W opinii wielu historyków z którymi się zgadzam jednym z najwybitniejszym królów elekcyjnych za czasów rzeczpospolitej był Stefan Batory. Urodzony w niewielkich Samly, pochodził z rodziny dworskiej. Jego ojciec był wojewoda siedmiogrodzkim a matka znana …. Katarzyna Teliga. Jego pierwszym sukcesem było piastowanie urzędu księcia Siedmiogrodu od 1571 roku, następnie został wybrany na drugiego króla elekcyjnego w Polsce w 1576 roku po zaślubinach z Anna Jagiellonka.
Stefan Batory na kartach historii zapisał się jako wybitny dowódca, obdarzony talentem stratega i żołnierza, konsekwentnym w swych działaniach. Sprawował władzę w przekonaniu o swej misji, w przekonaniu ze wie czego chce i co jest najlepsze dla ojczyzny, takim postępowaniem nie zjednał sobie szlachty. Potwierdzaja to słowa wypowiedzianego przez niego "Nie w chlewie, ale człowiekiem wolnym urodziłem się (...) Jestem waszym rzeczywistym, a nie malowanym monarchą. Chcę panować i rozkazywać, i nie ścierpię, żeby kto nade mną panował. (...) Ale nie pozwolę, żebyście byli bakałarzami moimi i senatorów moich. Tak strzeżcie wolności waszej, aby się w swawolę nie przerodziła.""
Pomimo trudności w porozumiewaniu się, bowiem nie posługiwał się językiem polskim, stanowczo i umiejętnie zarządzał krajem, pomagał mu w tym jego przyjaciel i bliski doradca Jan Zamoyski. Podczas panowania Batorego doszło do konfliktu z księstwem Moskiewskim w latach 1579 do 1582 roku. Prowadzil skuteczna dyplomacje z sąsiadami, zawarł sojusz z Węgrami wspomagając ich militarnie w wojnie z Turcja. Dorpowadzajac do trzech zwycięskich wypraw na Moskwę przyłączył do ziem królestwa polskiego nowe terytoria. Kumulacja jego osiągnięć militarnych był podpisany w Jamie Zapolskiej rozejm z państwem moskiewskim w 1582 roku, który przyłączył w poczet ziem rzeczpospolitej Inflanty i Ziemie Polocka, wraz z twierdza w Polocku i Wilekich Lukach. Batory podczas lat swego panowania dążył do umocnienia pozycji Polski na arenie międzynarodowej, ale także próbował przeprowadzać reformy wewnętrzne, dotyczące także armii, to z jego inicjatywy powołano piechotę wybraniecką, która stanowiła stałą sile stworzona z chłopów powoływanych z rozległych dóbr królewskich. Ponadto oprócz tego że był zdolnym politykiem zawsze podkreślał swoje oddanie dla wiary chrześcijańskiej. Pomimo głębokiej wiary katolickiej, nie prowadził polityki potępiającej reformatorów i innowierców. Do jego osiągnięć należy także utworzenie Akademii Wileńskiej w 1579 roku poprzez do rangi Akademii istniejące w Wilnie kolegium jezuickie. Przez okres 10 lat swoich rządów, dal się poznać jako wybitny władca, który stawiał czoła wszelkim trudnością napotkanym na swojej drodze. Był on ostatnim z królów elekcyjnych, za którego polska jeszcze przeżywała okres swojej świetności, nazywany "zlotym wiekiem". Krol Stefan Batory zmarł 12 grudnia 1586 roku w Grodnie.
