Aktywność fizyczna jest propagowana jako ''lek'' na wszelkie bolączki, jest zalecana zarówno tym małym, dorosłym, jak i starszym pacjentom. Jak powszechnie wiadomo sport uprawiany ''z głową'' powoduje szereg korzyści dla ludzkiego organizmu. Ruch jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania chorobom cywilizacyjnym, tj. choroba wieńcowa, nadciśnienie, czy cukrzyca. Dowiedziono, iż aktywność fizyczna, przede wszystkim u ludzi w wieku średnim i starszym wydłuża życie, zapobiega przedwczesnej śmierci i poważnym chorobom. Zmiany, jakie zachodzą w organizmie pod wpływem systematycznych ćwiczeń są wszechstronne. Aktywność ruchowa wpływa na poprawę podstawowych cech motorycznych, takich jak: siła, szybkość i wytrzymałość. Korzystne zmiany zachodzą również w tkankach organizmu.

Pod pojęciem ,,sportu" kryje się wiele różnorodnych aktywności fizycznych. Nie muszą to być tylko profesjonalnie wykonywane dyscyplin olimpijskich, ale także amatorski ruch. Sport jest dla wszystkich - bez wyjątku. Tak samo jest w przypadku osób niepełnosprawnych, nic nie wyklucza ich z uprawiania aktywności fizycznej. Wręcz przeciwnie, sport dla takich ludzi jest nie tylko usprawnianiem na tle fizycznym, ale także może być pomocny w procesie rehabilitacji, aspektach psychicznych i społecznych.

Stwierdzenie, że sport osób niepełnosprawnych w Polsce jest ,,sportem drugie kategorii" jest błędne, choć może sprawiać takie pozory. Mimo przemian społecznych w naszym kraju sport osób niepełnosprawnych nie może zadomowić się w powszechnej świadomości. Sami sportowcy niepełnosprawni narzekają, że nie traktuje się ich jak prawdziwych sportowców, lecz jedynie potrzebujących rehabilitacji.

W Polsce dominuje przekonanie, że uprawianie sportu przez osoby niepełnosprawne to najlepsza forma rehabilitacji. Stąd już tylko krok do wniosku, że osoby niepełnosprawne za swoje sportowe osiągnięcia otrzymują najlepszą nagrodę w postaci poprawy stanu zdrowia. W dodatku mają jakieś zajęcie i nie siedzą w domu. Reszta staje się mniej ważna. Definicja sportu osób niepełnosprawnych rozróżnia sport rekreacyjny od wyczynowego. W związku z tym aktywność sportowa osób niepełnosprawnych rozumiana jest jako forma uczestnictwa w kulturze fizycznej, której głównym założeniem jest utrzymanie bądź poprawa sprawności funkcjonalnej. Natomiast w przypadku osób uprawiających sport wyczynowy, głównym celem jest dążenie do osiągania jak najlepszych rezultatów. Ludwig Guttman – wspomniany prekursor sportu dla niepełnosprawnych – wychodził z założenia, że „dla osoby niepełnosprawnej sport powinien być skutecznym środkiem przywracania kontaktu ze światem zewnętrznym, ułatwiając integrację tych osób ze społecznością obywatelską”. Chodziło mu o rozbicie muru między tą częścią społeczeństwa, którą uznaje się za sprawną, a osobami poprzez swoją ułomność dotąd wykluczanymi. Często zresztą przez siebie samych. Od tamtego momentu świat przeszedł prawdziwą rewolucję. W niemal wszystkich miastach świata zaczęły otwierać się specjalne kluby sportowe, a w szkołach tańca oferować zaczęto kursy tańca towarzyskiego dla osób niepełnosprawnych. Dzięki temu ci ostatni zyskali szansę, by wyjść z domu, wyrwać się z monotonii, nawiązywać kontakty towarzyskie i poczuć się pewnie.

Sport niepełnosprawnych jest traktowany  jako droga do samoakceptacji. Pewność siebie, która wynika z możliwości udowodnienia swojej wartości za sprawą udziału w rozmaitych zawodach bądź po prostu poprawy swojej kondycji fizycznej, to jedna z najważniejszych korzyści, jakie osoby niepełnosprawne wynoszą z uprawiania sportu. Poczucie bycia „niepełnym” wyparte zostaje przez spełnienie wynikające z wypracowania sprawności w konkretnej dziedzinie. I nie chodzi tutaj wyłącznie o stanie się czempionem, ale nabranie podpartego faktami przekonania, że ja też potrafię, a zatem nie jestem wcale gorszy. Nic lepiej nie wpływa na pogodzenie się ze swoim stanem, a w konsekwencji jego zaakceptowaniem.

W sporcie osób niepełnosprawnych nie chodzi tylko o sferę psychiczną. Aktywność fizyczna jest idealną terapią, która wzmacnia mięśnie i pobudza je do działania. Wzmożony ruch zbawiennie wpływa na codzienne radzenie sobie z niepełnosprawnością, a także na postępy w rehabilitacji. Ponadto sport – wzmacniając mięśnie – pomaga inwalidom radzić sobie w zwykłych czynnościach życiowych wymagających używania większej siły. Niepełnosprawni sportowcy powtarzają często, że wzmożona aktywność w sferze ruchowej idealnie zastępuje im klasyczną rehabilitację, wzmacnia mięśnie oraz wzmaga ruchomość stawów.

Przykłady niektórych dyscyplin sportowych odbywających się na Igrzyskach Paraolimpijskich:

Rugby na wózkach – dyscyplina ta została zapoczątkowana w 1970 roku w Kanadzie. Jest to sport, który może łączyć osoby z tetraplegią, paraplegią oraz po amputacji. Gra polega na przekroczeniu z piłką linii końcowej, co równa się zdobyciu punktu, Utrudnieniem jest ograniczenie czasowe, zawodnik zaledwie przez 10 sekund może przetrzymać piłkę. Ważnym elementem gry jest wyróżnienie zawodników ze względu na stopień niepełnosprawności. Zawodnicy poruszają się na specjalnych wzmocnionych wózkach wyczynowych;

Podnoszenie ciężarów (powerlifting) – na przykład wyciskanie sztangi na leżąco. Zawodnicy mają za zadanie unieść sztangę do maksymalnego wyprostu w stawach łokciowych. Sportowcy poddani są trzem próbom, oczywiście zwycięża zawodnik, który był w stanie podnieść jak największy ciężar. Ta dyscyplina sportu świetnie sprawdzi się u osób z urazami rdzenia kręgowego, po amputacji, czy też z porażeniem mózgowym;

Koszykówka na wózkach – jest to chyba jeden z najpopularniejszych sportów o jakich się słyszy wśród osób z niepełnosprawnością. Boisko i wysokość kosza są takie same jak w przypadku osób sprawnych, uprawiających ten sport. Jednak różnica polega na tym, iż zawodnik, który otrzyma podanie może tylko dwukrotnie napędzić wózek nie kozłując. Oczywiście sportowcy zaopatrzeni są w wózki wyczynowe, które mają osłonięte szprychy i odpowiednio pochylone koła;

Lekkoatletyka – jest to dyscyplina, którą mogą uprawiać osoby z wieloma niepełnosprawnościami. Do konkurencji zaliczyć możemy: skok w dal, skok wzwyż, rzut dyskiem, rzut oszczepem, maraton, biegi krótkie, średnie i długie. Warto wspomnieć, że w tej dyscyplinie występują również wyścigi na wózkach;

Tenis na wózkach – sportowcy korzystają z tych samych kortów co zawodnicy pełnosprawni. W tenisie osób z niepełnosprawnością piłka może odbić się od kortu maksymalnie dwa razy, Natomiast kolejne odbicie może odbyć się już poza polem gry. Gra toczy się do dwóch wygranych setów;

Narciarstwo alpejskie – pojawiło się po raz pierwszy w 1976 roku w Szwecji na Zimowych Igrzyskach Paraolimpijskich. Udział w konkurencjach biorą trzy grupy: niedowidzący, jeżdżący na jednej narcie i siedzący na mono-ski. Narciarze niedowidzący zjeżdżają za przewoźnikiem, który zazwyczaj ubrany jest w jaskrawą kamizelkę. Natomiast uczestnicy dwóch pozostałych kategorii używają podczas zjazdu kijków, które wyposażone są w małe płozy;

Curling na wózkach – zawodnicy odbywają mecze na takich samych lodowiskach jak osoby pełnosprawne. Kamień do gry wypuszcza się z zatrzymanego wózka, który zazwyczaj przytrzymuje z tyłu inny zawodnik. Kamienie wypuszczane są za pomącą ręki albo, dzięki specjalnemu kijowi, który jest zakończony ruchomą nakładką, w którą wkłada się rączkę kamienia. Podczas wypuszczania kamień musi znajdować się na linii środkowej. Każda z drużyn ma zawodników obu płci. Mecz składa się z ośmiu endów. Zespół ma 68 minut na zagranie swoich kamieni, przy czym ma także możliwość wziąć jeden czas;

Wioślarstwo - Kolejna dyscyplina o wymiarze integracyjnym. Wioślarze niepełnosprawni trenują i rozgrywają swoje zawody na tych samych obiektach, na których ścigają się ich pełnosprawne koleżanki i koledzy. Różni się technika wiosłowania. O ile w przypadku osób sprawnych ogromną rolę odgrywa praca nóg, o tyle niepełnosprawni do napędzania łódki używają jedynie górnych partii ciała. W wioślarstwie niepełnosprawnych wyróżniamy cztery konkurencje: jedynkę kobiet, jedynkę mężczyzn, dwójkę damsko-męska oraz czwórkę ze sternikiem (2+2). Osady podczas każdego wyścigu muszą pokonać dystans 1 km. Zawodnicy płyną po wyodrębnionych torach, których nie mogą zmieniać. Nieco specyficzny jest sprzęt wioślarzy niepełnosprawnych. Szersze niż tradycyjnie są kadłuby łodzi, a ich dno jest bardziej płaskie. Ma to zwiększyć stabilność łódek. W większości konkurencji na stałe zamontowane są siedzenia, które stabilizują nogi i tułów. Osoby średnio zorientowane w sporcie często mylą wioślarstwo z kajakarstwem. Warto więc wyjaśnić, że najbardziej widoczną różnicą tych dwóch dyscyplin jest to, iż wioślarz siedzi plecami do kierunku, w którym płynie. 

Kajakarstwo - inaczej nazywane parakajakarstwem. Umożliwia osobom z dysfunkcjami narządu ruchu, uprawiać sport wymiarze rekreacyjnym i wyczynowym. Program rozwoju parakajakarstwa objął m.in.: o ustanowienie systemu klasyfikacji niepełnosprawności (zawodnicy w zależności od rodzaju dysfunkcji i sprawności są klasyfikowani do jednej z trzech klas LTA, TA i A), o przeszkolenie klasyfikatorów z siedmiu krajów i dwóch kontynentów, o zdefiniowanie konkurencji: 200m kobiet i mężczyzn K1 (kajak) i V1( kanu ze stabilizatorem ) w 3 klasach niepełnosprawności, o ustanowienie standardów dla łodzi (K1, K2 i V1, V2 ).

Pływanie - jest również dyscypliną paraolimpijską, uprawianą przez osoby niepełnosprawne. W związku z tym, że pływanie jest uprawiane przez zawodników o różnym stopniu niepełnosprawności, zawodnicy przed udziałem w zawodach przechodzą proces klasyfikacji. Podczas klasyfikacji, na podstawie m.in. siły mięśni i ruchomości stawów, zawodnikom przydzielana jest klasa startowa. Na najważniejszych zawodach międzynarodowych, takich jak igrzyska paraolimpijskie czy mistrzostwa świata w pływaniu osób niepełnosprawnych, pływacy poszczególnych klas startowych rywalizują między sobą w oddzielnych konkurencjach, np. 100 metrów stylem dowolnym mężczyzn klasa S7. W niektórych zawodach stosowane są systemy punktowe (podobne do punktów FINA), w celu porównania wyników uzyskanych przez zawodników z różnych klas.

Oprócz sportów olimpijskich istnieje o wiele więcej dyscyplin, które są chętnie uprawiane przez osoby z niepełnosprawnością. Są to na przykład:

Crossfit -  jest sportem, który zawiera dziesięć elementów, są to: wytrzymałość, moc, elastyczność, siła, wydolność krążeniowo – oddechowa, koordynacja, szybkość, równowaga, zręczność i precyzją. Najbardziej znanym wydarzeniem, na którym mogą zmierzyć się ze sobą osoby uprawiające tę dyscyplinę sportu jest Crossfit Games, czyli ( nieoficjalne) Mistrzostwa Świata w Crossficie. Jest to też sport, który staje się coraz popularniejszy wśród osób z niepełnosprawnością ruchową, poruszających się na wózkach inwalidzkich. Jako jeden ze sportów adaptowanych jest on dobierany indywidualnie, dobrze przeprowadzone treningi przez doświadczonych trenerów mogą w dużej mierze przyczynić się do usprawnienia funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością, Oczywiście nie możemy zapomnieć o systematyczności, która jest bardzo ważna u każdego sportowca, nie tylko tego z niepełnosprawnością.

Szachy dla niewidomych - odmiana szachów, gdy jeden z zawodników jest niewidomy. Rozgrywki niewidomych szachistów różnią się od tradycyjnych szachowych rozgrywek następującymi elementami: zawodnicy rozgrywają partie szachowe na specjalnej szachownicy brajlowskiej, która różni się ona od tradycyjnej tym, że w polach wywiercone są niewielkie otwory tak, aby mogły się w nich mocno trzymać bierki szachowe i nie przewracać przy dotknięciu. Dopiero wyciągnięcie bierek szachowych z otworu (w szachach tradycyjnych obowiązuje reguła "dotknięta idzie") oznacza, że zawodnik musi wykonać nią ruch Poza tym wszystkie czarne pola na szachownicy położone są o kilka milimetrów wyżej od białych. Dla odróżnienia bierek szachowych białych od czarnych, te ostatnie mają bardziej ostre zakończenia. Ponadto zawodnik musi poinformować ustnie przeciwnika o wykonanym ruchu (wykorzystując szachową notację). Notacja partii może się odbywać za pomocą alfabetu Braille'a lub za pomocą taśmy magnetofonowej. Obowiązują dodatkowe przepisy ustalone w kodeksie szachowym. Zawodnik niewidzący może korzystać z pomocy asystenta, który spełnia określone wymagania ustalone w kodeksie szachowym.

Oczywiście są to nie wszystkie dyscypliny sportowe jakie uprawiają osoby z niepełnosprawnością. Tak naprawdę tych ludzi ograniczają tylko chęci, kiedy nie zabraknie im motywacji mogą dokonywać rzeczy pozornie niemożliwych i realizować swoje pasje. Znaczenie aktywności fizycznej dla poprawy kondycji zdrowotnej niepełnosprawnych podkreślane jest przez specjalistów od dekad. Postęp techniczny, jaki nastąpił na przestrzeni ostatnich lat, znacznie zwiększył możliwości osób zmagających się z dysfunkcjami ruchowymi. Nowoczesne sprzęty w połączeniu z coraz bardziej zaawansowanymi metodami usprawniania pozwalają pacjentom angażować się niemal we wszystkie aktywności podejmowane przez osoby zdrowe. Światowy ruch paraolimpijski jest na to najlepszym dowodem.

Niezależnie od uprawianej dyscypliny, największym przeciwnikiem jest dla niepełnosprawnego on sam oraz słabości, z którymi się zmaga. Odnalezienie siły do treningów i stopniowo czynione postępy zachęcają chorą osobę do dalszej pracy nad sobą, pokazując jednocześnie, że niepełnosprawność nie musi oznaczać rezygnacji z samorozwoju, walki o większą samodzielność oraz nie staje na przeszkodzie w spełnianiu marzeń i osiąganiu celów. Pozytywnie wpływa to na poczucie własnej wartości.

Sport staje się także sposobem na rozładowanie napięcia emocjonalnego, pomaga się zrelaksować i wypocząć, stanowi urozmaicenie trudnej codzienności. Ponadto pozwala zredukować poziom stresu, a także wstydu, który może odczuwać osoba ze względu swojej niepełnosprawności.  Duże znaczenie ma również czynnik socjalizacyjny – sporty grupowe pozwalają na stały kontakt z osobami zmagającymi się z podobnymi trudnościami, co pozwala odnaleźć punkt odniesienia, utożsamić się z grupą, zamiast skupiać się na własnym cierpieniu. Dzięki temu jednostka nie czuje się wykluczona ze społeczeństwa. Gra w zespole sprawia, że taka osoba staje się ważna i ma cel który stara się osiągnąć.

Podstawową różnicą pomiędzy sportem osób pełnosprawnych i niepełnosprawnych jest superindywidualizacja. W sporcie osób pełnosprawnych spotkać się można z określeniem indywidualizacji treningu, które określa dobór obciążeń i parametrów treningowych do możliwości zawodnika. Natomiast określenie superindywidualizacja, poza doborem do możliwości zawodnika obejmuje także stopień niepełnosprawności zawodnika, a także predyspozycje do konkretnej dyscypliny sportowej. Wspólnym mianownikiem są natomiast obciążenia treningowe, rozumiane jako intensywność wysiłku oraz jego objętość. W większości przypadku obciążenia te są mniejsze w sporcie osób niepełnosprawnych, ale wpływ obciążenia na organizm powinien być taki sam jak u osób pełnosprawnych. Ważnym elementem każdej sesji treningowej w sporcie osób niepełnosprawnych powinien być czas poświęcony na rehabilitację ukierunkowaną na dysfunkcję. Nie jest to typowe tylko dla sportu osób niepełnosprawnych, gdyż coraz częściej również w sporcie osób pełnosprawnych wplatane są elementy postępowania rehabilitacyjnego. Ostatnią istotną różnicą w treningu jest jego organizacja, która w przypadku osób niepełnosprawnych, bardzo często wymaga pomocy ze strony osób trzecich (najczęściej są to wolontariusze).

Sport osób niepełnosprawnych jest według mnie czymś więcej niż tylko świetnym sposobem na rehabilitację, dla tych ludzi staje się on pasją, a także sposobem życia. Sukcesy rehabilitacyjne momentami stają się wręcz efektem ubocznym, gdyż ważniejsze staje się osiąganie trofeów sportowych.  Wkładają oni w niego dużo wysiłku, całe swoje serce. Regularne treningi wiążą się z wieloma wyrzeczeniami, które jednak owocują w zdobywaniu sukcesów (np. wygranie jakiś zawodów). Mimo niepełnosprawności są bardzo zręczni, a ich kondycji może pozazdrościć niejedna pełnosprawna osoba. Stają się oni przykładem dla wielu innych oraz motywacją, gdyż skoro osoba np. poruszająca się na wózku czy niewidoma może być aktywna fizycznie, to dlaczego inni nie mogą. Uświadamiają, że tak naprawdę oprócz naszych własnych lęków czy lenistwa, nic nie stoi na przeszkodzie w osiąganiu celów, spełnianiu marzeń lub pokonywaniu barier. Absolutnie nie można powiedzieć, że są oni gorsi od reszty.