Mierosławski Ludwik (1814-1878)

oficer w powstaniu listopadowym, działacz niepodległościowy, pisarz, historyk wojskowości. Na emigracji zasłynął m.in. z dosyć ekscentrycznej twórczości literackiej, pisał też prace o tematyce historyczno-strategiczno-wojskowej (m.in. Rozbiór krytyczny kampanii 1831 r.). Początkowo był związany z liberalno-konserwatywnym obozem emigracji, ale ostatecznie trafił w szeregi Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, gdzie prowadził kursy wojskowości. Był człowiekiem dosyć ekscentrycznym, przekonanym o swojej nieomylności (zwłaszcza w dziedzinie strategii), bardzo ambitnym i trochę demagogicznym. Opowiadał się za radykalnymi reformami społecznymi i trójzaborowym, ogólnonarodowym powstaniem, w którym chciał odegrać główną rolę.

Na początku 1845 r. został wyznaczony przez Centralizację TDP na wodza przyszłego powstania. W następnym roku przybył do Poznania, gdzie opracował plany powstańcze - jak się później okazało nierealne, zwłaszcza że konspiratorzy zostali zadenuncjowani i wszyscy wraz z Mierosławskim trafili do więzienia. Osądzony w 1847 r. w Berlinie został Mierosławski skazany na wieloletnie więzienie, ale po wybuchu Wiosny Ludów w Prusach został zwolniony i na berlińskich wiecach nawoływał do walki z caratem. Wiosną 1848 r. stanął na czele korpusu wojsk tworzonego w Poznańskiem. Gdy z końcem kwietnia 1848 r. doszło do starć z wojskami pruskimi, Mierosławski wraz z 3-tys. korpusem żołnierzy zajął Wrześnię, a następnie chciał przedrzeć się na Kujawy. 2 V pod Sokołowem został zaatakowany przez wojska pruskie i odniósł nad nimi zwycięstwo. Mimo to podał się do dymisji, gdyż nie panował nad sytuacją w armii - zwłaszcza nad oficerami, którzy nie wierzyli w ostateczne zwycięstwo i obawiali się przekształcenia powstania w rewolucję społeczną.

Zniechęcony Mierosławski wraz z bratem udał się na Sycylię, gdzie dotarł w grudniu 1848 r. Powołano go tutaj na wodza rewolucyjnej armii Sycylii, ale po klęsce pod Katanią (5 IV 1849 r.) wraz z 300-osobowym polskim legionem ruszył do Badenii, gdzie także objął dowództwo nad tamtejszą armią. Udało mu się stoczyć kilka zwycięskich bitew z wojskami pruskimi, ale ostatecznie musiał się wycofać wobec liczebnej przewagi wroga i po przegranej bitwie pod Waghäusel.

1 VII 1849 podał się do dymisji i wyjechał do Paryża, gdzie stał się wpływową osobą ton koła TDP. W licznych przemówieniach wzywał młodzież do zbrojnej walki o niepodległość i postulował realizację Wielkiego Manifestu TDP, odrzucając zdecydowanie hasła organiczników. Usiłował narzucić swoje wpływy radykalnie nastawionej młodzieży warszawskiej. W obliczu nadciągającego powstania styczniowego usiłował jeszcze utworzyć w Warszawie Komitet Rewolucyjny, co doprowadziło do jeszcze większego zamieszania i niesnasek wśród polityków.

Kiedy powstanie wybuchło, Mierosławski - choć został wyznaczony na wodza - spóźniał się ze swoim przyjazdem do Warszawy. Ostatecznie dotarł na Kujawy, ale powrócił do Paryża po dwóch klęskach (19 i 21 II 1863 r.) pod Krzywosądem i Nową Wsią oraz po wywołaniu kolejnego sporu z dowództwem, któremu chciał narzucić swoją wizję postępowania.

W 1865 r. utworzył Towarzystwo Demokratyczne i ogłosił się jedynym kontynuatorem dawnej emigracji. Celem tej organizacji miała być walka o niepodległość Polski w granicach sprzed pierwszego rozbioru. Jednak ciągle prowokowane przez niego spory i kłótnie sprawiły, że w 1870 r. zupełnie utracił autorytet i został usunięty z własnej organizacji.