Spis treści:

Co to są Kwadrantydy?

Kwadrantydy to rój meteorów aktywny na niebie każdego roku od 1 do 7 stycznia. Jego nazwa wzięła się od nieistniejącego już gwiazdozbioru Kwadrantu Ściennego, który obecnie wchodzi w skład konstelacji Wolarza.  

Tworzące rój Kwadrantydów meteoroidy najprawdopodobniej pochodzą z planetoidy 2003 EH1, która jest pozostałością po rozpadzie komety C/1490 Y1. Początkiem roku orbita, po której krążą, przecina się z orbitą Ziemi, przez co do atmosfery ziemskiej wpadają cząsteczki pyłu i drobinek materii, które pod wpływem ogromnej siły tarcia spalają się, tym samym tworząc na niebie rozbłyski, zwane deszczem meteorów.  

Kwadrantydy to rój o średniej szybkości (ok. 41 km/s), ale o wysokiej aktywności, bo wynoszącej aż 120 meteorów na godzinę. W porównaniu do innych rojów szczyt ich aktywności jest bardzo krótki, ale wzrost aktywności meteorów, który podczas niego występuje, bywa bardzo gwałtowny. Dzieje się tak dlatego, że Ziemia przecina ten stosunkowo cienki strumień meteorów niemal pod kątem prostym.

Przeczytaj również: Kalendarz astronomiczny na 2023 rok. Najciekawsze zjawiska na niebie

Maksimum deszczu Kwadrantydów

Maksimum roju Kwadrantydów przypada w noc z 3 na 4 stycznia. Wówczas najbardziej prawdopodobne jest zaobserwowanie dużej liczby meteorów. Jeśli warunki pogodowe dopiszą, czyli niebo będzie przejrzyste i bezchmurne, w szczycie ich aktywności, będzie można zobaczyć nawet do 200 meteorów na godzinę! Wśród nich mogą pojawić się również bolidy, czyli niezwykle jasne meteory (powyżej -4 m), które często nazywane są „ognistymi kulami” ze względu na niezwykle jasny rozbłysk, który im towarzyszy. Rok temu takie właśnie zjawisko rozświetliło niebo nad Krosnem na Podkarpaciu. 


Kiedy obserwować Kwadrantydy?

Kwadrantydy można obserwować we wszystkie dni ich aktywności, jednak największą ich liczbę zobaczymy w noc i nad ranem podczas maksimum roju. W przypadku Kwadrantydów jest to szczególnie istotne, ponieważ szczyt ich aktywności jest bardzo krótki. Jeśli jednak na niego natrafimy, to będziemy mogli podziwiać niezwykły spektakl z naprawdę dużą liczbą „spadających gwiazd”.

Przeczytaj również: Tego szczytu nikt nie zdołał zdobyć. Dlaczego nazywany jest świętym?

Jak obserwować Kwadrantydy?

Radiant roju Kwadrantydów (czyli miejsce na niebie, z którego meteory wydają się lecieć) znajduje się na poganiaczu trzech gwiazdozbiorów – Wolarza, Herkulesa i Smoka. By obserwować Kwadrantydy, należy więc znaleźć ten punkt na niebie (np. z pomocą specjalnej aplikacji do obserwacji nieba), a później kierować swój wzrok w miejsca wokół niego i na sąsiednie gwiazdozbiory, ponieważ tam lot meteorów będzie najlepiej widoczny.  

Do obserwacji warto wybrać miejsce zacienione, oddalone od miejskiego zanieczyszczenia światłem. Niebo powinno być w nim widoczne w całej okazałości i nieprzysłonięte dachami domów czy koronami drzew.

oprac. Joanna Cwynar


Rozwiąż nasze quizy:

Szybki QUIZ o książkach. Czytasz, czy tylko mówisz, że czytasz?

Ekstremalnie trudny QUIZ. Tylko mistrzowie zbiorą komplet punktów

QUIZ ortograficzny z nazwami roślin. Wiesz, jak się to pisze?