Budowa rozrusznika
Rozrusznik jest silnikiem elektrycznym prądu stałego, który charakteryzuje się względnie dużym momentem początkowym. Zębnik, który umieszczany jest na wałku twornika, podczas rozruchu jest zazębiony z wieńcem koła zamachowego. Na każdy rozrusznik składa się:
- Korpus, przypominający swoim kształtem wykonany ze stali walec, charakteryzujący się wysoką przenikalnością magnetyczną. Do korpusu przymocowane są od wewnątrz bieguny ze specjalnymi rdzeniami magnetycznymi posiadającymi krzywiznę półkulistą, zwanymi nabiegunnikami, na które nakłada się, wzbudzane za pomocą miedzianego drutu o wystarczająco dużym przekroju, uzwojenia. Nowe typy rozruszników do wytworzenia pola magnetycznego wykorzystują wycinki przyklejonych do korpusu ferrytowych magnesów.
- Twornika. Rdzeń twornika jest wykonany z paczki blach magnetycznych, odpowiednio izolowanych od siebie. Blachy te posiadają wycięte na obwodzie żłobki, w których umieszcza się połączone z odpowiednimi działkami komutatora uzwojenia (one również posiadają duży przekrój). Wałek twornika posiada wyfrezowany wielowypust śrubowy, wzdłuż którego przesuwa się mechanizm zazębiający. Komutator jest wykonywany z izolowanych od siebie wycinków miedzianej tarczy lub pierścienia. Jego przeznaczeniem jest zmiana zwrotu płynącego przez uzwojenia twornika prądu.
- Mechanizm zazębiania posiada wewnętrznie wyfrezowany wielowypust, na który składają się sprężyna śrubowa oraz zębnik jednokierunkowego sprzęgło pierścienia prowadnicy. Opisywany mechanizm jest połączony za pomocą dźwigni z rdzeniem elektromagnetycznego wyłącznika.
- Tylna tarcza wraz z łożyskiem. Umieszczane są na niej szczotko - trzymacze, zaopatrzone w miedziano - grafitowe szczotki, które przy pomocy sprężyn są dociskane do komutatora. Powszechnie stosowane rozruszniki posiadają dwie pary szczotek.
- Tarcza przednia wraz z łożyskami, która stanowi także obudowę mechanizmu zazębiającego oraz dźwigni wyłączającej.
Działanie rozrusznika
Rozrusznik rozpoczyna swoje działanie, kiedy zamknie się odpowiednim przyciskiem lub specjalnie w tym celu zbudowaną stacyjką obwód elektryczny. Po zamknięciu obwodu prąd płynie z akumulatora wprost do uzwojenia elektromagnetycznego wyłącznika. Rdzeń jest wciągany przez pole magnetyczne, a następnie dźwignia, odpowiednio połączona z rdzeniem, przesuwa zębnik ruchem śrubowym w stronę wieńca pola zamachowego. W chwili gdy zębnik zazębi się z wieńcem, przez rdzeń wyłącznika jest popychana zwora, która łączy styki głównego obwodu prądowego, czyli dołącza akumulator do rozrusznika. Wtedy rozrusznik rozwija swój pełny moment obrotowy. W momencie kiedy ząb trafi na ząb, sprężyny są ściskane przez dźwignię, co powoduje dociśnięcie zębnika do koła zamachowego. Dociskanie trwa do momentu w którym styki obwodu głównego są zwierane zworą, w tym czasie następuje gwałtownie skręcenie wałka wraz z zębnikiem oraz natychmiastowe zazębianie. Z chwilą w której silnik spalinowy zacznie normalnie pracować, jednokierunkowe sprzęgło rozłącza się, co uniemożliwia przeniesienie napędu od silnika do rozrusznika.
Rozrusznik planetarny
Rozruszniki typu planetarnego, aby zredukować prędkość obrotową wirnika, w który wyposażony jest silnik elektryczny prądu stałego, posiadają przekładnię planetarną. Zębnik zazębia się ze sprzęgającą dźwignią podobnie jak ma to miejsce w konwencjonalnym rozruszniku.
