Pod względem stopnia rozwoju społeczno-gospodarczego wyróżnia się trzy rodzaje krajów: kraje wysoko rozwinięte, kraje średnio rozwinięte i kraje słabo rozwinięte. Poniżej zostaną omówione dwa skrajne przypadki.

Kraje wysoko rozwinięte:

Kraje rozwinięte zajmują 24% powierzchni świata i skupiają 17% ludności świata. Charakteryzuje je:

  • starzenie się społeczeństwa (stagnacja rozwoju demograficznego).
  • niski przyrost liczby ludności = 0,4%.
  • zaawansowanie procesów urbanizacyjnych.
  • wysokorozwinięta gospodarka rynkowa.
  • dominacja sektora usług.
  • wszechstronnie rozwinięty przemysł, zwłaszcza wysokiej techniki.
  • wszechstronnie rozwinięta infrastruktura techniczna i społeczne.
  • malejąca energochłonność produkcji (w wyniku racjonalizacji, mechanizacji i wprowadzania nowych technologii).
  • znaczny udział handlu zagranicznego w tworzeniu PKB.
  • chłonny rynek zbytu.
  • tworzenie znacznych nadwyżek kapitałowych i jego eksport z jednoczesnym nastawieniem na import.
  • wysoki wskaźnik skolaryzacji (ok. 100%).
  • brak analfabetyzmu.
  • dzietność: średnio 1 - 2 dzieci na kobietę.
  • średnia długość życia wysoka: do 85 lat.

Do krajów wysokorozwiniętych między innymi należą: USA, kraje Europy Zachodniej, Japonia.

Kraje słabo rozwinięte:

Kraje słabo rozwinięte skupiają około 40% ludności świata. Charakteryzuje je:

  • eksplozja demograficzna (społeczeństwa młode).
  • wysoki przyrost liczby ludności = 2,3%.
  • procesy urbanizacyjne są mniej intensywne niż w krajach rozwiniętych, ale im większe, tym dla kraju gorzej.
  • dominacja sektora rolniczego.
  • brak nadwyżek kapitałowych i eksportu kapitału.
  • często gospodarka zależy od pomocy zagranicznej.
  • duże nakłady finansowe na zbrojenia.
  • niski wskaźnik skolaryzacji.
  • duży procent analfabetów.
  • dzietność: średnio 5 dzieci na kobietę.
  • średnia długość życia niska: od 25 lat.

Przykładami najbiedniejszych krajów na świecie, przeludnionych i niedożywionych są: Abisynia, Etiopia, Somalia, Afganistan.

Różnice:

Coraz większy procent produkcji przypada na kraje najbogatsze (koncentracja dochodu jest coraz większa), co pogłębia przepaść pomiędzy bogatymi i biednymi.

W 2002 r. wartość PKB na świecie wyniosła 32 bln dolarów, z czego:

  • kraje najbogatsze wytworzyły = 81%
  • kraje najbiedniejsze wytworzyły = 3,5%

Siedem krajów na świecie produkuje powyżej 1 biliona dolarów rocznie:

Przyrost PKB w 2002 r. wyniósł:

  • w krajach najbogatszych = 1,7%
  • w krajach najbiedniejszych = 1,4%

PKB na osobę wynosi średnio:

  • w krajach najbogatszych = 26,5 tys. $ (wg siły roboczej = 28,6 tys. $)
  • w krajach najbiedniejszych = 430 $ (wg siły roboczej = 370 $)

PKB na osobę najwyższe jest w: Norwegii (ok. 39 tys. $/os), Szwajcarii (36 tys.), USA (35 tys.), Japonii (34 tys.), Szwecji, Finlandii i Austrii.

PKB na osobę najniższe jest w: Burundi, Nigrze, Sierra Leone, Czadzie, Mali, Tanzanii, Nigerii, Senegalu, Malawii, Zambii, Etiopii, Ghanie i Togo.