Guwernantka współcześnie – czy ten zawód ma szansę przetrwać?

Elegancka kobieta w długiej sukni, która opiekuje się dziećmi z bogatych rodzin – taki wizerunek przychodzi do głowy wielu osobom na myśl o zawodzie guwernantki. Okazuje się jednak, że nie jest to archaiczna profesja – guwernantki można spotkać i dziś.

Spis treści:

Kim była guwernantka i czym się zajmowała?
Jak zostać guwernantką?
Guwernantka współcześnie – czy ten zawód ma przyszłość?

Kim była guwernantka i czym się zajmowała?

Guwernantka (albo guwerner – bo mężczyźni, choć rzadziej, też się w tym zawodzie trafiali) była osobą, która opiekowała się dzieckiem i dbała o jego edukację. Nie była to więc niania, ale dużo bardziej kompetentna i wykształcona osoba. Zresztą, ze wszystkich osób, które piastowały opiekę nad dziećmi, to właśnie guwernantki cieszyły się największym szacunkiem.

Co należało do obowiązków guwernantki? Dokładny zakres pracy zawsze ustalała rodzina. Natomiast najczęściej zlecano jej:

przekazywanie dziecku wiedzy ogólnej z różnych przedmiotów (zakres ustalano indywidualnie – czasem dodatkowo zatrudniano nauczycieli do ważniejszych przedmiotów),
naukę gry na fortepianie,
naukę języka – najlepiej francuskiego (aby jak najlepiej nauczyć dzieci języka, często zatrudniano guwernantki z zagranicy),
naukę ogłady i obycia, czyli zasad zachowania „na salonach” (tego mogła nauczyć najmłodszych tylko osoba z tej samej sfery – kobieta z niższej klasy społecznej nie miała pojęcia o tym, jak wygląda „bywanie” w towarzystwie).

Guwernantki dosyć często mieszkały ze swoimi pracodawcami i uczestniczyły w wychowaniu dzieci, zajmując się nimi przez cały dzień. Niejednokrotnie zdarzało się, że wiedziały więcej i miały bliższy kontakt z dziećmi niż ich własna matka.

guwernantka z dziećmi — Guwernantka podczas pracy (1885 rok)/Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych/Domena publiczna

Minusem takiej pracy była oczywiście prawie całkowita rezygnacja z własnego życia – szczególnie, gdy guwernantka decydowała się zamieszkać ze swoimi pracodawcami. Zajmowanie się dziećmi w domu bogaczy, podczas gdy samej było się na tym samym poziomie drabiny społecznej, było też dla guwernantek trudne. Musiały schować dumę i pogodzić się z tym, że należą do służby. Lepiej opłacanej i znaczniej bardziej szanowanej, ale jednak służby.

Przeczytaj również: Czym były bale redutowe? Tak bawiono się w dawnej Polsce

Jak zostać guwernantką?

Kiedyś guwernantkami zostawały bardzo często kobiety z klasy średniej, a nawet wyższej – jeśli z jakiegoś powodu zostały bez pieniędzy i musiały same zarobić na swoje utrzymanie. Tylko one znały dobre maniery, miały wiedzę ogólną z różnych dziedzin, a do tego potrafiły się pięknie wysławiać po polsku oraz w języku obcym.

Dzisiaj cechy te ma wiele kobiet – znajomość angielskiego czy francuskiego oraz dobre maniery nie czynią nikogo wyjątkowym. Jakie więc są obecnie wymagania, aby zostać guwernantką? Jeśli chodzi o wiedzę i „twarde” umiejętności, od współczesnych guwernantek wymaga się najczęściej:

wykształcenia pedagogicznego lub psychologicznego,
znajomości języka obcego, a najlepiej dwóch języków,
posiadania prawa jazdy,
znajomości zasad savoir-vivre’u,
umiejętności gry na jakimś instrumencie,
ukończenia kursu pierwszej pomocy.

Oczywiście nie każda osoba sprawdzi się na takim stanowisku. Do tego trzeba mieć predyspozycje i traktować ten zawód jako misję. I oczywiście lubić dzieci – bez tego ani rusz!

Cechy idealnej guwernantki to między innymi:

otwartość na potrzeby dziecka,
empatia,
kreatywność,
wyrozumiałość (w stosunku do dziecka, ale i do rodziców),
cierpliwość,
chęć do ciągłego poszerzanie swojej wiedzy,
tolerancja i szacunek do drugiego człowieka (również, a może przede wszystkim do dziecka),
umiejętność przekazywania wiedzy w jasny i interesujący sposób.

Choć obecnie guwernantka nie zajmuje się całościowym wychowywaniem dzieci, nie jest tylko nauczycielką poszczególnych przedmiotów, ale swego rodzaju przewodniczką. Musi być więc kulturalna, opanowana i wyważona. Powinna być wzorem do naśladowania i zapewniać dziecku bezpieczną atmosferę, w której będzie dorastało.

Przeczytaj również: Technik elektromobilności – czego nauczą się specjaliści od elektryków?

Guwernantka współcześnie – czy ten zawód ma przyszłość?

Wpisując w wyszukiwarkę hasło „guwernantka”, oprócz definicji, można znaleźć również oferty agencji zatrudniających albo rekrutujących guwernantki. Okazuje się więc, że nie jest to zawód wymarły, ale wciąż istniejący. I wygląda na to, że rodzice coraz chętniej będą zatrudniać prywatne osoby do prowadzenia domowej edukacji i spędzania jakościowego czasu z dzieckiem. Kluczem jest tu słowo „jakościowy” – szkoły i inne placówki edukacyjne nie zawsze są bowiem w stanie zapewnić dzieciom wystarczająco dużo uwagi, wesprzeć dzieci słabsze i jednocześnie rozwijać te zdolniejsze.

Nastawienie na rozwój osobisty, poszukiwanie oraz wzmacnianie mocnych stron i talentów dziecka, nacisk na naukę języków to trendy we współczesnej edukacji. Szkoły i przedszkola – szczególnie te państwowe – nie zawsze są w stanie sprostać oczekiwaniom rodziców i potrzebom dzieci, stąd też poszukiwanie przez nich innych dróg. Osoba guwernantki, która pracuje z dzieckiem, zna je, potrafi w efektywny sposób przekazać mu wiedzę, jest jednym z ciekawszych rozwiązań na nowoczesną edukację.

Guwernantka to współcześnie nie jest ani niania, ani tylko nauczycielka. To osoba, która spędza z dzieckiem czas, realizując program szkolny, ale i rozwijając jego pasje, wzbudzając zainteresowanie nowymi aktywnościami czy ucząc go języka obcego. Jak zostać guwernantką? Co prawda zwykle rodziny tego nie wymagają, ale warto wiedzieć, że są w Polsce szkoły podyplomowe, które kształcą na kierunku „guwernantka/guwerner”.

Redakcja