Kontynent Ameryki Południowej położony jest na półkuli zachodniej, od strony zachodniej otaczają go wody Oceanu Atlantyckiego od strony zachodniej wody Oceany Spokojnego. Ameryka Południowa zajmuje 17,8 mln km2 powierzchni. Do Ameryki Północnej oddziela Amerykę Południową Kanał Panamski.
Ludność Ameryki Południowej - kontynent zamieszkuje 314 mln ludzi (1994), jest to 5,6% ludności świata, średnia gęstość zaludnienia wynosi 18osób/km2, ludność jest nierównomiernie rozmieszczona na kontynencie. Największa gęstość zaludnienia występuje w Ekwadorze (40osób/km2), Kolumbii (30 osób/ km2). Najmniejsza gęstość zaludnienia występuje na terenach Surinamu (3 osoby/ km2) oraz Gujany (4 osoby/ km2).
Ameryka Południowa podzielona jest na 33 niepodległe państwa oraz posiada 14 obszarów kolonialnych i zależnych. Główne miasta w Ameryce Południowej to: Sao Paulo (17 mln mieszkańców), Rio de Janeiro (11,2 mln), Buenos Aires (11 mln).
Główne pasma górskie - głównym i największym pasmem górskim są Andy. Znajdują się one na terenie państw: Argentyny, Chile, Boliwii, Ekwadoru, Kolumbii, Peru, Wenezueli. Ze względu na położenie w różnych państwach zostały one podzielone na: Andy Wenezuelskie, Kolumbijskie, Ekwadorskie, Peruwiańskie, Boliwijskie, Chilijskie, Argentyńskie. Andy ciągną się na długości ponad 9000 km, oraz szerokości w granicach od 200 do 800 km. Najwyższym szczytem Andów oraz całego kontynentu jest Aconcagua (6959 m n.p.m.). Andy dzieli się również biorąc pod uwagę położenie geograficzne na: Andy Północne, Andy Środkowe, Andy Południowe. Andy charakteryzują się bardzo urozmaicona rzeźbą terenu, występują tu czynne wulkany m.in.: Cotopaxi (5897 m n.p.m.), Chimborazo (6267 m n.p.m.) oraz liczne jeziora o dużym zasoleniu np. Titicaca. Występują również rozległe równiny, liczne obniżenie, kotliny oraz obszary pustynne (Pustynia Atacama).
W Andach swoje źródła ma wiele rzek, m.in. Amazonka, Orinoko, Parana, Paragwaju. Andy z powodu swojej duże rozciągłości znajdują się pod wpływem różnych stref klimatycznych m.in. strefy równikowej, zwrotnikowej, podzwrotnikowej, umiarkowanej. W Andach istnieją liczne złoża bogactw naturalnych, występują tu m.in. złoża: saletry chilijskiej, rudy żelaza, cyny, cynku, ołowiu, manganu, molibdenu, srebra, złota, kamienie szlachetne oraz półszlachetne.
Wyżyny Ameryki Południowej - obszar wyżynny to taki, który znajduje się na wysokości, ponad 300 ale poniżej 500 m n.p.m. W Ameryce Południowej największą wyżyną jest Wyżyna Brazylijska, położona we wschodniej części Ameryki. Sąsiaduje z Oceanem Atlantyckim, Niziną Amazonki oraz Niziną La Platy. Wyżyna rozciąga się na powierzchni 6 mln km2. Niemal cała Wyżyna znajduje się na terenie Brazylii. Wyżynę budują skały krystaliczne, osadowe oraz utwory zastygłej lawy. Pod względem ukształtowania terenu, wyżyna cechuje się formami kopulastymi (500-1000 m n.p.m.) oraz stołowymi. Największe wzniesienie na terenie wyżyny dochodzę do 2800 m n.p.m., (Bandeira, 2890 m n.p.m.). Wyżyna Brazylijska znajduje się w strefie klimatu zwrotnikowego z dwoma porami roku, suchą i wilgotną. Klimat tego typy sprzyja procesowi chemicznego wietrzenia skał. Skały o wysokiej odporności tworzą charakterystyczne formy, które można zobaczyć przede wszystkim w rejonie wybrzeży, są to tzw. "głowy cukru", skalne wzgórza w kształcie głów, występują
w okolicach Rio de Janeiro. W części północno-wschodniej wyżyny, rosną rotacje krzaczastego lasu,
z sucholubną roślinnością zwaną caatinga. W południowej części charakterystyczna jest sawanna. W dolinach rzecznych rosną lasy galeriowe. Główne rzeki Wyżyny Brazylijskiej to Parana z odpływami, Săo Francisco, Madeira, Tapajós, Xingu, Tocantins - będące dopływami Amazonki. Na obszarze Wyżyny Brazylijskiej prowadzone było, od XVII wieku, wydobycie złota. Eksploatuje się również: diamenty, metale kolorowe, mangan, rudy żelaza. Hoduje się na tym obszarze głównie bydło a uprawia się rośliny z gatunków tropikalnych.
Drugą po Wyżynie Brazylijskiej wyżyną w Ameryce Południowej jest Wyżyna Gujańska, sąsiadująca
z Oceanem Atlantyckim oraz rzeką Orinoko. Zajmuje 1,2 mln km2, powierzchni. Wyżyna Gujańska zabudowana jest ze skał krystalicznych, cechuje się terenami o charakterze wypiętrzonych równin. Od strony Oceanu Atlantyckiego, cechuje się szerokim pasmem nizin nadbrzeżnych, ciągnących się około 30 km. Wyżynę Gujańską cechuje klimat o niemalże stałej temperaturze w ciągu roku, występują tylko wysokie temperatury oraz dwie pory deszczowe. Na obszarze wyżyny Gujańskiej rosną wilgotne lasy tropikalne, występują również sawanny oraz lasy parkowe. Do głównych rzek Wyżyny, spływających do Oceanu Atlantyckiego zlicza się: Maroni, Courantyne, Essequibo, Caroni. Na terenie wyżyny występują również wodospady np. Salto del Aniel. Który znajduje się na wysokości 1054 m n.p.m., jest on uznawany za najwyższy na świecie. Na Wyżynie Gujańskiej wydobywa się: rudy żelaza, manganu, diamentów, boksytów. Bardzo ważnym źródłem dochodu w tym regionie jest puszcza tropikalna.
Kolejna wyżyną na obszarze Ameryki Południowej jest, Wyżyna Patagońska, położona na terenie południowej Argentyny, sąsiaduje z Andami Patagońskimi od strony zachodniej, od północy z Niziną La Platy a od strony wschodniej z Oceanem Atlantyckim. Rozlega się na 800 000 km2, powierzchni. Północna część Wyżyny znajduje się w strefie klimatu podzwrotnikowego o odmianie kontynentalnej, w południowej części strefa klimatu umiarkowanego o odmianie ciepłej kontynentalnej suchej oraz wybitnie suchej. Główne rzeki Wyżyny Patagońskiej to: Negro, Chubut, Deseado, Chico. Występuje roślinność typowa dla obszarów półpustynnych, trawy oraz kolczaste zarośla. Wydobywa się głównie ropę naftową oraz gaz ziemny.
Niziny Ameryki Południowej - Jedną z najbardziej znanych nizin Ameryki Południowej jest Nizina Orinoko, znajduje się na terenie Wenezueli oraz wschodniej Kolumbii, Sąsiaduje z Andami Północnymi oraz
z Wyżyną Gujańską. Zajmuje powierzchnię około 1 mln km2. Nizina Orinoko znajduje się w strefie klimatu podrównikowego o odmianie wilgotnej, oraz w strefie klimatu równikowego o dominie wybitnie wilgotnej. Główne rzeki niziny: Orinoko, z rozległa deltą zajmującą powierzchnię 40 000 km2, Guaviare, Meta, Apure, Arauca. Występuje roślinność trawiasta z plamami, zwana formacją llanos. Ne trenie delty Orinoko rośnie wilgotny las równikowy, na obszarach nadbrzeżnych występuje farmacja namorzynowa - wiecznie zielone drzewa. Na obszarach dolinnych, lasy galeriowe. Wydobywa się łownie ropę naftową, hoduje bydło oraz konie.
Drugą niziną w Ameryce Południowej, największą na kontynencie i na świecie jest Nizina Amazonki. Znajduje się w dorzeczu Amazonki, prawie cała leży na terytorium Brazylii. Rozlega się na powierzchni około 5 mln km2.
Nizina Amazonki ma charakter płaskiej nieckowatej równiny, gdzie płyną liczne dopływy Amazonki. Nizina objęta jest strefą klimatu równikowego o odmianie wilgotnej, występują tu bogate w gatunki roślinne lasy równikowe, rosną m.in. drzewa kauczukowe, mahoniowe. Nizina Amazonki, należy do obszarów słabo zaludnionych, rozwija się tu rybołówstwo, pasterstwo oraz myślistwo. Występują złoża ropy naftowej i rud manganu.
Rzeki i jeziora Ameryki Południowej - największą rzeką Ameryki Południowej oraz największą rzeką świata, jest Amazonka, płynąca na długość 6400 km. Posiada również największą powierzchnię dorzecza wynoszącą 7,1 mln km2. Amazonka uchodzi do oceanu Atlantyckiego, licznymi odgałęzieniami. Na obszarze delty Amazonki znajdują się liczne wyspy, największą z nich jest Marajó. Najważniejsze dopływy: Jaruá, Purus, Madeira, Tapajós, Xingú, Tocantins, Paru, Jari. Amazonka cechuje się w ciągu roku dwukrotnymi wylewami, spowodowanymi przez pory deszczowe oraz wysokim zasoleniem wód. Amazonka uchodząca do Oceanu Atlantyckiego, wprowadza do niego tak duże ilości słodkiej wody, ze w strefie ujścia, sięgającej do 400 km woda jest nadal słodka. Na Amazonce rozwija się komunikacja żeglugowa, która prowadzona jest na odcinku 1300 km, występuje również żegluga statków oceanicznych, do Manaus.
Drugą po Amazonce ważną rzeką Ameryki Południowej, jest rzeka Orinoko (inna nazwa Río Orinoko), biegnąca na długości 2736 km. Znajduje się na terytorium Wenezueli. Źródła Orinoko znajdują się na stokach zachodnich Sierra Parima, rzeka płynie równolegle do granicy Wyżyny Gujańskiej. Orinoko uchodzi do Oceanu Atlantyckiego, posiada rozległą deltę o powierzchni 40 000 km2. Najważniejsze dopływy: Río Caroní, Mavaca, Apuré, Vichada, Meta, Guárico. Na rzece rozwija się transport żeglugowy, na obszarze dorzecza występują złoża rud żelaza, ropy naftowej i boksytów.
Kolejna rzeką Ameryki Południowej, będącą największą rzeką Kolumbii jest Magdalena, płynie ona w zachodniej części Kolumbii na długości 1550 km, dorzecze rozlega się na powierzchni 250 000 km2. Źródła rzeki znajdują się w Koldyrlierze Środkowym. Rzeka uchodzi do Morza Karaibskiego, najważniejszym dopływem jest rzeka Cauca. W górnym biegu rzeki występują liczne wodospady.
Jedną z rzek wschodniej części Brazylii jest Săo Francisco, rzeka biegnie na długości 2800 km, dorzecza rozlega się na powierzchni 630 000 km2. Źródła rzeki znajdują się w górach Serra do Canastra, wpływa do Oceanu Atlantyckiego. Najważniejsze dopływy: Corrente, Grande, Paracatu, Rio das Velhas. Występuję bardzo dużo wodospadów. Rozwija się transport żeglugowy, liczne zapory wykorzystywane do energetyce m.in.: zapory Tręs Marias, Itaparica, Sobradinho.
Na granicy Argentyny oraz Urugwaju, płynie rzeka La Plata, na długości 320 km, posiada ona największe lejkowate ujście rzeki (estuarium) na świecie. Rzeka ta jest odcinkiem ujściowym rzek Parany
i Urugwaju, które wpływają do Oceanu Atlantyckiego.
Na terytorium Argentyny główna rzeką jest Colorado, rzeka powstała z połączenia dwóch rzek wypływających z Andów: Grande i Barrancas. Colorado płynie przez Wyżynę Patagońską, wzdłuż granicy Pampy raz Patagonii, wpływa do Oceanu Atlantyckiego. Płynie na długości 923 km, dorzecze z zajmuje powierzchnię 34 000 km2. rzeka posiada tylko jeden dopływ, jakim jest rzeka Saldo (Curacó). Wodę z rzeki wykorzystuje się do nawadniania terenów rolniczych.
Inne ważne rzeki Ameryki Południowej: Parana - 4380 km, Madeira - 3230 km, Purus - 3211 km, Tocantins - 2850 km, Săo Francisco - 2800 km, Paragwaj - 2600 km, Urugwaj - 2200 km, Tapajós - 2200 km, Xingu - 2100 km, Mamoré - 2000 km, Japurá - 1928 km, Putumayo - 1580 km, Paranaíba - 1450 km, Pilcomayo - 1200 km, Saldo - 1200 km, Madre de Dios - 1100 km, Meta - 1100 km, Tietę - 1130 km, Paraiba - 1100 km, Bermejo 1046 km, Essequibo - 1000 km, Paranapanema - 900 km, Apurimac - 890 km, Napo - 885 km, Chubut - 820 km, Apure - 800 km, Negro - 800 km, Trombetas - 760 km, Urubamba - 725 km, Courantyne - 720 km, Caroni - 692 km, Maroni - 680 km, Cauca - 965 km, Paraguaçu - 500 km, Surinam - 500 km, Cuyuni - 483 km, Pelotas - 450 km, Loa - 440 km, Bio Bio - 383 km, Casiquiare - 225 km).
W Ameryce Południowej największy jeziorem jest Maracaibo, znajduje się w północno-zachodniej części Wenezueli. Zajmuje powierzchnię 20 000 km2, rozlega się na długości 170 km, największa głębokość 250 m. Jeziora Maracaibo należy do typu jezior lagunowych, łączy się poprzez cieśninę z Zatoką Wenezuelską, jednak nie ma to wpływu na wodę, które jest słodka. Do jeziora wpływa rzeka Catatumbo. Na północnym brzegu jeziora powstało największe pole naftowe na świecie, pozyskuje się również w tym regionie drzewo do celów budowlanych.
Drugim pod względem wielkości jeziorem Ameryki Południowej jest Jezioro Titicaca, znajduje się na terytorium Peru i Boliwii. Titicaca jest najwyżej położonym jeziorem świata, znajduje się w Andach Środkowych na wysokości 3812 m n.p.m. Powierzchnia jeziora wynosi 8,3 tys. km2, głębokość maksymalnie dochodzi do 304 m. Należy to jezior pochodzenia tektonicznego. Połączone jest rzeką Desaguadero z jeziorem Poopó. Z jeziora wypływają m.in. rzeki: Coata, Suches, Ramis, Ilave. Na jeziorze znajduje się duża liczba wysp, największa z nich Wyspa Słońca - Isla del Sol, Isla de Titicaca, na której znajdują się ruiny świątyni Inków. Na jeziorze rozwija się rybołówstwo oraz żegluga. Na brzegach jeziora istnieją budowle z okresu przedkolumbijskiego m.in. Tiahuanaco w Boliwii.
Kolejnym jeziorem w Ameryce Południowej jest jezioro Poopó (inna nazwa Lago Pampa Aullagas). Należy do jezior wysokogórskich (położone jest na wysokości 3686 m n.p.m.), położone w Środkowej części Boliwii, zajmuje powierzchnie 2600 km2, ciągnie się na długości 90 km i szerokości 32 km, głębokość dochodzi do 3m., jest jeziorem słonym.
Wodospady Ameryki Południowej - wodospad stanowi część cieku, rzeki lub strumienia, która przepływa przez wysoki, stromy próg skalny, woda opada swobodnie na dół. Spadający na dół wodospad powoduje powstanie u tzw. kotła eworsyjnego, który powstaje w wyniku wykonywanego przez wodę ruchu wirowego u stóp progu. Próg skalny jest ciągle podcinany, co powoduje cofanie się progu w wyniku obrywania ściany skalnej. Wodospad może posiadać klika progów, powstaje wówczas charakterystyczna kaskada.
O wielkości i sile wodospadu decyduje ilość przepływającej w jednostce czasu wody oraz wysokość progu. Wodospadem posiadającym najwyższy próg jest wodospad Salto Aniel, znajdujący się na terenie Wenezueli, jego wysokość to 1054 m n.p.m. Wodospad tworzy na rzece Caroni uskok wodny. Nazwa pochodzi od nazwiska J. Angela odkrywcy wodospadu.
Klimat Ameryki Południowej - Ameryka Południowa znajduje się w kilku strefach klimatycznych. Obszar wybrzeży Wyżyny Gujańskiej oraz Wyżyny Brazylijskiej znajduje się w stroi klimatu równikowego
o odmianie wybitnie wilgotnej. Występują tu obfite, intensywne opady, które trwają około dwóch godzin (deszcze zenitalne). Wilgotność powietrza w tym rejonie wynosi prawie 100%, średnia temperatura 25-30ºC, na obszarach tych występuje wiecznie zielony, wilgotny las równikowy. Na terenie Niziny Amazonki, zwany Selwas.
Obszar Wyżyny Gujańskiej oraz Wyżyny Brazylijskiej znajduje się w strefie klimatu podzwrotnikowego o odmianie wilgotnej. W ciągu roku występują dwie pory roku, pora deszczowa trwająca od 6 do 8 miesięcy oraz pora sucha trwająca od 6 do 4 miesięcy. Roślinność głównie trawiasta, nosząca różne nazwy lokalne, na Wyżynie Gujańskiej, lanos a na Wyżynie Brazylijskiej, kampos. Na obszarach północno-zachodnich Andów oraz częściowo na terytorium Brazylii, wysteruje strefa klimatu podzwrotnikowego
o odmianie suchej, charakterystyczna jest dla tych obszarów roślinność górska oraz wysokogórska na niższych partiach gór rosną różne gatunki kaktusów.
Strefa klimatu zwrotnikowego obejmuje obszar Andów (odmian sucha), w klimat ten cechuje się silny wpływem prądów morskich. W Andach występuje mała wilgotność powietrza, opady są intensywne, ale krótkie.
W obszarach gdzie występuję wilgotna odmiana klimatu podzwrotnikowego, występują stepy z niską roślinnością, twardolistną oraz sucholubną.
W Ameryce Południowej występuje również strefa objęta klimatem podzwrotnikowym oraz umiarkowanym typu morskiego. Są to obszary gdzie duży wpływ na warunki klimatyczne ma Ocean Atlantycki, bardzo duży wpływ prądów morskich na tych obszarach. Klimat podzwrotnikowy cechuje się występowaniem dwóch pór roku, pory letniej i zimowej. Lata cechują się średnimi temperaturami dochodzącymi do 30ºC, oraz wysoką wilgotnością. W porze deszczowej występują opady deszczu. Strefie tej rosną lasy mieszane.
Klimat umiarkowany cechuje się występowanie dwóch pór roku, letniej i zimowej. W zimie średnia temperatura wynosi do -20ºC występują opady śniegu, w okresie letnim gorąco i sucho, mało opadów.
W Ameryce występują również obszary objęte strefą klimatu okołobiegunowego, która cechuje się występowaniem dwóch pór roku, letniej i zimowej. Pora letnia trwa od 2 do 3 miesięcy, jest dość chłodne, temperatura maksymalna w lecie dochodzi do 10ºC, w porze zimowej temperatura spada nawet do -50ºC. Na obszarach tych występują miejsca stale pokryte prze lód lub śnieg. Charakterystyczna dla tych obszarów jest roślinność tundrowa (mchy, porosty, karłowate wierzby, brzozy).
