Spis treści:

Co to jest perswazja językowa?

Perswazja (z łac. „persuade”, czyli przekonywać) to według definicji Wielkiego Słownika Języka Polskiego „przytoczenie odpowiednich argumentów w celu wywarcia wpływu na kogoś”.

Co to jest perswazja językowa? To wszystkie środki językowe, czyli m.in. słowa lub szyk zdania, których użycie ma skłonić odbiorców danego komunikatu (słuchaczy, czytelników, widzów itd.) do określonego postępowania lub zmiany przekonań. W tym przypadku przez „postępowanie” rozumie się na przykład oddanie głosu na danego kandydata, podtrzymanie poparcia wyborców, przekonanie do swoich racji czy utrzymanie uwagi widzów.

Przeczytaj również: Tę religię wyznawał Freddie Mercury. Ma pół miliona wyznawców, w tym kilku w Polsce

Środki perswazji językowej

Istnieje bardzo wiele środków perswazji językowej. Część z nich jest tak powszechna, że niezauważalna na co dzień. Do najpopularniejszych środków perswazji należą:

  • polecenia i tryb rozkazujący; 
  • dialogowość;
  • gry semantyczne;
  • pytania retoryczne;
  • familiarność;
  • grzecznościowe akty mowy; 
  • powtórzenia;
  • pytania o rozstrzygnięcie;
  • elipsa i niedokończona treść;
  • pochwała;
  • hierarchia informacji;
  • parafraza;
  • przysłowia i frazeologizmy;
  • precyzja informacji (np. dane liczbowe).

Środkiem perswazji językowej jest też używanie wyrażenia o określonym zabarwieniu:

  • wyzwalającego lęk lub powinność, np.: odpowiedzialność, obowiązek;
  • szokującego, np.: koszmar, zbrodnia, cierpienie;
  • związanego z bezpieczeństwem, np.: pewność, bezpieczeństwo;
  • wyrażającego siłę, np.: silny, wielki, moc;
  • uniemożliwiającego weryfikację komunikatu, a zarazem wzmacniającego go, np.: wszak, przecież, jak powszechnie wiadomo, jak wiecie;
  • wywołującego efekt obserwatora, np.: wyobraź sobie, jak widać.

Kto stosuje perswazję językową?

Chociaż perswazja językowa kojarzy się głównie z reklamą i polityką, to jest obecna wszędzie tam, gdzie ludzie stykają się z innymi ludźmi. Kto stosuje perswazję językową? Sięgają po nią m.in.:

  • twórcy reklam;
  • usługodawcy;
  • copywriterzy;
  • politycy;
  • dziennikarze;
  • publicyści;
  • kaznodzieje;
  • nauczyciele i wychowawcy;
  • sprzedawcy;
  • rodzice.

Przeczytaj również: Na tej wyspie rządzą kobiety. Kiedyś należała do Polski

Przykłady perswazji językowej

Wiele przykładów perswazji językowej można znaleźć w programach telewizyjnych, np.:

  • „zostańcie Państwo z nami”, „nie odchodźcie od odbiorników” (polecenia);
  • „czekamy na Państwa telefony”, „prześlij swój film lub zdjęcie na adres redakcji” (dialogowość);
  • „jesteśmy z wami już 20 lat!”, „życzę Państwu miłego i spokojnego wieczoru” (familiarność);
  • „dobry wieczór Państwu”, „pragniemy serdecznie powitać Państwa” (grzecznościowy akt mowy); 
  • „czy twoim zdaniem rząd powinien…” (pytanie o rozstrzygnięcie);
  • „zaczniemy od końca… końca roku szkolnego!”, „zaczynamy… a zaczynamy od Szczecina…” (gra semantyczna);
  • „w tym miejscu stawiamy pauzę, aby kontynuować w programie…” (elipsa);
  • „dziękujemy za wybranie naszego programu” (pochwała).

Perswazja językowa w mediach społecznościowych

Jednym z obszarów, w których stosuje się perswazję językową, są media społecznościowe. Należy do nich m.in. Twitter, z którego chętnie korzystają politycy. Poniżej przykłady perswazji językowej we wpisach znanych polityków.

Mateusz Morawiecki — wyrażenia związane z bezpieczeństwem i wyrażające siłę, powtórzenia:

 

Andrzej Duda — dialogiczność, pochwała, szokujące słowa: „tyrania” i „zniewolenie”:  


Rafał Trzaskowski — wyrażenia związane z bezpieczeństwem, familiarność, dialogiczność:


Donald Tusk — precyzja informacji, pytanie retoryczne:

 

Przeczytaj również: Wyglądają jak pająki na sterydach. Potrafią otworzyć kokosa

Po co stosuje się perswazję językową?

Najprościej mówiąc, perswazję językową stosuje się po to, aby przekonać drugą osobę do swojego stanowiska i skłonić ją do określonego postępowania. Perswazja w reklamie ma na celu skłonić do zakupu konkretnego produktu lub usługi. Z kolei perswazja językowa stosowana w komunikacji polityków ma przekonać wyborców do głosowania na danego polityka lub ugrupowanie polityczne. Zatem głównym celem perswazji językowej jest wpływ na postawę odbiorcy.

 

Rozwiąż nasze quizy:

QUIZ ortograficzny. Czy wiesz, jak zapisać te rzadko używane wyrazy?

Bardzo trudny QUIZ z wiedzy ogólnej. Nieliczni zdobywają 100 proc.

QUIZ: Byłeś uczniem w PRL? Z łatwością odpowiesz na te pytania, choć przy 9. może być różnie