Część I - pytania.

  1. W jaki sposób tlen dostarczany jest do organizmu płodu?
  2. Około 20 tygodnia ciąży ciało płodu pokryte jest meszkiem. Podaj jego nazwę.
  3. Tkanka tłuszczowa znajdująca się pod skórą płodu może występować pod dwiema postaciami. Jakimi?
  4. Czy fakt że kobieta ciężarna pali papierosy Mozę negatywnie wpływać na rozwój płodu? Jeśli tak, dlaczego tak się dzieje?
  5. .Podaj nazwę płynu, który otacza płód.
  1. Owodniowy,
  2. Łożyskowy,
  3. Pępowinowy,
  4. Płodowy.
  1. Podaj nazwę trzech głównych składników pokarmowych, niezbędnych do prawidłowo funkcjonowania organizmu.
  2. Jaką drogę i jakie zmiany muszą zajść zanim pokarm z ust dostanie się do komórki?
  3. Wyjaśnij znaczenie pojęcia metabolizm.
  4. Jaka liczba plemników jest niezbędna do zapłodnienia komórki jajowej?
  5. jak zmienia się temperatura ciała kobiety w czasie owulacji?
  6. Na czyn polega laparoskopia?
  7. Jak nazywają się komórki wątrobowe?
  8. Jaka jest średnia długość życia krwinki czerwonej?
  1. Około miesiąca,
  2. Prawie cztery miesiące,
  3. Erytocyt żyje tak długo jak człowiek.
  1. Podaj nazwę błony otaczającej komórki.
  2. Podaj nazwy płynów ustrojowych.
  3. Jaka objętość wody (w litrach) znajduje się w ciele przeciętnego mężczyzny?
  1. Od 10 do 15 l,
  2. Około 25 l,
  3. Od 40 do 42 l.
  1. Jak nazywa się płyn otaczający mózg oraz rdzeń kręgowy? Jaką spełnia funkcję?
  2. Która z część ludzkiego ciała osiąga już w pierwszym roku życia rozmiary zbliżone do tych jakie są spotykane u ludzi dorosłych?
  3. Kiedy kończą się procesy wzrostu organizmu u ludzi?
  4. Co stanowi główne źródło energii w przyrodzie?
  5. Podaj nazwisko odkrywcy penicyliny?
  6. Jak nazywa się lek produkowany z kwasu acetylosalicylowego?
  7. Wymień przynajmniej trzy formy, w jakich może występować ten sam lek.
  8. Zastosowanie każdego leku może być przyczyną wystąpienia niekorzystnych objawów u osoby zażywającej. Jaka jest ich popularna nazywa?
  9. Jaka jest szacunkowa waga ludzkiego mózgu?
  10. Jaka popularnie nazywa się informacje nerwowe, przekazywane ze środowiska do mózgu i z mózgu do narządów wykonawczych? Z jaką prędkością są przekazywane?
  11. Wyjaśnij czym jest i jakie funkcje spełnia w organizmie przysadka mózgowa?
  12. Czym jest układ limbiczny, gdzie się znajduje i jakie funkcje spełnia w organizmie?
  13. Podaj całkowitą długość jelita cienkiego u człowieka:
  1. około 6 m,
  2. około 25 m,
  3. około 2,5 m.
  1. Czym są i jaką spełniają funkcję kosmki jelitowe?
  2. Kto był prekursorem szczepień ochronnych?
  3. Jaką funkcję spełniają w organizmie komórki typu T?
  4. Jaka funkcję spełnia w organizmie układ immunologiczny?
  5. Podaj nazwę odruch wykonywanego przez niemowlęta, którym niespodziewanie puści się główkę?
  6. Wyjaśnij na czym polega odruch bezwarunkowy?
  7. Podaj liczbę chromosomów znajdujących się w jądrze komórkowym komórek ludzkich:
  1. 23,
  2. 21,
  3. 46.
  1. Ile chromosomów znajduje się w jądrze komórkowym ludzi z mutacją warunkującą wystąpienie Zespołu Downa?
  2. Podaj nazwę długich, zwiniętych przewodów, w których wnętrzu są magazynowane do chwili ejakulacji dojrzałe komórki rozrodcze męskie?
  3. Wyjaśnij czym jest limfa?
  4. Jakie czynniki warunkują krążenie limfy w organizmie wobec braku w układzie limfatycznym specjalnej pompy tłoczącej?
  5. Czym są limfocyty?
  6. Podaj nazwę białka stanowiącego główny składnik budulcowy włosów oraz paznokci?
  7. Podaj przybliżoną liczbę włosów rosnących na głowie przeciętnego dorosłego człowieka:
  1. Około 15 tysięcy,
  2. Około 50 tysięcy,
  3. Około 120 tysięcy.
  1. Ile w przybliżeniu waży wątroba przeciętnego dorosłego człowieka?
  1. Około 1000 g,
  2. Około 1200 g,
  3. Około 1400 g.
  1. Wyjaśnij różnicę fenotypową istniejącą między osobą posiadającą dwa chromosomy X, a osobą posiadającą po jednym chromosomie XY.
  2. Podaj nazwę części mózgu analizującej informacje przesyłane przez każdą z komórek nerwowych, znajdujących się w mięśniach i wysyłającą impulsy regulujące napięcie mięśni szkieletowych:
  1. płat ciemieniowy,
  2. móżdżek,
  3. obszar motoryczny mózgu.
  1. Wyjaśnij na czym polega zasadnicza rola motorycznych włókien mięśniowych?
  2. W jaki sposób są odbierane i analizowane bodźce zapachowe u ludzi?
  3. Wyjaśnij dlaczego środki aromatyczne dodawane do gorącej kąpieli pachną intensywniej niż te rozpuszczone w wodzie o niskiej temperaturze?
  4. Podaj liczbę tzw. kubków smakowych znajdujących się na języku przeciętnej dorosłej osoby:
  1. Około 90,
  2. około 900,
  3. około 9 tysięcy.

Część II - odpowiedzi.

1.Tlen dostarczany jest z organizmu matki do płodu za pośrednictwem łożyska i pępowiny.

2. Meszek pokrywający ciało płodu to lanugo.

3. Chodzi o brunatną i białą tkankę tłuszczową.

4. Palenie papierosów przez kobiety ciężarne może mieć negatywny wpływ na płód, ponieważ szkodliwe związki zawarte w dymie papierosowym mogą bez przeszkód dyfundować przez łożysko z organizmu matki do dziecka.

5. Jest to płyn owodniowy.

6. Trzy główne składniki pokarmowe to białka (proteiny), tłuszcze (węglowodory) i cukry (węglowodany).

7. Pogryziony pokarm musi zostać przełknięty, trafia do żołądka i tam rozpoczyna się proces jego trawienia. Jest on kontynuowany w początkowym odcinku jelita cienkiego. Strawiony pokarm, czyli aminokwasy, cukry proste, kwasy tłuszczowe, witaminy i inne proste związki są wchłaniane ze światła jelita i za pośrednictwem krwi są rozprowadzane do wszystkich komórek ciała. Cząsteczki pokarmowe po strawieniu muszą być tak małe aby mogły przenikać przez błonę lub znajdujące się w niej kanały.

8. Metabolizm to całokształt przemiany biochemicznych oraz związanych z nimi przemian energii, zachodzący w komórkach organizmów żywych. Reakcje metaboliczne dzieli się na kataboliczne (rozkład) i anaboliczne (synteza).

9. Do zapłodnienia komórki jajowej potrzebny jest tylko jeden plemnik.

10. W czasie owulacji temperatura ciała kobiety podnosi się.

11. Laparoskopia jest badaniem wykonywanym w celu dokonania diagnostyki jamy otrzewnej z użyciem specjalnie do tego celu skonstruowanego aparatu - laparoskopu. Jedną z operacji, w której metoda laparoskopowa ma zastosowanie jest cholecystektomia czyli wycięcie pęcherzyka żółciowego.

12.Komórki wątrobowe nazywane są inaczej hepatocytami.

13. Erytrocyty żyją około czterech miesięcy.

14. Chodzi o błonę komórkową, nazywaną również plazmalemmą, lub błoną plazmatyczną.

15. Do płynów ustrojowych zaliczamy krew, limfę oraz płyn mózgowo-rdzeniowy.

16. Ciało przeciętnego mężczyzny zawiera od 40 do 42 l wody.

17. Płyn otaczający mózg to tzw. płyn mózgowo-rdzeniowym, a jego głównym zadaniem jest ochrona mózgu i tkanki nerwowej przed gwałtownymi zmianami pozycji i urazami mechanicznymi, dostarczanie neuronom i komórkom glejowym substancji odżywczych oraz odprowadzanie toksycznych produktów przemiany materii powstających w tkance nerwowej.

18. Głowa osiąga swoje pełne rozmiary w pierwszym roku życia.

19. Procesy wzrostu organizmu kończą się u ludzi między 16, a 21 rokiem życia, przy czym u dziewcząt zakończenie wzrostu zachodzi wcześniej niż u chłopców.

20. Głównym źródłem energii dla Ziemi jest Słońce.

21. Penicylina została odkryta przez Aleksandra Fleminga w roku 1928.

22. Aspiryna.

23. Pastylki, kremy, żele, aerozol.

24. Chodzi o tzw. skutki uboczne.

25. Przeciętna masa ludzkiego mózgu wynosi1350 g.

26. Informacje te są określane mianem impulsów nerwowych. Mogą być przekazywane w komórkach z prędkością dochodzącą nawet do 400 km/godz.

27. Przysadka mózgowa jest gruczołem dokrewnym, wytwarzającym hormony - oksytocynę i wazopresynę (część tylna), hormon wzrostu, adenokortykotropowy, tyreotropowy, folikulotropowy, lutenizujący, endorfiny, prolaktynę (część przednia), hormon melanoforowy (część środkowa). Jej rozmiar jest zbliżony do wielkości ziarna grochu to struktura wielkości ziarna grochu. Leży u podstawy mózgu, w okolicy czaszki zwanej siodłem tureckim.

28. Układ limbiczny to układ struktur mający udział w regulacji zachowań emocjonalnych, procesach zapamiętywania i uczenia się. Struktury wchodzące w skład układu limbicznego zlokalizowane są w obrębie wzgórza wzrokowego.

29. Długość jelita cienkiego u człowieka waha się w granicach 6 m.

30. Kosmki jelitowe są niewielkiej wielkości wypustkami, znajdującymi się na powierzchni błony śluzowej jelita cienkiego, mającymi na celu zwiększenie jego powierzchni chłonnej. Są one unerwione i unaczynione. Na powierzchni kosmków znajdują się mikrokosmki, dodatkowo powiększające powierzchnię.

31. Ojcem szczepień ochronnych jest lekarz z Anglii Edward Jenner, który w XVIII wieku jako pierwszy zastosował szczepienia przeciw ospie.

32. Komórki typu T| należą do grupy limfocytów. Większość z nich rozwija się w grasicy. Można je podzielić na trzy subpopulacje:

  • limfocyty Th - tzw. pomocnicze, wspomagają odpowiedź odpornościową,
  • limfocyty Terg - zwane dawniej supresorowymi, hamują odpowiedź immunologiczną,
  • limfocyty Tc - tzw. cytotoksyczne, spełniające funkcje cytotoksyczne.

33. Układ immunologiczny jest systemem pozwalającym organizmowi odróżnić składniki własnego ustroju od obcych. W sytuacji gdy wykryje on obecność obcych antygenów w ustroju (np. pochodzenia wirusowego, bakteryjnego ale również z tkanki po przeszczepie) rozpoczyna on odpowiedź immunologiczną, mającą na celu zwalczenie infekcji.

34. Dziecko w takiej sytuacji wykonuje tzw. odruch Moro, określany inaczej odruchem obejmowania, polegający na gwałtownym wyprostowaniu nóg i rąk, wygięciu pleców w łuk z równoczesnym odchyleniem głowy do tyłu, zaciśnięciu pięści i powolnym objęciu rękoma klatki piersiowej.

35. Odruch bezwarunkowy czyli reakcja wrodzona jest automatyczną, przebiegającą bez uświadomienia reakcją na bodziec ze środowiska. Zachodzi po pobudzeniu odpowiednich receptorów, a następnie przekazaniu informacji do organów wykonawczych (zwykle mięśni) za pośrednictwem nerwów ruchowych lub autonomicznych.

36. W jądrach komórkowych komórek ludzkich znajduje się 46 chromosomów.

37. Osoba, u której zaszła mutacja warunkująca wystąpienie Zespołu Downa ma 47 chromosomów (mutacja dotyczy trisomii -pojawienia się dodatkowego - 21 chromosomu).

38. Są to przewodziki odprowadzające i przewód najądrza stanowiący główną część ogonu najądrza.

39. Limfa zwana inaczej chłonką to płyn tkankowy, rozprowadzający po organizmie limfocyty, biorący udział w transporcie tłuszczów pokarmowych.

40. Część naczyń limfatycznych ma w swoich ścianach komórki mięśniowe, podlegające rytmicznym skurczom i przepychające limfę w jednym kierunku.

41. Limfocyty to komórki układu odpornościowego zdolne do swoistego rozpoznawania antygenów. Wśród limfocytów wyróżnia się populację typu B i T, czasami zalicza się do nich komórki NK.

42. Białkiem stanowiącym główny składnik budulcowy włosów oraz paznokci jest keratyna.

43. Przeciętny, dorosły człowiek ma na głowie 120 tysięcy włosów.

44. Waga wątroby waha się w granicach 1300 - 1500 g.

45. Osoba posiadająca dwa chromosomy X to kobieta, osoba z jednym chromosomem X i jednym Y to mężczyzna.

46. Jest to móżdżek.

47. Główną funkcją tych włókien jest koordynowanie pracy ogółu mięśni zaangażowanych w wykonywanie określonego ruchu.

48. Bodźce zapachowe przekazywane są z komórek węchowych, znajdujących się w błonie śluzowej okolicy węchowej jamy nosa, za pośrednictwem nici węchowych do opuszki węchowej, a stamtąd drogami węchowymi do kory zakrętu hipokampa, gdzie znajduje się korowy ośrodek węchu analizujący otrzymane informacje.

49. Wyższa temperatura i zwiększona wilgotność powietrza pozwala znacznie większej liczbie cząsteczek oderwać się od powierzchni wody, w której są rozpuszczone i przemieszczać się w powietrzu.

50. 9 tysięcy.