Hymn - paradoksalnie - kojarzy nam się często z utworem Słowackiego pod tym tytułem, który typowy dla gatunku nie jest.

Hymn - rodowód gatunku

Hymn kojarzy się zwykle z utworem pochwalnym, bo taki rzeczywiście jest rodowód gatunku - w Grecji, z której wywodzi się ten gatunek, hymnos oznaczał pieśń pochwalną i komponowano go na cześć bóstwa, szczególnej osoby, wydarzenia, ojczyzny albo idei. Kultura europejska w rejonie basenu Morza Śródziemnego znała hymny już w starożytności. 

Chrześcijaństwo zaadaptowało na swe potrzeby ten gatunek, wzorując się głównie na hebrajskim Starym Testamencie i judeochrześcijańskim Nowym Testamencie. Ale choć w literaturze średniowiecznej hymny miały charakter niemal wyłącznie religijny, z czasem wchłonęły i inną tematykę - już renesans oraz oświecenie postarały się o przywrócenie hymnowi świeckiego charakteru. I tak, np. współcześnie słysząc słowo hymn kojarzymy jako pierwszy ten narodowy - i nic dziwnego, obecnie hymny utożsamia się głównie z pieśniami patriotycznymi.

Cechy hymnu

Hymn w swej klasycznej postaci, posiada następujące cechy:

·         podniosły i patetyczny charakter

·         tematyka dotycząca rzeczy najwyższej wagi (treści patriotycznych, religijnych, itp.)

·         stroficzność, powtórzenia, paralelizm składniowy - z racji na muzyczny najczęściej charakter hymnu

·         z racji wyrażania pragnień zbiorowości, zwykle miały charakter oficjalny i przeznaczone były do zbiorowego wykonania, stąd najczęściej zbiorowy podmiot liryczny

·         dominantą kompozycyjną hymnu często bywa apostrofa, zwłaszcza gdy hymn ma religijny charakter

·         wyróżnia się następujące rodzaje hymnów: państwowe, narodowe, wojskowe, religijne, koronacyjne, akademickie, a także szkolne.

Przykłady hymnów w literaturze polskiej

Najbardziej znanymi hymnami w literaturze polskiej są m.in.

·         hymny będące wręcz sztandarowymi przykładami użycia gatunku, np. Czego chcesz od nas, Panie? Jana Kochanowskiego czy nasz hymn narodowy ze słowami Józefa Wybickiego

·         hymny będące alternatywnym podejściem do użycia gatunku, np. wspomniany Hymn Juliusza Słowackiego czy cykl hymnów Ginącemu światu Jana Kasprowicza