Wodospad Niagara – jak powstał i jaka czeka go przyszłość?

Choć nie jest największy, z pewnością jest najbardziej znanym i najchętniej odwiedzanym wodospadem świata. Mowa oczywiście o Niagarze – zapierającym dech w piersiach kolosie, leżącym na granicy Kanady i Stanów Zjednoczonych.

Spis treści:

Jak powstał wodospad Niagara?
Wodospad Niagara – czym się wyróżnia?
Zielona woda i inne ciekawostki o wodospadzie Niagara
Jaka przyszłość czeka wodospad Niagara?

Jak powstał wodospad Niagara?

Historia wodospadu Niagara nie jest długa – jeśli mamy na myśli skalę geologiczną. Powstał on około 12 tysięcy lat temu, po ustąpieniu ostatniego zlodowacenia. Wówczas lodowce wycofały się ze stanu Wisconsin, a woda z nowo powstałych jezior wyryła drogę przez rzekę Niagara.

Wodospad rozciągał się na około 11 km w dół rzeki, do dzisiejszego Lewiston w stanie Nowy Jork i Queenston w Ontario. Z biegiem lat krawędź ulegała erozji do obecnego miejsca. Głównym czynnikiem stwórczym dla wodospadu była struktura geomorfologiczna, nazywana kuestą Niagary. Kuesta (inaczej próg strukturalny) to stromy, asymetryczny próg skalny, występujący na obszarach monoklinalnej budowie geologicznej. Monokliną określa się natomiast zespół warstw skalnych ułożonych płasko na sobie i lekko nachylonych w jednym kierunku.

Za odkrywców wodospadu uważa się rdzennych Amerykanów. Natomiast pierwszym Europejczykiem, który zobaczył i dokładnie opisał Niagarę, był francuski ksiądz – ojciec Louis Hennepin. Towarzyszył on francuskiemu generałowi LaSalle'owi w jego wyprawie w rejon Niagary w 1678 roku.

Przeczytaj również: Salto Angel – gdzie leży najwyższy wodospad na świecie?

Wodospad Niagara – czym się wyróżnia?

Niagara jest nietypowym ciekiem wodnym. Składa się na to kilka kwestii.

Wodospad Niagara to tak naprawdę „Niagara Falls”, czyli nie jeden, a 3 wodospady: American Falls, Bridal Veil Falls i Horseshoe Falls.
Szerokość wodospadów wynosi aż 800 metrów – to właśnie ze względu na tę szerokość Niagara (choć nie jest największy na świecie) wygląda tak zachwycająco.
Przez środek wodospadów przepływa rzeka o nazwie Niagara, licząca zaledwie 55 km długości.
Rzeka ta – bardzo nietuzinkowo – zaczyna i kończy swój bieg w dwóch jeziorach: wypływa ze zbiornika Eire na południu i wpływa do jeziora Ontario na północy.
Rzeka Niagara na swej drodze musi pokonać niemal 100-metrową różnicę poziomów: dwie kaskady po stronie amerykańskiej mają wysokość 20–30 metrów, za to kanadyjska aż 53 metrów.

Wodospad Niagara to miejsce wyjątkowe również ze względu na duże znaczenie dla energetyki USA i Kanady. To właśnie tutaj, w 1885 roku Nikola Tesla i George Westinghouse stworzyli pierwszą na świecie elektrownię wodną. Nic dziwnego, bo wodospad Niagara jest w stanie wyprodukować ponad 4 miliony kilowatów energii elektrycznej, którą dzielą się Stany Zjednoczone i Kanada. Taka ilość wystarczy, aby zasilić niemal 4 miliony domów!

Zielona woda i inne ciekawostki o wodospadzie Niagara

Wodospad Niagara skrywa sporo niespodzianek. Wiąże się z nim również wiele barwnych historii. Które ciekawostki o wodospadzie Niagara są szczególnie warte uwagi?

Zimą rzeka Niagara czasem częściowo zamarza, natomiast wodospady wciąż płyną. Od tej reguły zdarzyło się jednak kilka razy odstępstwo – w 1848, 1969 oraz 2018 roku zamarzły zarówno wodospady, jak i rzeka.
Zielony kolor wody przepływającej przez wodospad Niagara wynika z obecności w nim około 60 rozpuszczonych soli i rozdrobnionych skał, tak zwanej mączki kamiennej, powstałej przez erozję rzeki. 
Rzeka jest domem dla tysięcy gatunków ptaków, a ekosystem Niagary tworzy wiele gatunków roślin i zwierząt – także tych chronionych, jak jesiotr jeziorny, sokół wędrowny i bielik amerykański.
W każdej sekundzie przez wodospad Niagara przepływa 3 160 ton wody. Woda spada z niego z prędkością 10 metrów na sekundę, uderzając w podstawę wodospadu z siłą 280 ton w American Falls i Bridal Veil Falls oraz ponad 2,5 tysiąca ton w Horseshoe Falls.
Szacuje się, że corocznie wodospady Niagara ogląda około 8 milionów ludzi.

Przeczytaj również: Odwrócony wodospad. Czy to niezwykłe zjawisko można spotkać w Polsce?

Jaka przyszłość czeka wodospad Niagara?

Trudno jest rozmawiać o przyszłości takich form jak wodospady, ponieważ mówiąc o „przyszłości” naukowcy mają na myśli często dziesiątki tysięcy, a nawet miliony lat. Dzisiaj wiadomo na pewno, że postępująca erozja wsteczna na Niagarze nie zatrzyma się prędko – są teorie naukowe, które mówią, że za kilkaset lat gigantyczny wodospad będzie się znajdować kilkaset metrów lub nawet kilometr wyżej w biegu rzeki.

Wodospad Niagara to symbol Ameryki, bez którego turystyka tego kraju byłaby z pewnością nieco uboższa. Obecnie bez przeszkód można podziwiać go z bardzo bliska – organizowane są nawet rejsy statkiem w pobliże spadającej wody. Jaka przyszłość czeka wodospad Niagara? Spokojnie, na jego zwiedzenie w obecnej lokalizacji mamy jeszcze jakieś kilkaset lat. A i później ma on nie zniknąć, tylko się nieco przesunąć.