"Kochanowski nad zwłokami Urszulki"
Obraz największego malarza polskiego Jana Matejki potrafi wzruszyć nie tylko wrażliwych odbiorców tego dzieła.
Dzieło przedstawia postać Jana Kochanowskiego klęczącego nad łożem zmarłej córeczki. Widać rozżalenie i bunt przeciw niesprawiedliwości, która go spotkała. Matejko uchwycił to uczucie, malując scenę, kiedy zrozpaczony i zrezygnowany ojciec przytula zwłoki Urszulki. Kochanowski przedstawiony jest w stroju szlachcica- ma jasną koszulę i ciemny płaszcz.
Urszulka leży, wygląda na drobną dziewczynkę. Ubrana jest w szatę koloru białego, bardzo dużą, z delikatnego materiału. Widać też ciemny krzyżyk, ułożony na jaj piersi, kontrastujący z bielą jej sukienki. Drobne rączki ma wyciągnięte. Jej buzię okalają włosy, koloru pszenicy. Ma na głowie wianek, znaczący o jej nieskalaniu. Przygnębiony ojciec dotyka jej warkoczy i głowy.
Na drugim planie widzimy obraz przedstawiający Świętą Matkę Bożą. Jest tam także lusterko i świecznik.
Matejko z wielką pieczołowitością oddał udrękę ojca ,który opłakuje swoje zmarłe dziecko.
