Globalne ocieplenie jest zjawiskiem, polegającym na zatrzymywaniu powietrza przez niżej położone warstwy atmosfery, co powoduje wzrost temperatur. Pochodzi on z przenikania promieniowania słonecznego do powietrza, a duża ilość ciepła zatrzymywana jest przez cząsteczki pary wodnej, a także dwutlenku węgla, freonów, ozonu oraz metanu.

Globalne ocieplenie wpływa na klimat poprzez podwyższenie ilości gazu, który sprawia, że powstaje efekt cieplarniany wyższy, niż ma to miejsce w stanie naturalnym.

Jedną z teorii, tłumaczących zjawisko globalnego ocieplenia jest teoria "efektu cieplarnianego". Cząsteczki takich związków chemicznych, jak freon, dwutlenek węgla, para wodna, czy metan uwalniane są do atmosfery, a pochodzą między innymi z dużych zakładów przemysłowych. Powoduje to zagęszczenie atmosfery, a to z kolei uniemożliwia przedostawanie się ciepła do wyższych warstw atmosfery.

Wzrost temperatury powstaje na podobnej zasadzie, jak ma to miejsce w szklarni, a to sprawia ogólne ocieplenie klimatu, mające miejsce także w Polsce. Takie zmiany, wbrew pozorom mogą mieć ogromny wpływ na środowisko naturalne, szczególnie widoczne jest to w skali światowej.

Między innymi do powstania efektu cieplarnianego przyczynia się ogromna ilość spalanych rocznie paliw kopalnych, tworząca w skali roku około 1,8 miliarda ton cząsteczek dwutlenku węgla.

Zjawisko globalnego ocieplenia jest przedmiotem licznych dyskusji w ostatnich latach, szczególnie dotyczą one rozmiaru, jakie może ono osiągnąć, a także tego, w jaki sposób można jemu zapobiegać.

Rozpoczyna się eksploatację nowych, alternatywnych źródeł energii, jak pochodzącej z promieniowania słonecznego, wiatru, a także siły spadku rzek oraz geotermicznych źródeł wody i pary wodnej.

Polski klimat charakteryzuje się tym, że pogoda jest dosyć zmienna, a pory roku przebiegają z pewnymi wahaniami w kolejnych latach. Na terenie Polski znajduje się granica, oddzielająca klimaty: ciepły umiarkowany oraz dżdżysty, a także borealny- leśno- śnieżny. Na obszarze Polski przechodzą także granice amplitud rocznych o wysokościach 20 oraz 23 stopni Celsjusza. Tworzą one umowną granicę pomiędzy klimatem typu kontynentalnego oraz oceanicznego.

Globalne ocieplenie, wpływając na klimat Polski może spowodować przede wszystkim w wielu częściach kraju takie zjawiska jak: przedłużanie okresów suszy w trakcie lata, zwiększanie ilości opadów deszczu w ciągu innych pór roku. Może to spowodować powstawanie powodzi, niosących ogromne zniszczenia. Nasilenia burz, czy też huraganów, powodujących w przyrodzie niewyobrażalne zniszczenia to kolejne negatywne efekty.

Podnoszenia średniej temperatury w Polsce zaobserwowano w przeciągu ostatnich 100 lat. Nie jest to wzrost bardzo wysoki, natomiast może spowodować niebezpieczne następstwa.

Po pierwsze, przyjmują one postać wspomnianych już anomalii pogodowych. Po drugie- stwarza to zagrożenie dla siedlisk naturalnych różnych gatunków zwierząt. Zmiany wysokości temperatur oraz ilości opadów są także niekorzystne dla formacji roślinnych, szczególnie lasów, a także roślinności, porastającej tereny podmokłe, gdzie oczyszczane są powietrze oraz woda.

Omawiane zjawisko powoduje wzmożenie natężenia pożarów lasów, topniejące lodowce powodują z kolei zwiększenie poziomu wody w morzach, a położone najbliżej jego brzegów tereny mogą ulegać zalaniom.

Postępujący proces globalnego ocieplenia spowodować mógłby zmianę okresów wegetacyjnych w różnych obszarach Polski. Zatarłby się podział na pory roku, ponieważ wahania temperatur pomiędzy nimi byłyby o wiele mniejsze niż obecnie. Lata miałyby bardzo długi przebieg, a towarzyszyć im miałyby fale upałów. Z kolei nastąpiłby wzrost nawet o kilkanaście stopni rocznych amplitud temperatur.

Globalne ocieplenie przynosiłoby więc dla Polski o wiele więcej strat, niż korzyści. Nie napawa optymizmem fakt, że brak zapobiegania tym skutkom mógłby spowodować, że warunki życia na Ziemi upodobniłyby się do tych, które panują na Marsie.

ZAPOBIEGANIE GLOBALNEMU OCIEPLENIU

Najskuteczniejszym i najprostszym sposobem zapobiegania efektowi globalnego ocieplenia jest redukcja ilości spalanego paliwa.

Ostatnimi czasy odbyło się wiele konferencji międzynarodowych poświęconych temu zagadnieniu. Do najważniejszych zadań na przyszłość zaliczono konieczność powstrzymania negatywnych skutków tego zjawiska.

W 1992 roku na odbytym szczycie Ziemi w Rio de Janeiro, uczestniczące w nim 153 państwa (między innymi Polska), stworzyły konwencję, w myśl której należy zapobiegać zmianom klimatu. Sygnatariusze zobowiązali się do utrzymania emisji cząsteczek dwutlenku węgla, na istniejącym wówczas poziomie, a także do uruchomienia systemu monitorowania emisji gazów cieplarnianych a także zwiększenia powierzchni, powrastanych przez lasy. W tamtym okresie Polska zajmowała 11 miejsce w zakresie światowej produkcji dwutlenku węgla, natomiast w zakresie produkcji metanu- miejsce 4.

Podstawowym zadaniem będzie zmniejszenie nawet o 35% spalania węgla (obecnie w co 4 gospodarstwie domowym używa się kominów). Następnie należy poddać kontroli sprawność maszyn elektrycznych oraz silników spalinowych, a także zmodernizować izolację cieplną, znajdującą się w budynkach, zamienić ropę naftową na gaz ziemny. Także indywidualne instalacje powinny być stopniowo zastępowane centralnym ogrzewaniem. W przemyśle powinny być stosowane zupełnie nowe technologie.

Gaz może być wzbogacany wodorem oraz zmniejszać prędkości, jakie są dopuszczalne dla poruszania się pojazdów spalinowych.

Wykonując takie działania, można spowodować obniżenie emisji gazów do atmosfery nawet do 50%.

Szczególnie ważny jest ten problem na Śląsku, gdzie musi zostać w znaczny sposób ilość niskich emitorów, a kotłownie osiedlowe oraz zakładowe powinny być zamykane. Niezorganizowana emisja musi ulec ograniczeniu, gdy pochodzi ze źródeł przemysłowych, a stan techniczny pojazdów powinien ulec polepszeniu.