Archetyp- wywodzi się z greckiego słowa "archetypon", które oznacza pierwowzór, a zatem archetyp to pierwowzór danego działania; prastary symbol znajdujący się w podświadomości ludzkiej, jest on wytworem wynikającym z doświadczeń człowieka, wyróżniamy na przykład archetyp matki, ojca, raju i tym podobne. Archetypy pojawiają się w snach, mitach oraz w licznych wierzeniach religijnych.
Przykłady archetypów:
Mit o Prometeuszu - czyn Prometeusza to symbol ofiary złożonej na ołtarzu ludzkim, symbol bezinteresownej pomocy i szlachetności serca.
Prometeusz - archetyp społecznika poświęcającego własne życie dla ogółu ludzkości.
Odys - archetyp tułacza, obieżyświata, wiecznego wędrownika.
Dedal - archetyp człowieka rozsądnego, czynnie wykorzystującego swoje zdolności intelektualne
Ikar - archetyp nierealnego marzyciela, pragnącego dokonać rzeczy nierealnych, niedostępnych zwykłym ludziom, Ikar to również symbol nieposłuszeństwa wobec rad starszych oraz człowieka łaknącego świata
Mit o Narcyzie - archetyp miłości bez wzajemności, a także archetyp miłości własnej, człowiek dążący do osiągnięcia ideału.
Edyp - ofiara niepomyślnego losu
Niobe, Demeter - żal, depresja.
Tantal - zadzieranie nosa, wieczny głód oraz pragnienie.
Afrodyta - archetyp piękna.
Mit o Orfeuszu i Eurydyce - archetyp miłości do grobowej deski, miłości w radości i w smutku, a także symbol wierności w małżeństwie.
Mit o Nike - archetyp odniesionego zwycięstwa.
Mit o Erosie i Psyche - archetyp namiętnej i zmysłowej miłości.
Mit o labiryncie - archetyp nierozwiązanej zagadki oraz zamętu ludzkich myśli, archetyp intelektu oraz ludzkiej egzystencji.
Mit o Heraklesie - archetyp współczesnego szefa oraz batmana, to wzór odważnego i zuchwałego bohatera, który jest gotowy zmierzyć się z każdym problemem, który pojawi się na jego drodze, jego działalność polega na czynieniu dobrych uczynków.
Mit o Syzyfie- archetyp sprytu, chytrości oraz przebiegłości, dwa razy zdołał wymknąć się bogowi śmierci, za co został on okrutnie ukarany, do historii literatury przeszedł Syzyf jako archetyp bezsensownej i nigdy niekończącej się pracy.
Topos- wielokrotnie występujący w literaturze oraz sztuce motyw albo temat, topos to również charakterystyczny sposób obrazowania.
Przykłady toposów:
Arkadia- topos Raju, wysp szczęśliwych
Itaka- topos utraconej ojczyzny, utraconego domu.
Puszka Pandory - źródło kłopotów oraz nieszczęść.
Demeter (ziemia, ziarno)- topos życia umierającego, a następnie budzącego się do życia na nowo.
Koń Trojański- topos sprytu i przebiegłości.
Eros (serce przebite strzałą)- topos gorącego uczucia.
Morze- topos intuicji.