Henryk Sienkiewicz urodził się w 1846 roku w zubożałej rodzinie szlacheckiej. Rodzice wysłali go na medycynę, ale ich syn wybrał studia filologiczne w Szkole Głównej w Warszawie. Nie ukończył jednak ani kierunku wybranego mu przez rodziców, ani swej ulubionej filologii. Trudna sytuacja materialna zmusiła go do podjęcia pracy. Został felietonistą "Gazety Polskiej", później pracował w "Niwie". Pierwszy większy sukces osiągnął dzięki Listom z podróży do Stanów Zjednoczonych, gdzie wyjechał na koszt "Gazety...". Towarzyszyła mu wtedy m.in. Helena Modrzejewska.
W 1881 r. Sienkiewicz ożenił się z Marią Szetkiewiczówną, Litwinką. Wkrótce Maria zachorowała na gruźlicę i zmarła cztery lata po ślubie. Pozostawiła dwoje dzieci.
W roku 1890 Sienkiewicz udał się do Afryki, skąd znów wysyłał listy i sprawozdania, drukowane potem w gazetach polskich. Była to wyprawa myśliwska, w Zanzibarze miał okazję zapolować na hipopotamy, o czym oczywiście doniósł swoim wiernym czytelnikom w kraju. Doświadczenia zdobyte w czasie tej podróży wykorzystał potem, pisząc W pustyni i w puszczy.
Największą popularność zdobył dzięki powieści Quo vadis, która tytuł wzięła od słów wypowiadanych przez św. Piotra na widok Jezusa: "Dokąd idziesz, Panie?". Powieść ta doczekała się wielu tłumaczeń, ekranizacji, na jej podstawie napisano nawet operę. Liczne podróże do Włoch pomogły Sienkiewiczowi w odtworzeniu atmosfery, jaka panowała w Rzymie za czasów Nerona.
Inne słynne powieści historyczne to m.in. Krzyżacy i Trylogia. Historia wojny z Zakonem nie wzbudziła już co prawda tak wielkiego aplauzu jak poprzednie dzieła pisarza, ale doczekała się również wielu ekranizacji, z których najlepszą jest chyba adaptacja Aleksandra Forda z roku 1960. Natomiast Trylogia pobiła wszelkie rekordy popularności. Sienkiewicz pisał tak realnie i przekonywująco, że czytelnicy błagali go w listach, by pozostawił przy życiu Michała Wołodyjowskiego (Pan Wołodyjowski), by Skrzetuski wreszcie odnalazł Helenę (Ogniem i mieczem), a Kmicic zasłużył na rękę Oleńki (Potop). Jedna z wielbicielek Trylogii zamówiła nawet Mszę w intencji Małego Rycerza, gdy ten zginął w Kamieńcu Podolskim.
Dzieła Sienkiewicza zachwycały i zachwycają kolejne pokolenia czytelników. Nie należy się więc dziwić, że otrzymał on w 1905 roku literacką Nagrodę Nobla za całokształt twórczości.
