Następstwo czasów
Zd. nadrzędne | Zd. podrzędne | ||
|
Czas główny
|
równoczesna
|
uprzednia
|
późniejsza
|
|
Con. praesentis
|
Con. perfecti
|
Con. Konstrukcji opisowej na urus sim lub con. praesentis
| |
Np.
Quaero quis hoc dicat - pytam, kto to mówi
Quaeram quis hoc dixerit - zapytam, kto to powiedział
Quaesivero quis hoc dicturus sit (dicat) - zapytam, kto to będzie mówił
|
Zd. nadrzędne
| Zd. podrzędne | ||
Czas historyczny
|
równoczesna
|
uprzednia
|
późniejsza
|
|
Con. imperfecti
|
Con. Plusquam- perfecti
|
Con. Konstrukcji opisowej na urus essem lub con. imperfecti
| |
Np.
Quaerebam quis hoc diceret - pytałem, kto to mówi
Quaesivi quis hoc dixisset - pytałem, kto to powiedział
Quaesiveram quis hoc dicturus esset (diceret) - pytałem, kto to będzie mówił( kto to powie)
Uwaga 1. Coniunctivus perfecti użyty w funkcji prohibitivu, a ponadto coniunctivus potentialis pełnią taką rolę, jak czasowniki w czasie teraźniejszym. Infinitivus historicus uznawany jest za czas przeszły, natomiast praesens historicum za czas teraźniejszy albo przeszły.
Uwaga 2. W przypadku konieczności zastosowania w zdaniu konstrukcji opisowej - urus sim albo - urus essem, kiedyczasownik nie tworzy formy supini lub jest użyty w passivum, należy zastosować konstrukcję futurum sit ut + coniunctivus praesentis lub futurum esset ut + coniunctivus imperfecti. (Gramatyka opisowa języka łacińskiego, Jan Wikarjak)
