Podstawowym składnikiem każdej żywej komórki roślinnej i zwierzęcej jest jądro komórkowe. Rola jądra polega na kontrolowaniu procesów przemiany materii a także na kontrolowaniu procesu przekazywania informacji genetycznej.
Jądro komórkowe to kolista, pojedyncza organella. W niektórych komórkach jądro komórkowe może być owalne albo pałeczkowate.
Wielkość jądra komórkowego także bywa różna i zależy od rodzaju i typu komórki. W jądrze znajduje się materiał genetyczny, którym jest kwas DNA. Kwas dezoksyrybonukleinowy wpływa na determinację specyficznych cech morfologicznych oraz biochemicznych komórki.
Do elementów jądra komórkowego należą:
- błona jądrowa ( osłonka jądrowa) z licznymi porami jądrowymi,
- sok jądrowy, czyli plazma jądrowa,
- chromatyna, stanowiąca podstawowy element chromosomów. Zbudowana jest ona głównie z kwasu DNA oraz białek histonowych i kwaśnych ( białka te tworzą zespoły oktameryczne, zwane nukleosomami).
DNA wraz z białkami tworzy bardzo " skompresowaną" strukturę. Dzięki takiej spiralizacji cały materiał genetyczny mieści się w jądrze.
Chromatyna w formie zdespiralizowanej występuje w jądrze tylko w czasie interfazy. Chromosomy są wówczas niezróżnicowane. W momencie wejścia komórki w podział mitotyczny lub , mejotyczny chromosomy stają się widoczne.
Jąderko to drobne i kuliste ciałko. Czasami w komórce może występować kilka jąderek. Struktura ta zawiera głównie kwas rybonukleinowy rRNA a poza tym jest miejscem syntezy RNA. Ilość jąderek jest stała dla określonej komórki. Jąderka zanikają najczęściej w momencie podziału komórki. Jąderko powstaje w nowej komórce w obszarze jąderkotwórczym.
