Oparzenie to uszkodzenie (powierzchowne lub głębokie) tkanek, związane z działaniem czynnika termicznego (wysoka temperatura, promienie świetlne), prądu elektrycznego lub środków chemicznych (określanych mianem żrących lub silnie żrących), związane z wrażliwością tkanki na ich działanie.
Wyróżniamy cztery stopnie oparzeń:
- I obrzęk, ból, zaczerwienienie
- II poza objawami oparzenia pierwszego stopnia, tworzą się pęcherze wypełnione osoczem (płynem surowiczym)
- III wraz z objawami pierwszego i drugiego stopnia następuje zmartwienie skóry i tkanek leżących głębiej
- IV tkanki ulegają zwęgleniu
Poza objawami somatycznymi, oparzeniom towarzyszą często wstrząsy, co wynika ze zmniejszonej objętości krwi w krwiobiegu, później także uwidoczniają się skutki działania produktów spalania tkanek i zakażeń nimi wywoływanych. Natężenie tych objawów związane jest z rozległością poparzenia. Poparzenie ponad 50% ciała uważane jest za potencjalnie śmiertelne.
Pierwsza pomoc w przypadku poparzeń pierwszego i drugiego stopnia polega przede wszystkim na szybkim i silnym ochłodzeniu miejsc poparzonych (w ten sposób doprowadzamy do unormowania bilansu cieplnego i zapobiegamy uszkodzeniom tkanek powodowanym zbyt dużej ilości energii docierającej do komórek w postaci ciepła). Pęcherzy powstałych przy oparzeniu drugiego stopnia nie należy przebijać, gdyż może dojść do zakażenia. W przypadku oparzeń trzeciego i czwartego stopnia należy zadzwonić natychmiast na pogotowie, a do czasu przyjazdu ratowników nie próbować zdejmować z poszkodowanego ubrań lub koców gaśniczych (można oderwać poszkodowanemu fragmenty ciała). Ran powstałych w wyniku oparzenia nie należy polewać wodą utlenioną, nie powinno się ich także dotykać ani bandażować. Silnie poparzonego człowieka na należy zraszać ani polewać zimną wodą, a tym bardzo nie próbować go zanurzać w zbiorniku wypełnionym nią. Pożaru na człowieku nie należy gasić gaśnicami, wodą ani piaskiem, w tym celu należy użyć koca gaśniczego.
