"Pieśń o Rolandzie" - streszczenie eposu rycerskiego nieznanego średniowiecznego autora. 

Fabuła "Pieśni o Rolandzie" opiera się na historycznej wyprawie cesarza Franków, Karola Wielkiego, do Hiszpanii w 778 r. "Pieśń o Rolandzie" wspomina o jego sukcesach w walce z niewiernym (muzułmanami), która trwa już siedem lat.  

Pozostało już tylko jedno niepodbite miasto - Saragossa. Panujący w niej król Saracenów, Marsyl, na wieść o zbliżającym się ataku wielkiej armii wysunął propozycję pokoju w zamian za saraceńskie skarby i przyrzeczenie przyjęcia wiary chrześcijańskiej.

W "Pieśni o Rolandzie" czytamy, że Karol Wielki wyraża zgodę i zgodnie z radą swego ulubieńca, rycerza Rolanda wysyła Ganelona jako posła z odpowiedzią dla Saracenów. Roland także się zgłosił, ale cesarz mu nie pozwolił. Ganelon jest ojczymem rycerza Rolanda, ale pała do niego nienawiścią. 

Wraz z Blakandrynem, posłem króla Marsyla układa zdradziecki plan, który przedstawia także władcy Saracenów. Zdradza, że najlepiej zaatakować tylną straż, której dowódcą z pewnością zostanie mianowany Roland, podczas przeprawy przez wąwóz Ronsewal. Plan został zrealizowany. Mimo dzielnej walki żołnierze Rolanda zaczęli przegrywać wobec przewagi liczebnej niewiernych. 

Oliwier, wierny towarzysz Rolanda upomina Rolanda, aby użył rogu i w ten sposób wezwał na pomoc oddziały cesarza. Roland jest jednak zbyt dumnym rycerzem i nie chce być o posądzony o brak odwagi. Gdy większość żołnierzy Rolanda poległa, Saraceni zabili strzałami jego konia i uciekli. Roland po morderczej walce poczuł, że wkrótce umrze. 

Wtedy następuje najistotniejszy fragment "Pieśni o Rolandzie" przedstawiający jego wzorcową rycerską śmierć. Ostatkiem sił próbuje złamać miecz, aby nie użyli go wrogowie. Kładąc się na ziemi, odwraca twarz ku Hiszpanii, aby dowieść odwagi w starciu z wrogiem. Po modlitwie, wyznaniu grzechów i wspomnieniu swego władcy i kraju, którym wiernie służył, wyciąga rękawicę ku niebu. 

Odbiera ją archanioł Gabriel i wraz z archaniołem Michałem niesie go do nieba. "Pieśń o Rolandzie" wspomina także o tym, że cesarz kazał pochować serce Rolanda w marmurowej trumnie, pomścił jego śmierć i ukarał zdrajcę.