je na Małe Dionizje (wiejskie), obchodzono je z okazji otwierania naczyń z winem. Duże Dionizje (miejskie), były wielkim świętem mieszkańców Aten. Stały się igrzyskami teatralnymi i trwały 5 dni. W tym czasie wystawiano sztuki teatralne i wyróżniano najlepszego twórcę.

BUDOWA TEATRU

1. ORCHESTRA TANECZNA - miejsce przygotowane dla chóru, który tańczył i śpiewał. Było wytyczone na planie koła, elipsy lub prostokąta.

2. PROSKENION - podest, na którym grali aktorzy.

3. SKENE - było to pomieszczenie, w którym aktorzy zmieniali kostiumy, frontowa ściana budynku służyła, jako tło akcji.

Teatr był wykuty w skale, a zbocze wzgórza zostało wykorzystane na widownię zwaną THEATRONEM.

AKTORZY - aktorami byli wyłącznie mężczyźni. Grali w maskach, aby pokazać gniew, smutek, radość. Kostiumy pokazywały, czy jest to kobieta czy mężczyzna. Stali na koturnach, aby wydawali się wyżsi i byli bardziej widoczni dla widzów. Liczba występujących jednocześnie osób, nie przekraczała trzech.

PRZEDSTAWIENIE TEATRALNE (budowa).

PROLOGOS - zapowiedź tragedii

PARODOS - wprowadzenie chóru na scenę

EPEISODION - "epizod", część akcji, wypełniona monologami lub dialogami aktorów

STASIMON - komentarz chóru, pieśń śpiewana przez chór stojący na orchestrze

EXODOS - ostatnia pieśń, śpiewana podczas wyjścia chóru, zamykająca utwór.

REGUŁY TRAGEDII ANTYCZNEJ

1. ZASADA TRZECH JEDNOŚCI:

- MIEJSCA - akcja, dzieje się tylko w jednym miejscu, np. w pałacu.

- AKCJI - występuje tylko jeden wątek

- CZASU - czas fabuły, powinien odpowiadać rozpiętości czasu widowiska teatralnego i zamykać się w 24 godzinach.

2. Istota akcji, to tzw. konflikt tragiczny, - czyli "istnienie dwóch równorzędnych racji, pomiędzy którymi nie sposób dokonać wyboru".

3. Liczba osób na scenie, nie przekraczała trzech.

4. Występowali tylko mężczyźni.

5. Aktorzy grali w maskach, koturnach kostiumach i na koturnach.

TRAGEDIA - to pieśń kozła

KOMEDIA - grec. "komos" - wesoły orszak

KATHARSIS - oczyszczenie człowieka, poprzez oglądanie dzieła i przezywanie emocji z nim związanych.

KONFLIKT TRAGICZNY W ANTYGONIE

Antygona - główna bohaterka jest uwikłana, w tzw. konflikt tragiczny. Musi wybierać między prawem ludzkim, a boskim. Sprzeciwia się rozkazowi Kreona, króla Teb, który nie pozwala pochować jej brata - zdrajcy. Wykonuje tym samym prawo boskie, nakazujące pogrzebania zmarłych zgodnie z ceremonią. Za swój czyn i złamanie prawa królewskiego jest skazana na zamurowanie żywcem. Sama popełnia samobójstwo.