Kazimierz III był synem Władysława Łokietka (ur. 1260 r.-zm. 1333 r.) i Jadwigi Bolesławówny (ur. 1266 r.-zm. 1339 r.). Był ostatnim z Piastów. Władysław Łokietek zjednoczył Polskę, lecz zostawił ją jeszcze bardzo słabą. Niebyła zjednoczona wewnątrz oraz zagrażał jej od północnego-wschodu Zakon Krzyżacki i od południa Czesi.

W 1333 r. został koronowany w Krakowie na króla Polski. Miał cztery żony, z którymi miał kilka córek: Elżbietę i Kunegundę z pierwszą i Annę, Kunegundę i Jadwigę z czwartą. Pozostałe małżeństwa były bezdzietne. Niestety nie doczekał się syna i prawo do korony polskiej oddał dynastii Andegawenów.

Kazimierz III był doskonałym dyplomatą:

- W 1335 r. podczas zjazdu we Wyszechradzie młody król wpłacił Janowi Luksemburskiemu 20 tyś. Kop groszy Złota za zrzeczenie się do korony polskiej, w zamian utracił Śląsk i bez skutku próbował go odzyskać.

- W 1338 r. w Namysłowie zawarł pokój z Czechami.

- Kazimierz nie prowadził wojen z Zakonem Najświętszej Marii Panny (Krzyżacy), ponieważ w 1343 r. zawarł pokój wieczysty w Kaliszu. Odzyskał także Kujawy i ziemię dobrzyńską, w zamian zrzekł się Pomorza Gdańskiego.

Zdobył również po długiej wojnie Ruś Halicko-Włodzimierską i unormował wiele spraw wewnątrz kraju. Podczas jego rządów w Polsce był pokój, rozkwitł handel i gospodarka.

W 1364 r. założy Akademię Krakowską, czyli pierwszy uniwersytet w Polsce. Kształcono tam lekarzy i prawników, którzy byli ważni dla rozkwitającego Państwa polskiego. Wspierał także górnictwo i wiele pieniędzy przeznaczył na wydobywanie rud.

Król wprowadził wiele praw, w tym najważniejsze:

1. Wprowadził jednolite prawo, obowiązujące każdego obywatela.

2. Pobierał podatki od wszystkich ludzi.

3. Wprowadził, również przywilej że, studenci średniowieczni - żacy, mogli podróżować za darmo.

Mówiono o nim że zastał Polskę drewnianą zostawił murowaną, w tym przysłowiu chodzi o to, że: 

  • zbudował wiele zamków(ok. 53), np. w Dubiecku, w Lesku, w Łańcucie, w Mielcu i cały szlak orlich gniazd,
  • wiele miast otoczył murem, np. Sandomierz, Byszczyne, Wąwolnice,
  • założył wiele wsi, np. Jesionkę, Łętownie.

Zmienił nazwę państwa z Królestwa Polskiego na Polskę, ponieważ państwo było własnością całego ludu. Podczas jego panowania Polska była mocarstwem i była szanowana w Europie, dlatego możemy go nazwać „Wielkim”.