George Orwell

Rok 1984 - streszczenie krótkie

Londyn, w Oceanii. Jest zimny, kwietniowy dzień. Trzydziestodziewięcioletni Winston Smith, pracownik Departamentu Archiwów, w Ministerstwie Prawdy, wraca do mieszkania. Na klatce wisi portret Wielkiego Brata. Smith, ze swojego oka, widzi trzy hasła Partii Wewnętrznej: „Wojna to pokój. Wolność to niewola. Ignorancja to siła”. Mężczyzna siada w kącie, poza zasięgiem teleekranu. Jest to urządzenie śledzące, przypominające matowe lustro. Zaczyna prowadzić pamiętnik, chociaż jest to zabronione. Zapisuje datę: 4 kwietnia 1984 roku. Wspomina seans kinowy, a także dziwną wizytę. W Ministerstwie Prawdy, gdzie pracuje, odwiedza go O'Brien — jeden z ważniejszych członków Partii, a także czarnowłosa dziewczyna, z Departamentu Literatury. Młoda dziewczyna go fascynuje, choć Smith uważa ją za agentkę Policji Myśli. Dalej mężczyzna opisuje Dwie Minuty Nienawiści, skierowane przeciw Emmanuelowi Goldsteinowi, zdrajcy, który kiedyś należał do Partii, a teraz jest członkiem opozycyjnego ruchu. W trakcie tego „spektaklu”, oczy Smitha napotykają wzrok O'Briena. Winston Smith uważa, że mężczyzna tak, jak on nienawidzi Partii i Wielkiego Brata. Smith odruchowo zapisuje w pamiętniku: „Precz z Wielkim Bratem”. Do mieszkania puka sąsiadka, prosząc go o naprawienie kranu. Dzieci sąsiadów bawią się w ściganie zdrajców i „myślozbrodniarzy”. To, co robi Smith, jest właśnie „myślozbrodnią”, za którą grozi „ewaporowanie”, czyli aresztowanie i wymazanie informacji o istnieniu zdrajcy. Dlatego mężczyzna chowa zeszyt i oznacza go paprochem, by wiedzieć, czy ktoś go ruszał. Winston śni o czarnowłosej dziewczynie, a także o matce, która wraz z ojcem i siostrą, zniknęła bez śladu. W pracy Smith zajmuje się przerabianiem różnych materiałów (książek, czasopism, nagrań) zgodnie z aktualną linią Partii, a oryginały niszczy. Winston rozmawia z filologiem, który redaguje nowe wydanie „Słownika nowomowy”. Smith uważa specjalistę za błyskotliwego i jest pewien, że z tego powodu czeka go ewaporowanie. Tak się też dzieje. Winston odwiedza sklepikarza, u którego kupił zeszyt i pióro. Charrington pokazuje mu pokój do wynajęcia. 

Czarnowłosa dziewczyna ukradkiem wręcza Smithowi kartkę z miłosnym wyznaniem. Po spotkaniu w stołówce umawiają się na placu Zwycięstwa. Młoda kobieta ma na imię Julia i proponuje schadzkę w kryjówce za miastem. Smith kocha się tam z Julią i tym samym, spełnia się jego sen. Winston opowiada kochance o swojej żonie, z którą się rozwiódł, bo nie mieli dzieci (a jest to obowiązek wobec Partii). Julia wyznaje, że wstąpiła do Ligi Antyseksualnej, bo to doskonała przykrywka dla jej licznych romansów. Para rozmawia o Bractwie (ruchu kontrrewolucyjnym) i o tym, że dzięki O’Brienowi mogą się tam dostać. Smith wynajmuje pokój od sklepikarza. Trwa Tydzień Nienawiści. Dochodzi do napadów w dzielnicy proli (najliczniejszej grupy społecznej, która jest poza kontrolą Partii, ale nie ma także dostępu do niektórych towarów). Winston i Julia odwiedzają O’Briena w jego mieszkaniu. Członek Partii wyłącza teleekran, opowiada o Bractwie, a kochankowie odsłaniają karty. Smith zdradza swoją kryjówkę. W czasie kulminacyjnego dnia Tygodnia Nienawiści okazuje się, że Euroazja z wroga, zmieniła się w sprzymierzeńca i Smith ma dużo pracy. O’Brien wysyła do pokoju nad sklepem Księgę Goldsteina, w której znajdują się założenia ideologiczne Bractwa. Kiedy kochankowie ją czytają, spada rycina, pod którą znajduje się teleekran. Okazuje się, że sklepikarz jest tajnym agentem Policji Myśli. Para zostaje aresztowana. Smith jest bity i torturowany. Przyznaje się do wszystkiego. Trwa jego reedukacja. Dowiaduje się od O’Briena, że Julia go zdradziła; że dla Partii liczy się jedynie władza i że celem Wielkiego Brata jest zbudowanie społeczeństwa opartego na nienawiści. Oprawca ukazuje mu także jego własną małość. Jedynym pocieszeniem Winstona jest to, że nie zdradził Julii. Zamiast wyroku śmierci, Smith otrzymuje jedzenie i czyste miejsce do spania. O’Brien nazywa go jednak kłamcą. Winston wyznaje, że tak naprawdę nienawidzi Wielkiego Brata. Trafia do Pokoju sto jeden. Tam czeka na niego klatka ze szczurami — jego największy lęk. Krzyczy, by w ten sposób torturowano Julię. Zostaje złamany. Wychodzi na wolność. Otrzymuje mało znaczące stanowisko. Julia jest mu obojętna. Żeby funkcjonować, pije Dżin Zwycięstwa. Kiedy Oceania zwycięża w Afryce, po policzku płyną mu łzy. Tuli się do portretu Wielkiego Brata, ubolewając nad swoim wcześniejszym zachowaniem.

Potrzebujesz pomocy?

Współczesność (Język polski)

Teksty dostarczone przez Interia.pl. © Copyright by Interia.pl Sp. z o.o.

Opracowania lektur zostały przygotowane przez nauczycieli i specjalistów.

Materiały są opracowane z najwyższą starannością pod kątem przygotowania uczniów do egzaminów.

Zgodnie z regulaminem serwisu www.bryk.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności.

Prywatność. Polityka prywatności. Ustawienia preferencji. Copyright: INTERIA.PL 1999-2025 Wszystkie prawa zastrzeżone.