OPARZENIA TERMICZNE I CHEMICZNE

 

Oparzenie to następstwo urazu wywołanego działaniem wysokiej temperatury, substancji chemicznej, promieniowania lub energii elektrycznej.

Oparzenia termiczne powstają w wyniku działania ciepła (np. wrzącej wody)

Oparzenia chemiczne są wywołane poprzez żrące środki chemiczne (np. kwasy, sole metali ciężkich)

 

Oparzenia termiczne i ich charakterystyka

W zależności od głębokości oraz konsekwencji dla życia i zdrowia poszkodowanego wyróżniamy cztery stopnie oparzeń:

  • Oparzenie I Stopnia – obejmuje naskórek, w miejscu poparzenia występuje obrzęk skóry, rumień i ból, goi się samoistnie
  • Oparzenie II Stopnia – obejmuje nie tylko naskórek, ale też powierzchowne warstwy skóry właściwej; skóra jest zaczerwieniona i bolesna, powstają na niej pęcherze, ale jest zachowane czucie oparzonego miejsca, rozległe oparzenia II stopnia wymagają hospitalizacji
  • Oparzenie III Stopnia – objawia się martwicą całego naskórka oraz skóry właściwej wraz z uszkodzeniem tkanek znajdujących się pod skórą. Poszkodowany nie może odczuć bólu, ponieważ skórne receptory bólowe także są zniszczone. Skóra jest biała lub szara oraz bardzo sucha, może powstać rana lub strup, rozległe oparzenia III stopnia wymagają leczenia operacyjnego z zastosowaniem przeszczepów skóry
  • Oparzenie IV Stopnia cechuje martwica każdej warstwy skóry oraz tkanek położonych głębiej.

Oparzenia II i III stopnia wokół obwodu palca lub kończyny stanowią zagrożenie życia, w najgorszym przypadku może dojść do amputacji, natomiast wokół szyi i tułowia również stanowią zagrożenie życia, ponieważ na skutek uszkodzenia ważnych narządów wewnętrznych bądź niedotlenienia mózgu może dojść do śmierci poszkodowanego.

 

Jak obliczyć rozległość oparzeń?

Przy rozległych oparzeniach ważne jest obliczenie rozległości tych oparzeń. U osób dorosłych stosuje się tzw. regułę dziewiątek, a u dzieci tzw. regułę piątek. Do obliczenia rozległości oparzeń małych powierzchni ciała stosuje się regułę dłoni. W tych metodach określone okolice obejmują 9% lub 5% ciała lub wielokrotności tych liczb, a w regule dłoni – przyjmuje się, że dłoń poszkodowanego ze złączonymi i wyprostowanymi palcami obejmuje 1% powierzchni jego ciała. Wszystkie oparzenia obejmujące powyżej 5% są niebezpieczne dla zdrowia, a powyżej 9% stanowią zagrożenie życia.

 

 

Oparzenia chemiczne

Duża ilość chemikaliów stosowana w gospodarstwach domowych, w kontakcie ze skórą może spowodować poważne i liczne obrażenia. Objawy są różne, w zależności od rodzaju środka, ilości środka, stężenia oraz czasu narażenia na jego działanie. Zakres pierwszej pomocy podczas oparzeń chemicznych jest podobny jak ten podczas oparzenia termicznego.

Oparzenia elektryczne

Porażenie prądem elektrycznym w niekorzystnej sytuacji może skończyć się oparzeniem. Jeżeli u poszkodowanego doszło do takiego porażenia należy przede wszystkim monitorować stan poszkodowanego, ponieważ może dojść do zatrzymania akcji serca.

Oparzenia radiacyjne

Oparzenia radiacyjne są wynikiem działania promieniowania radioaktywnego takich jak RTC, promienie UV i innych ekstremalnych czynników promiennych, a także promieniowania słonecznego.

Zasady pierwszej pomocy w oparzeniach

Kiedy dojdzie do oparzenia, należy:

  • Usunąć poszkodowanego z zagrożonego miejsca i usunąć czynnik żrący.
  • Ugasić odzież oraz usunąć palący się materiał.
  • Zdjąć ozdoby zanim wystąpi obrzęk, aby nie uwierały i nie powodowały dodatkowych obrażeń.
  • Opatrzoną powierzchnie ciała należy chłodzić i polewać zimną wodą przez kilkanaście
  • Przy oparzeniach w obrębie gardła i ust należy schładzać powierzchnie oparzonego miejsca z zewnątrz i równocześnie zapewnić poszkodowanemu warunki do płukania gardła zimną wodą bądź ssania kawałków lodu.
  • Zabezpieczyć drożność dróg oddechowych.
  • W przypadku oparzeń środkami chemicznymi w płynie, należy spłukiwać miejsce oparzenia przez 15 minut.
  • W oparzeniach wapnem palonym należy najpierw mechanicznie usunąć wapno, a następnie zmywać je z oparzonej powierzchni ciała strumieniem wody.
  • W przypadku oparzeń wywołanych łukiem elektrycznym należy mieć pod kontrolą stan poszkodowanego, ponieważ może dojść do zatrzymania oddechu i serca.
  • Opatrzyć rany mokrym opatrunkiem z gazy bądź czystej tkaniny oraz oddzielić powierzchnie oparzone i polewać wodą opatrunek.
  • Poszkodowanego należy ułożyć w pozycji przeciwwstrząsowej
  • Należy zapewnić poszkodowanemu komfort termiczny i psychiczny, okryć go kocem termicznym, monitorować funkcje życiowe i realizować na zmiany.
  • Wezwać pomoc medyczną.

 

Jak należy postępować z oparzeniem oka?

  1. Należy ułożyć poszkodowanego z głową przechyloną w stronę oparzonej gałki ocznej.
  2. Należy odchylić powieki uszkodzonego oka dwoma palcami.
  3. Należy polewać oko wodą w miejscu wewnętrznego kąta oka z wysokości około 10 cm.
  4. Należy poprosić drugą osobę, aby podczas przemywania poruszał gałkami ocznymi poszkodowanego.
  5. Należy zrobić tak, aby oboje oczu pozostały bez ruchu.
  6. Należy wezwać pogotowie ratunkowe.
  7. Należy zapewnić komfort termiczny oraz psychiczny poszkodowanemu do czasu przybycia pogotowia.