Spis treści:
Legendarny Krak
Krak to postać legendarna. Pierwszy opisał go mistrz Wincenty Kadłubek. Swoją barwną opowieść o „Grakchusie”, dowódcy oddziałów słowiańskich, a później wielkim władcy ulokował około 400 lat przed naszą erą. Na sławę i szacunek miał on zasłużyć w walce z Rzymianami i Gallami, a gdy zasiadł na tronie, rządził mądrze i sprawiedliwie. U podnóża wawelskiego wzgórza zamieszkał jednak potwór nazywany całożercą. Został on pokonany przez synów Grakcha nie orężem, a podstępem. Sprytni młodzieńcy wypchali skóry bydlęce siarką. Po pokonaniu potwora bracia stoczyli walkę. Młodszy zabił starszego i okłamał ojca, że został on zamordowany przez całożercę. Jednak oszustwo wyszło na jaw, bratobójca został wygnany, a na skale, którą zamieszkiwał potwór powstało miasto Gracchovia. Choć Kadłubek dodał, że „niektórzy nazwali je Krakowem od krakania kruków, które zleciały się tam do ścierwa potwora”.
Jak powstał kopiec Kraka? Odpowiedzi postanowił udzielić inny znany polski kronikarz. Legenda Jana Długosza opowiada nie tylko o córce władcy, Wandzie, ale także o powstaniu kopca. Po śmierci Kraka wdzięczny lud zorganizował pogrzeb swojemu panu. Usypanie mogiły wymagało ziemi, którą przynoszono na różne sposoby. Po wykonaniu zadania wyprawiono ucztę. Z biesiady prócz możnych skorzystali też najubożsi mieszkańcy, którym zrzucono ze wzgórza obwarzanki i jajka. Dlatego obecnie można znaleźć różne wyjaśnienia nazwy święta Rękawka, które odbywa się co roku w Krakowie po Wielkanocy. Według tradycji ludowej wywodzi się ono od rękawów, w których przenoszono ziemię, aby usypać kopiec. Może też nawiązywać do prasłowiańskiego „raka”, czyli grobu.
Wyświetl ten post na Instagramie
Kopiec Kraka – opis
Kopiec Kraka jest położony na wysokości 271 m n.p.m. Natomiast jego wysokość mierzona od podstawy wynosi 16 metrów, średnica dolna to blisko 60 metrów, a pojemność przekracza 19 tys. metrów sześciennych. Można go zobaczyć z okien komnat na Wawelu. Jednak władcy zamieszkujący na zamku kilka wieków temu widzieli inny kopiec niż my.
W przeszłości kopiec był znacznie mniejszy niż obecnie. Najprawdopodobniej był budowany przez dłuższy czas. Formowanie kształtu, jaki widzimy dziś, mogło przebiegać w trzech lub czterech etapach. Prace archeologiczne prowadzone na początku XX wieku odsłoniły pozostałości korzeni dębu, który rósł niegdyś na szczycie kopca. Prawdopodobnie w momencie ścięcia miał on około 300 lat. Mógł mieć związek z wierzeniami Słowian, dlatego po wprowadzeniu chrześcijaństwa został usunięty, a na jego miejscu pojawiła się kapliczka lub krzyż. Znajduje to potwierdzenie w ikonografiach przedstawiających panoramę Krakowa w XVI i XVII wieku.
Ostatnia nadbudowa kopca nastąpiła w I połowie XIX wieku. W tym samym stuleciu wokół nasypu rozpoczęto budowę fortu, jednego z elementów umocnień Twierdzy Kraków. Nadano mu numer 33. Fort przetrwał zaledwie do połowy XX wieku.
Kopiec Kraka – historia
Kopiec Kraka, znany też jako Kopiec Krakusa, to jeden z tych obiektów Krakowa, których historia nadal owiana jest tajemnicą. W czeskiej „Kronice” Kosmasa pojawia się mądry i sprawiedliwy władca o imieniu Krok. W XVI w. inny czeski kronikarz obliczył, że władca ten musiał rządzić swoim królestwem na przełomie VII i VIII w. Pozostałe źródła pisane milczą na ten temat. Archeolodzy odnaleźli we wnętrzu kopca brązową spinkę awarską, która może wskazywać na powstanie obiektu około VIII w. Choć teorii jest więcej.
Nasyp badano jeszcze przed II wojną światową. Inicjatorem i fundatorem był lokalny magnat prasowy, redaktor naczelny „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” Marian Dąbrowski. Badanie prowadzili doc. Józef Żurowski i inż. Franciszek Jakubik z Polskiej Akademii Nauk. Najpierw wykonano niewielki lej prowadzący do wnętrza, odsłaniając małą powierzchnię pośrodku wzgórza. Niczego nie znaleziono, dlatego zaczęto poszerzać otwór do momentu, gdy objął on prawie 80 procent podstawy kopca. Wewnątrz nie było pochówku, znaleziono tylko kilka niewielkich przedmiotów, m.in. czeską monetę datowaną na X wiek.
Dlaczego Kopiec Kraka jest pusty?
Legendarna wersja o mogile obecnie nie znajduje potwierdzenia w odkryciach archeologicznych. Tym można tłumaczyć brak spektakularnych wyników badań prowadzonych przez naukowców z Polskiej Akademii Nauk i wielkiego skarbu w środku nasypu.
Prawdopodobne wydaje się wykorzystanie kopca jako miejsca kultu przez różne plemiona. Obszar u jego podnóża był zasiedlony przez Celtów. Zamieszkiwali oni ten fragment doliny Wisły na przełomie naszej ery. Kilka wieków później pojawili się tam Słowianie.
Usytuowanie wzniesienia, na którym znajduje się Kopiec Kraka, pozwala na obserwowanie przesilenia letniego. Było to zatem dobre miejsce do ustalania zmiany pór roku. Budowa nasypu z odpowiednią linią palików, w które został wyposażony kopiec, pozwalała na bardziej precyzyjne obserwacje. Czy była to jego prawdziwa funkcja? Trudno jednoznacznie stwierdzić.
oprac. Monika Wąs
Przeczytaj również:
Najbardziej niedoceniane miejsca w Europie. Na liście CNN jest też polska propozycja
Jedna publicznie krytykowała Piłsudskiego, druga konstruowała bomby. Oto kobiety Niepodległej
Nie wiesz, skąd pochodzi twoje nazwisko i co oznacza? Możesz to łatwo sprawdzić
Komentarze (0)