Do deklinacji III zaliczają się rzeczowniki wszystkich rodzajów mających różnorodne zakończenia rodzajowe. Cechą charakterystyczną tej deklinacji jest zakończenie gen. sing na - ĭs. Deklinacja III nie jest paradygmatem jednolitym, dlatego wyróżnia się trzy typy jej odmiany ze względu na budowę wyrazu:

1. TYP SPÓŁGŁOSKOWY: należą rzeczowniki nierównozgłoskowe ( w gen sing. o jedną sylabę więcej) wszystkich rodzajów i mające jedną spółgłoskę kończącą temat fleksyjny. Temat odmienianego wyrazu uzyskujemy po odcięciu końcówki -ĭs w gen. sing., np.:

(femininum) (masculinum) (neutrum)

N. appetitio pragnienie viator wędrowiec ius prawo

G. appetition - ĭs pragnienia viator - ĭs wędrowca iur- ĭs prawa

D. appetition - ī pragnieniu viator - ī wędrowcowi iur - ī prawu

Acc. appetition - em pragnienie viator - em wędrowca ius prawo

Abl appetition - ĕ pragnieniem viator - ĕ wędrowcem iur - ĕ prawem

V. appetitio pragnienie! viator wędrowcze! ius prawo!

N. appetition - ēs pragnienia viator - ēs wędrowcy iur - a prawa

G. appetition - um pragnień viator - um wędrowców iur- um

D. appetition - ĭbus pragnieniom viator- ĭbus wędrowcom iur - ĭbus prawom

Acc.appetition - ēs pragnienia viator - ēs wędrowców iur - a prawa

Abl.appetition - ĭbus pragnieniami viator- ĭbus wędrowcami iur - ĭbus prawami

V. appetition - ēs pragnienia! viator - ēs wędrowcy! iur - a prawa!

Należy zwrócić uwagę na zmiany fonetyczne w tematach rzeczowników III deklinacji, dlatego też zawsze podaje się ich dwie formy podstawowe np.: homo, inis; furor, oris; palus, udis.

2. TYP MIESZANY: należą dwie grupy:

  1. rzeczowniki wszystkich rodzajów, których temat fleksyjny kończą dwie spółgłoski np.: pons, pontis; ars, artis; cor,cordis
  2. rzeczowniki równozgłoskowe w nom. sing. zakończone na - es i - is, które są rodzaju męskiego lub żeńskiego np.: fames, famis; auris, auris; hostis, hostis

(masculinum) (femininum) (neutrum)

N. pons most ars sztuka cor serce

G. pont - ĭs mostu art - ĭs sztuki cord - ĭs serca

D pont - ī mostowi art - ī sztuce cord - ī sercu

Acc. pont - em most art - em sztukę cor serce

Abl. pont - ĕ mostem art - ĕ sztuką cord - ĕ sercem

V. pons moście! ars! sztuko! cor! serce!

N. pont - ēs mosty art - ēs sztuki cord - ă serca

G. pont - ium mostów art - ium sztuk cord - ium serc

D. pont - ĭbus mostom art - ĭbus sztukom cord-ĭbussercom

Acc. pont - ēs mosty art - ēs sztuki cord - ă serca

Abl. pont - ĭbus mostami art - ĭbus sztukami cord - ĭbus sercami

V. pont - ēs mosty art - ēs sztuki! cord - ă serca!

3. TYP SAMOGŁOSKOWY(abl. sing. - i, gen. plur. - ium, nom. pl. - ia): należą rzeczowniki rodzaju nijakiego, zakończone w nom. sing. na - al, - ar, - e np.: anima, ,animalis; fictile, fctilis; iubar, iubaris;

N. animal zwierzę iubar światło fictile naczynie gliniane

G. animal - ĭs zwierzęcia iubar - ĭs światła fictil - ĭs naczyniagliniane

D. animal - ī zwierzęciu iubar - ī światłu fictil - ī naczyniu glinianemu

Acc. animal zwierzę iubar światło fictile naczynie gliniane

Abl. animal - ī zwierzęciem iubar - ī światłem fictil - ī naczyniem glinianym

V. animal zwierzę! iubar światło! fictile naczynie gliniane!

N. animal - ĭa zwierzęta iubar - ĭa światła fictil - ĭa naczynia gliniane

G. animal- ium zwierząt iubar- ium świateł fictil- ium naczyń glinianych

D. animal - ĭbus zwierzętom iubar - ĭbus światłom fictil - ĭbus naczyniom glinianym

Acc. animal- ĭa zwierzęta iubar - ĭa światła fictil - ĭa naczynia gliniane

Abl. animal-- ĭbus zwierzętami iubar - ĭbus światłami fictil-ĭbus naczyniami glinianymi

V. animal - ĭa zwierzęta! iubar - ĭa światła! fictil - ĭa naczynia gliniane!