Co nowego w szkole od września? Zmiany nie tylko na lekcjach religii

Uszczuplone podstawy programowe i zmiany w niektórych przedmiotach. Między innymi to czeka dyrektorów, nauczycieli, uczniów i rodziców po rozpoczęciu roku szkolnego 2024/2025. Czy będzie trzeba kupić nowe podręczniki? Jak ma wyglądać organizacji lekcji religii? Co wiadomo na temat wychowania patriotycznego? Jakie propozycje MEN-u znalazły się w projekcie, który ma zmienić m.in. ustawę o systemie oświaty? Sprawdź.

Spis treści:

Uszczuplone podstawy programowe
Nowe przedmioty w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych
Lekcje religii – zmiany
Zmian w edukacji może być więcej

Uszczuplone podstawy programowe

Ministerstwo Edukacji Narodowej zmniejszyło podstawy programowe zarówno w szkołach podstawowych, jak i liceach ogólnokształcących, technikach, branżowych szkołach I oraz II stopnia. W komunikacie zamieszczonym na stronie internetowej resortu można przeczytać, że:

„Ograniczony o około 20% zakres treści nauczania – wymagań szczegółowych – da nauczycielom i uczniom więcej czasu na spokojniejszą i bardziej dogłębną realizację programów nauczania.
Zrezygnowano głównie z tych treści, które są nadmiarowe na danym etapie edukacyjnym, niemożliwe lub bardzo trudne do zrealizowania w praktyce szkolnej”.

MEN przypomina, że nie trzeba wymieniać podręczników szkolnych, co ma „uzasadnienie zarówno ekonomiczne, jak i ekologiczne”. Jednak zmiany wpłyną na egzamin ósmoklasisty i matury. Od roku szkolnego 2024/2025 nie będą już obowiązywały wymagania z lat 2021–2024, które zostały wprowadzone w związku z pandemią SARS-CoV-2. Szczegółowe zagadnienia dotyczące konkretnych przedmiotów warto sprawdzić w informatorach Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Podobnie jak listę jawnych zadań w części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego.

Przeczytaj również: Nawet 29 dzieci w jednej klasie. Rząd zwiększył limity uczniów

Nowe przedmioty w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych

Od 1 września 2024 roku w każdej szkole podstawowej w Polsce dzieci będą się uczyły pierwszej pomocy. W poprzednich latach ułatwiała to Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, która stworzyła program edukacyjny „Ratujemy i Uczymy Ratować”. Jak podkreśla ministra Barbara Nowacka:

– Umiejętność reagowania i udzielenia pomocy osobie w kryzysie to wyraz patriotyzmu i najlepszej postawy obywatelskiej. Dlatego od 1 września dzieci w klasach I–III szkoły podstawowej poznają podstawy pierwszej pomocy. Bardzo ważne jest, by już od najmłodszych lat wiedzieć, jak uratować życie drugiego człowieka. To wiedza, która powinna być przekazywana w szkole.

Na tym etapie nie będzie to jednak osobny przedmiot. Dzieci z klas I–III zdobędą wiedzę i umiejętności związane z udzielaniem pierwszej pomocy w ramach edukacji przyrodniczej, a starsze dzieci i młodzież na lekcjach wychowawczych lub zajęciach edukacji dla bezpieczeństwa.

zmiany w szkołach — Czy w tym roku pojawią się nowe przedmioty w szkołach? / fot. 123RF/PICSEL

Od 2025 roku w planach lekcji w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych pojawi się nowy przedmiot – edukacja zdrowotna, a zniknie wychowanie do życia w rodzinie. Podobnie będzie w przypadku edukacji obywatelskiej. Od września 2024 r. uczniowie I klas szkół ponadpodstawowych nie będą uczyli się HiT-u, ale młodzieży, która zaczęła realizować podstawę programową z tego przedmiotu, będzie musiała go dokończyć.

Przeczytaj również: Szkołę w Chmurze czekają duże zmiany. Będą opłaty za naukę

Lekcje religii – zmiany

W roku szkolnym 2024/2025 organizacja lekcji religii będzie wyglądała inaczej niż wcześniej. Za kilka dni wejdą w życie przepisy, które umożliwią tworzenie grupy międzyoddziałowych lub międzyklasowych w placówkach oświatowych. Zależy to od liczby dzieci, które będą uczęszczały na te zajęcia.

Zgodnie z rozporządzeniem: „przedszkole i szkoła organizują naukę religii w grupie obejmującej wychowanków danego oddziału albo uczniów danego oddziału lub danej klasy, jeżeli na naukę religii w danym oddziale lub danej klasie zgłosi się nie mniej niż siedmiu wychowanków tego oddziału albo uczniów tego oddziału, lub tej klasy”.

MEN podkreśla jednak, że grupy międzyklasowe w szkołach mają być tworzone z uwzględnieniem wieku dzieci. Dlatego np. uczeń trzeciej klasy nie będzie uczęszczał na religię z dzieckiem z piątej lub ósmej klasy.

Dla niektórych uczniów ma też znaczenie, że od roku szkolnego 2024/2025 oceny z religii i etyki nie będą wliczane do średniej.

Przeczytaj również: Legitymacje szkolne do lamusa. Papierowe dokumenty zastąpi plastikowa karta

Zmian w edukacji może być więcej

Kilka dni temu wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz na antenie Polsat News mówił o wychowaniu patriotycznym. Szef Ministerstwa Obrony Narodowej podkreślał jednak, że chce wprowadzenia nowego przedmiotu do szkół. Do Sejmu trafił już projekt ustawy, w którym zaproponowano m.in. wycieczki do miejsc związanych z polską kulturą i dziedzictwem, jednostek wojskowych, przedsiębiorstw. W uzasadnieniu wskazano, że mają to być „miejsca, które mogą być powodem do dumy narodowej, a dla najmłodszych także do lokalnego patriotyzmu oraz przywiązania do swojej okolicy”.

Do 26 sierpnia br. trwają konsultacje społeczne „Projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw”. Dotyczą kilku kwestii, w tym egzaminów ósmoklasisty, maturalnego oraz zawodowych. Zaproponowano m.in.:

przedłużenie odstąpienia od warunku uzyskania 30 proc. punktów z jednego wybranego przedmiotu dodatkowego na egzaminie maturalnym na lata szkolne 2024/2025 i 2025/2026;
wprowadzenie funkcji egzaminatora-weryfikatora (egzaminatora drugiego sprawdzania);
stworzenie możliwości przeprowadzenia egzaminów zawodowych z wykorzystaniem systemu elektronicznego (również w części praktycznej).

W ustawie Prawo oświatowe ma się też pojawić zapis o systemie informatycznym wspierający udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. MEN wyjaśnia:

„System zintegruje już stworzone narzędzia diagnostyczne oraz zaoferuje nowe funkcjonalności i rozwiązania, w tym narzędzia do badań przesiewowych oraz wspierające pracę PPP, kontakt obywateli z tymi placówkami oraz realizację zadań przez nauczycieli specjalistów pracujących w przedszkolach i szkołach. Ponadto umożliwi pozyskanie przez MEN bardziej dokładnych danych o funkcjonowaniu systemu oświaty”.

Proponowane są też zmiany dotyczące eksperymentów pedagogicznych. Obecnie zgodę na ich przeprowadzenie wydaje minister edukacji, który otrzymuje wniosek dyrektora placówki od kuratorium oświaty. Zaproponowane rozwiązanie skraca ścieżkę postępowania. Decyzję musiałoby podjąć kuratorium, które obecnie i tak przygotowuje opinię o eksperymencie dla ministerstwa.