Termin narodził się w Niemczech, odnosi się do pewnego okresu w kulturze świata, jego rozwój w Europie Zachodniej rozpoczyna się na początku XVIII wieku. Koniec epoki oświecenia przypada na rok wybuchu rewolucji francuskiej 1789. Jej istnienie to początek epoki nowożytnej, chociaż niektórzy kojarzą z tym zjawiskiem już renesans. Oświecenie stworzyło specyficzny zespół poglądów, idei, które miały kształtować nową wizję świata. Ojczyzną epoki była Anglia, Holandia oraz Francja. Jednak poglądy oświeceniowe ukształtowały się po części już w XII wieku.
FILOZOFIE :
Racjonalizm - twórcą jest Kartezjusz; kontynuatorami są Isaac Newton, Baruch Spinoza - doktryna filozoficzna, wedle której podstawą poznania prawdy jest.
Empiryzm - twórcą jest Franciszek Bacon, John Locke - poznanie prawdy możliwe jest tylko poprzez doświadczenie.
Sensualizm - twórcą jest John Locke; pogląd wynika z empiryzmu - poznanie świata możliwe jest tylko dzięki zmysłom.
Ateizm - pogląd, który nie uznaje istnienia Boga.
Deizm - pogląd, który wierzy w istnienie Boga - Stwórcy, który dał prawa, ale nie ingeruje w sprawy świata.
Utylitaryzm - doktryna etyczna, która mówi, iż praca na rzecz innych jednostki lub społeczeństwa powinna stanowić najwyższy cel moralny w dążeniu wszystkich do dobra osobistego, bo to sprzyja zwiększeniu się bogactwa społecznego. Miarą wartości człowieka ma więc być jego użyteczność społeczna. Największym problemem tej doktryny było połączenie dobra społecznego i jednostki. Istniały dwie koncepcje:
1. naturalna, mówiąca o tym, że człowiek realizuje swoje egoistyczne cele ale służy jednocześnie innym ludziom,
2. sztuczna, która zakładała, że poprzez odpowiednie prawa i wychowanie jednostka może służyć innym przy jednoczesnym zaspokajaniu własnych potrzeby.
Kartezjusz (1596-1650) - podważył podwaliny sceptycyzmu poznawczego, który mówił o tym, że świata nie da się poznać, ponieważ stworzył go złośliwy Demiurg. Dla niego ostoją spokoju i pewności jest sam człowiek. To on dowiódł istnienia jaźni - "cogito ergo sum". Poza tym pokazał dowody na istnienie Boga - ponieważ jaźń jest niedoskonała, dlatego jego przyczyna kusi być doskonała, a może nią być tylko Bóg. Niedoskonały byt nie jest w stanie stworzyć doskonałej arte, dlatego tylko Bóg może tego dokonać. Kartezjusz pojmował Boga jako nieograniczoną idee. Jest autorem mechanistycznej koncepcji przyrody - rośliny i zwierzęta to maszyny, które nie mają w sobie ducha.
Najważniejsze znaczenie miało odkrycie Newtona, który żył w lata 1642 - 1727. Zajmował się metodologicznymi metodami poznawania świata.
