Interferony (IFN) są glikoproteinami, rodzajem cytokin produkowanych przez wiele komórek ciała. Nazwa bierze się stąd, że te odkryte w latach 50. XX w. związki przeszkadzają, czyli interferują z rozwojem wirusów.
Interferony klasy I mają pododmiamy alfa, beta, omega, epsilon i kappa. Działają za pośrednictwem receptorów IFNAR-1 i IFNAR-2, powodując zahamowanie proliferacji komórek zainfekowanych wirusem, zwiększając ekspresji białek prezentujących antygen klasy MHC-I i stymulując komórki immunokompetentne, makrofagów i limfocyty Natural Killers do pełnienia ich biologicznych funkcji. Z tym właśnie wiążemy aktywność przeciwrakową interferonów. Klasa II obejmuje tylko jednego przedstawiciela, interferon gamma. Łączy się on z receptorem IFNGR zbudowanym z dwóch rodzajów podjednostek. Gamma interferon działa w tym samym kierunku, co IFN klasy I, hamując proliferację i zwiększając ekspresję antygenów MHC-I i MHC-II. Jest czynnikiem chemotaktycznym makrofagów, zwabia te komórki żerne do zainfekowanej wirusem tkanki i skłania do zabijania i pożerania bakterii. Do klasy III IFN zaliczamy interferon lambda, mający trzy izoformy oznaczane w międzynarodowym systemie nazewnictwa cytokin jako IL-28A, IL-28B i IL-29. Działa poprzez własne swoiste receptory. Systemem wewnątrzkomórkowej sygnalizacji wykorzystywanym przez interferony jest szlak kinaz JAK-STAT.
W większości przypadków produkcję interferonów stymulują ataki mikrobów, takich jak wirusy i bakterie oraz ich produkty o właściwościach toksycznych i antygenowych. Również inne cytokiny mogą stymulować wydzielanie IFN. Głównym źródłem interferonów są wątroba i nerki. Stąd docierają w różne zakątki ciała, rzadko pokonując też barierę krew - mózg i zaporę łożyska. Interferon alfa i beta powstaje m.in. w limfocytach T i B, makrofagach, fibroblastach, osteoblastach i komórkach nabłonków. Interferon omega wytwarzają leukocyty obecne w miejscu infekcji wirusowej bądź raka. Interferon gamma uczestniczy w regulacji funkcji immunologicznych organizmu. Powstaje w aktywowanych antygenem limfocytach T i NK. Jest skuteczny przeciw wirusom i rakowi, choć jego główna rola polega na zwielokrotnianiu efektu IFN klasy I.
Działanie interferonów jest wysoce swoiste gatunkowo, dlatego stosowanie ich na większą skalę w lecznictwie stało się możliwe dopiero w latach 80. XX w., gdy zaczęto do ich produkcji używać bakterii z wbudowanym genem ludzkim. Bakterie namnażają się w szybkim tempie, a interferon jest izolowany z supernatantu hodowli. Do tej pory kilka różnych interferonów zostało zarejestrowanych jako terapeutyki w kombinacji z naświetlaniem i chemioterapią. Skutkami ubocznymi terapii mogą być objawy grypo podobne jak podwyższona temperatura, złe samopoczucie, bóle głowy, zmęczenie, bóle mięśni i dreszcze. Poważniejsze efekty uboczne, takie jak wypadanie włosów, depresja czy upośledzeni funkcji poznawczych występują rzadko. Wszystkie one ustępują wraz z odstawieniem interferonu, o ile nie wynikają ze stosowania innych leków. Na liście chorób leczonych interferonami znajdują się tak ciężkie syndromy, jak zapalenie wątroby typu C, stwardnienie rozsiane i liczne typy nowotworów.
