Wstęp
"Antygona" jest dramatem starogreckim; Sofokles wypowiada się przede wszystkim na temat człowieka, który jest uwikłany w różne problemy i bezwyjściowe sytuacje. Bardzo dokładnie studiuje motywy, które kierują zachowaniem ludzi, dzięki temu możemy dobrze poznać charakter postaci Sofoklesa. Interesuje go również temat władzy i jej wpływu na ludzi. "Antygona" opiera się konflikcie tragicznym - głównymi postaciami są tutaj tytułowa bohaterka i jej wuj Kreon, który jest królem Teb. Przedstawiają oni dwie przeciwstawne racje, które zupełnie się wykluczają. Punktem ich sporu jest kwestia pochowania brata Antygony, którego Kreon uważa za zdrajcę ojczyzny i bezcześci jego zwłoki; Antygona natomiast jest przekonana, że ciało Kreona musi być pochowane, ponieważ tego wymaga święty obowiązek i szacunek zarówno dla zmarłego brata, Patroklesa, jak i dla bogów
Rozwinięcie
Sytuacja tragiczna w "Antygonie" i całym dramacie greckim, wynika z tego, że bohater musi wybierać pomiędzy dwiema równorzędnymi racjami - każdy jednak wybór zaprowadzi go do śmierci albo nieszczęśliwego końca; los człowieka jest zależny od losu, fatum.
Stanowisko Antygony:
- bohaterka uważa, że prawo boże jest ważniejsze od tego, które ustalił Kreon;
- jej zdaniem życie człowieka będą sądzili bogowie, nie zaś ludzie na ziemi;
- wyznacznikiem działania człowieka powinna być miłość, nie nienawiść, czy złość: "współkochać przyszłam, nie współnienawidzić";
- do obowiązków rodziny zmarłego należy sprawienie mu godnego pogrzebu, ponieważ to zapewnia spokój po śmierci;
- Antygona była powodowana uczuciami; ważna była dla niej miłość do Polinejkesa;
- była ona przekonana o jego niewinności i dlatego zdobyła się na odwagę, by sprzeciwić się Kreonowi;
Stanowisko Kreona:
- uważa, że prawo, które ustanowione jest w królestwie jest ważniejsze od religii;
- religia i jej rytuały nie mogą ograniczyć władzy króla, ponieważ królestwo jest jego własnością króla; mówi on o tym, rozmawiając z Hajmonem;
- uważa on, że Patrokles jako zdrajca, zasługuje na śmierć haniebną i nie należy mu się pogrzeb;
- jego celem było zniechęcenie innych ludzi do pójścia w ślady Polinejkesa; jego motyw był uzasadniony;
- chciał zadbać o swój autorytet, ponieważ był władcą i prawodawcą - nie mógł sobie pozwolić na niekonsekwencję, ponieważ wtedy straciłby posłuch wśród swoich poddanych;
- nie wierzył, ze bogowie mogą stanąć po stronie zdrajcy, który złamał prawo;
- Kreon liczył się przede wszystkim ze swoim zdaniem i nie słuchał wyjaśnień przeciwnych stron;
- to z jego winy Antygona popełniła samobójstwo.
Podsumowanie
Sofokles ogranicza się jedynie do przestawienia racji obu tych postaci, charakteryzuje je dokładnie, ale nawet przez chwilę nie staje po żadnej ze stron. Jest do końca obiektywny i pozwala swoim czytelnikom ocenić działanie Antygony i Kreona. Akcja utworu zdaje się jednak przeważać na korzyść Antygony - jej motywy są bliższe człowiekowi. Każdy z nas bowiem ulega emocjom i uczuciom. Kreon zapisuje się w naszej pamięci jako tyran.