Nazwa powstała w epoce renesansu i jest nacechowana negatywnie- oznacza wieki średnie (mroczny okres pomiędzy antykiem i renesansem)
Czas trwania: IV w.- XV w.
Teocentryzm: Bóg znajduje się w centrum wszechświata, jest sensem i celem życia człowieka. Jest początkiem i końcem, sprawiedliwym sędzią. Z tego nurtu wynikają:
-tomizm (Tomasz z Akwinu). Każdy ma miejsce na drabinie bytu i nie można się temu sprzeciwić. Każdy ma wyznaczone miejsce w społeczeństwie i nie powinien tego zmieniać.
-augustynizm- Człowiek jest zawieszony pomiędzy żądzą przyjemności wynikającą z ziemskiej połowy naszego bytu oraz potrzebą duchową, która pochodzi z nieba. Zakłada, że człowiek jest istotą w połowie anielską i w połowie zwierzęcą.
-franciszkanizm- Pochwała świata i jego stwórcy. Głosi pochwałę ubóstwa i zachęca do kochania własnego ciała jak brata.
Uniwersalizm: wspólnota kulturowa oparta na jednolitym systemie przekonań i poglądów, wyrażająca się w podobnych formach i sposobach jej przeżywania na terenie całej Europy.
Danse macabre: alegoryczny taniec, którego przedstawienie rozwinęło się w kulturze wczesnego średniowiecza (XIV i XV w.). Początkowo korowód ludzi wszystkich stanów z kościotrupem na czele (równość ludzi w obliczu śmierci), później korowód zastąpiono obrazami par. To ogromny krąg gdzie na przemian występują umarli i żywi. Celem jest uchwycenie kontrastu pomiędzy ruchliwością martwych a bezwładem żywych. Cel moralny to przypomnienie o tym, że nie jest wiadoma godzina śmierci i wszyscy są wobec niej równi. Ludzie różnego stanu defilują w porządku wyznaczonym przez ówczesną hierarchię społeczną.
Literatura parenetyczna: typ piśmiennictwa dydaktyczno- moralistycznego, służący propagowaniu wzorców osobowych i zachęcaniu odbiorców do ich naśladowania. Pełni funkcję perswazyjną.
Hagiografia: Żywotopisarstwo. Ważna w literaturze o tematyce religijnej, ponieważ przedstawiano w niej sylwetki świętych, które stanowiły charakterystyczne dla epoki wzorce osobowe.
Historiografia: teksty o minionych dziejach wraz z ich oceną. W dziełach historiograficznych można też odnaleźć osobowe ideały epoki. Ważne miejsce zajmowały również utwory związane z kulturą rycerską i życiem dworskim.
Ars moriendi- sztuka umierania. Piękne umieranie miało udzielić wskazówek, dzięki którym człowiek oswajał się ze śmiercią i wiedział jak się na nią przygotować/ jak żyć aby godnie odejść. Powstały dwa wzorce życia i śmierci, które miały inspirować- był to rycerz i asceta.
Wzorce osobowe:
Asceta (np. św. Aleksy)- Dla poświęcenia się Bogu odrzuca wszelkie dobrodziejstwo i luksusy aby żyć w ubóstwie. (Gdzie asceza: dobrowolne wyrzeczenie się dóbr materialnych, wartości i aktywności życiowych w celu uniknięcia pokus doczesnego świata, osiągnięcia świętości i doskonałości duchowej, prowadzących do zbawienia).
Rycerz (np. Roland)- Żyje zgodnie z etosem rycerskim, świetnie włada bronią i pięknie umiera. Rycerz musiał kierować się dobrem swojej ojczyzny, dochować wiary w Boga i nie dopuścić do powstania plamy na honorze.
Władca/król- Surowy, ale sprawiedliwy. Kieruje się podobnymi zasadami
co rycerz.
(Wszystkie cytaty pochodzą z podręcznika do języka polskiego gwo oraz repetytorium nowej ery)
mieczyslaw
Junior Bryk
Punkty rankingowe:
Zdobyte odznaki:
mieczyslaw
Junior Bryk