Apiterapia jest to kuracja, w czasie której następuje zastosowanie produktów pochodzących od pszczół. Jest ona często używana w zastępstwie leków sztucznych. Produkty pszczele były stosowane od bardzo dawna, nawet w starożytności, jednakże dopiero w wieku XX potwierdzono ich skuteczność badaniami naukowymi.

W ostatnim czasie można zauważyć bardzo dużo różnych specyfików, które produkowane są na bazie produktów pszczelich. Są to zazwyczaj produkty zagraniczne, gdyż tam Apiterapia została wcześniej wprowadzona ( Francja, Chiny, USA, Niemcy). Popularność produktów pszczelich stale rośnie a ich zastosowanie rozszerza się na wiele schorzeń. Istnieją plany, które zakładają stworzenie całej sieci salonów Apiterapia. Z medycyną naturalną kojarzy się szereg dziedzin, które wykorzystują różnego rodzaju naturalne produkty. Takie dziedziny jak homeopatia, apitoksynoterapia, fitoterapia wielu osobom przywróciły zdrowie.

Skuteczność Apiterapii została potwierdzona badaniami farmakologicznymi i klinicznymi.

Lista leków opartych na produktach pochodzenia pszczelego jest bardzo długa. Produkowane leki maja różnoraką postać i mają ściśle określone zastosowanie terapeutyczne.

Istnieje przekonanie, że naturalne produkty nie są w stanie zaszkodzić. Świadczy o tym fakt ogromnego zastosowania penicyliny czy glikozydów nasercowych. Wielu badaczy wiąże wielkie nadzieje z pszczelimi produktami. W pszczelich produktach występują wszystkie substancje i związki niezbędne do odpowiedniego funkcjonowania organizmu. Zawierają takie substancje jak aminokwasy, białka, cukry proste, antybiotyki, witaminy czy różnego rodzaju enzymy. W ich składzie występują także substancje biologicznie aktywne. Mogą one znacznie urozmaicić i wzbogacić naszą dietę, podnosząc naszą sprawność oraz odporność.

Przyjmowanie systematyczne pszczelich produktów ma działanie ochronne i profilaktyczne. Działanie pszczelich substancji jest bardzo szerokie. Działają zapobiegawczo, przeciw wielu schorzeniom i chorobom, dlatego obserwuje się ich duże wykorzystanie w profilaktyce. Większość produktów stosowanych w Apiterapii ma właściwości odżywcze. Tylko propolis wykazuje inne działanie. Powoduje to, że leki pochodzenia pszczelego są bardzo bezpieczne. Istnieje jeszcze jedna metoda stosowana w medycynie naturalnej związana z wykorzystaniem substancji pszczelich. Jest to apitoksynoterapia. Używa się w tej metodzie jadu pszczelego. Metody te wymagają bardzo ścisłej kontroli ze strony lekarza. Większe ilości jadu mogą się okazać zabójcze.

Stosując metody Apiterapii, należy wziąć pod uwagę stopień wrażliwości organizmu, gdyż produkty pszczele mogą okazać się potencjalnym źródłem alergii, maja one bowiem silne działanie alergenne.

Przed rozpoczęciem kuracji, konieczne jest więc zbadanie wrażliwości na pszczeli produkt, którego chce się używać. Produktom pszczelim, chce się przypisać bardzo dużą rolę i znacznie je rozpowszechnić, gdyż sadzi się, że mogą one podnieść poziom odporności społeczeństwa na wiele chorób. Zmniejszenie ilości zachorowań to znacznie mniejsze koszty leczenia chorych, a wiec znaczna oszczędność skarbu państwa.

Różnorodność produktów mających zastosowanie w apiterapii:

-medykamenty jednorodne, które składają się tylko z jednego produktu pszczelego,

-medykamenty złożone, składające się z dwóch lub większej liczby pszczelich produktów,

-preparaty mieszane, które oprócz preparatów pszczelich zawierają inne substancje pochodzenia naturalnego.

- ziołomiody i miody ( ponieważ miód naturalny jest bardzo mało doceniany przez nasze społeczeństwo należy jego zalety rozpropagować, tak aby jego spożycie znacznie wzrosło),

Bardzo długie i liczne badania dowiodły skuteczność substancji pochodzenia pszczelego w wielu przypadkach.

Leki te są skuteczne w leczeniu schorzeń układu oddechowego. Ulgę przynoszą w przypadkach zapaleń dróg oddechowych zarówno górnych jak i dolnych, pomagają w nieżycie błon śluzowych nosa, zatok oraz w zapaleniu gardła, a także w zapaleniu oskrzeli i płuc. Stosować je można również w powracających przeziębieniach czy w czasie grypy. Ulgę przynoszą w leczeniu astmy oraz w chorobach alergicznych dróg oddechowych.

Leki pochodzenia pszczelego znalazły także zastosowanie w chorobach skóry a także błon śluzowych.

Leki te są skuteczne w leczeniu zapaleń skóry i nabłonka, w owrzodzeniach, oparzeniach, różnego rodzaju zakażeniach w tym także pooperacyjnych. Leki przynoszą ulgę w chorobach wirusowych skóry takich jak półpasiec czy opryszczka. Leki pszczele mają zastosowanie w chorobach grzybiczych skóry, w łuszczycy a także w wypryskach alergicznych skóry czy trądziku młodzieńczym. Substancje te wykazują również skuteczność w miejscowych zapaleniach błony śluzowej. Popularne jest ostatnio dodawanie propolisu do past do zębów, gdyż związki w nim zawarte pomagają w leczeniu paradontozy.

Apiterapia wykazuje także skuteczność w chorobach reumatycznych i chorobach układu kostnego.

Pomagają w reumatoidalnym zapaleniu stawów oraz w reumatycznym zapaleniu stawów. Wykazują także skuteczność w zapaleniach kręgosłupa, zwłaszcza tym zesztywniającym i skazie moczanowej.

Czwarta grupą chorób, które mogą być leczone przez substancje pszczele są choroby układu krwionośnego.

Apiterapia wykazuje skuteczność w leczeniu chorób serca i układu krwionośnego. Pomagają w chorobie niedokrwiennej serca, w miażdżycy kończyn dolnych, w chorobie Buergera i w zakrzepowym zapaleniu żył.

Skuteczność odnotowuje się też w leczeniu przewlekłej niewydolności krążenia oraz w nadciśnieniu tętniczym i miażdżycy naczyń w obrębie mózgu.

Kolejna grupa chorób, przeciw którym możemy działać specyfikami pszczelimi są choroby związane z układem pokarmowym. Można je stosować w chorobie wrzodowej dwunastnicy i żołądka. W stanach zapalnych błony śluzowej oraz w zapaleniu wątroby. Warto przyjmować substancje pszczele, gdyż pomocne są w zaburzeniach odżywiania takich jak otyłość czy niedożywienie.

Oprócz przyjmowania leków na bazie produktów pszczelich można stosować zabiegi kuracyjne. Ich wykorzystanie i charakter związane są jest z rodzajem schorzenia na które maja pomóc.

Jedną z metod jest zażywanie powietrza, które znajduje się w ulu. Zabieg ten możliwy jest dzięki odpowiednim konstrukcjom, tzw. inhalatoriom w którym panuje mikroklimat ula.

Kolejna metoda to inhalacje aerozolowe i termiczne z roztworów miodu. Mogą być to mieszanki miodu z różnymi ziołami lub innymi produktami pszczelimi takimi jak mleczko pszczele, propolis czy pyłek kwiatowy.

Zabiegiem kuracyjnym może być także systematyczne zażywanie miodu, samego lub z dodatkiem soków lub naparów ziołowych. Skuteczne może być także żucie plastra miodu.

Można także stosować różnego rodzaju maści i mazidła propolisowe oraz kompresy, opatrunki w przypadku chorób skórnych.

Inne stosowane techniki są już bardziej skomplikowane. Należą tu elektroforeza przy użyciu prądu galwanicznego o małym natężeniu oraz fonoforeza przy użyciu fal ultradźwiękowych.

Niektórzy kuracjusze zażywają kąpieli ziołowo miodowych.

Skuteczne mogą być także wstrzyknięcia pod skórę substancji pszczelich. Jeszcze inni stosują żądlenia czy maści z zawartością jadu pszczelego i dodatkowo poddają się fizykoterapii.

Najbardziej popularne jest jednak leczenie z wykorzystaniem preparatów pszczelich, doustnych. Podawane są one najczęściej w formie tabletek lub syropów. Do najczęściej spotykanych na rynku produktów pszczelich zaliczamy: mleczka pszczele, propolis, apipulmol, apitussic czy apistimul.