Położenie:

Afryka jest drugim pod względem wielkości kontynentem na Ziemi, o powierzchni ok. 30,3 mln km². Znajduje się po obu stronach równika, między 37º25"N a 34º51"S. Charakteryzuje się zwartą budową. Posiada słabo rozwiniętą linię brzegową, z małą liczbą zatok, półwyspów i wysp, o długości ok. 30 tys. km.

Budowa geologiczna i ukształtowanie powierzchni:

Na kontynent afrykański składają się: wielka płyta afrykańska oraz płyta somalijska. Rozdziela je wielki rów tektoniczny, który jest aktywny wulkanicznie. Na północno - wschodnim krańcu kontynentu piętrzą się góry Atlas, a na południowym - Góry Przylądkowe.

Afryka jest w zdecydowanej większości kontynentem wyżynnym - wyżyny zajmują, aż 70% powierzchni. Do największych należą: Wyżyna Abisyńska i Wschodnioafrykańska. Dla ukształtowania powierzchni Afryki charakterystyczne są też rozległe kotliny. Przecinają ją również liczne rowy tektoniczne i uskoki, w pobliżu których piętrzą się góry wulkaniczne. Najwyższym, szczytem Afryki, a zarazem świata jest Kilimandzaro (2895 m n.p.m.), jest on też przykładem góry wulkanicznej.

Strefy klimatyczne - roślinno - glebowe:

Dla Afryki charakterystyczny jest strefowy układ klimatyczny, roślinny i glebowy:

  • Strefa równikowa:

Charakteryzują ją wysokie temperatury powietrza - ok. 25ºC oraz bardzo duże opady atmosferyczne - ok. 2 000 mm/rok. Padają tu deszcze zenitalne, czyli całoroczne, codzienne opady. Strefę tą cechują małe amplitudy temperatur oraz bardzo duża wilgotność powietrza. Rosną tu wiecznie zielone wilgotne lasy równikowe, w których występuje wielkie bogactwo gatunków roślin. Wybrzeża kontynentu w tej strefie porastają lasy namorzynowe. Pod lasami równikowymi występują gleby laterytowe.

  • Strefa podrównikowa:

Na kontynencie afrykańskim są dwie strefy podrównikowe. Charakterystyczne są dla nich dwie pory roku: deszczowa - letnia, oraz sucha - zimowa. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi tu ok. 20ºC. Strefy te porastają sawanny, na które składa się roślinność trawiasta z pojedynczymi drzewami. Charakterystyczne są też lasy galeriowe w dolinach rzek oraz parkowe na obrzeżach stref. Występują tu gleby czerwonoziemne.

  • Strefa zwrotnikowa

Podobnie jak w przypadku stref podrównikowych, również strefy zwrotnikowe na kontynencie afrykańskim są dwie. Cechują je niskie lub skrajnie niskie opady oraz bardzo duże dobowe amplitudy temperatur (temperatura potrafi spaść od 40ºC do 0ºC w ciągu kilku godzin). Powierzchnie tych stref zajmują wielkie pustynie afrykańskie - Sahara, Namib, Kalahari. Występuje tu bardzo uboga roślinność pustynna (suchorośla) oraz jałowe gleby, często zasolone.

  • Strefa podzwrotnikowa:

W Afryce występują dwie strefy podzwrotnikowe. Charakteryzują się upalnym i suchym latem oraz ciepłą wilgotną zimą. W Afryce północnej występuje roślinność śródziemnomorska, a w południowej - suche stepy.

Stosunki wodne:

Rzeki:

Najgęstsza sieć rzeczna występuje w Afryce na obszarze równikowym. Płynął tu, zasilane ciągłymi opadami, rzeki o dużym przepływie. Charakterystyczne są duże wahania stanu wód w strefie podrównikowej, ze względu na występowanie pory deszczowej i suchej. Na obszarach suchych (pustynie i półpustynie) występują rzeki okresowe i epizodyczne. Największymi rzekami kontynentu są: Nil, Kongo, Niger i Zambezi. W rejonie rowów tektonicznych występują też liczne wodospady.

Jeziora:

Wody jezior wypełniają zagłębienia rowów tektonicznych i den kotlin. Największymi jeziorami Afryki są: Jezioro Wiktorii, Tanganika, Malawi, Czad, Rudolfa i Alberta. W obszarach suchych występują ponadto jeziora okresowe i słone.

Wody podziemne:

Występują na obszarach niecek i obniżeń bezdopływowych (tzw. artezyjskie baseny wód podziemnych). Widoczne są w obniżeniach terenu (oazy) lub czerpane są ze studni artezyjskich

Ludność:

Liczba ludności Afryki wynosi 810 mln. Charakterystyczna jest mała gęstość zaludnienia, która wynosi średnio 24 os/km², jednak rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne. Występuje tu bardzo duży przyrost naturalny (ok. 35 promili).

Kontynent ten zamieszkują przedstawiciele prawie wszystkich ras: czarnej, białej, żółtej oraz ludność mieszana. Występuje tu również ogromna różnorodność językowa: język arabski, amharski, malgaski i in.

Gospodarka:

W Afryce występuje wiele surowców mineralnych Największe znaczenie mają: diamenty, złoto, kobalt, miedź, chrom, boksyty, rudy uranu, fosforyty, ropa naftowa i gaz ziemny.

Głównymi roślinami uprawnymi kontynentu są: proso, sorgo, jam, ryż, maniok, kukurydza, pszenica, orzeszki ziemne, palma kokosowa, oliwki, bawełna, sizal, kakao, kawa, herbata, daktyle i owoce cytrusowe.