Salomon, Šelomo, data urodzenia nieznana, zmarł około roku 930 p.n.e., był królem żydowskim sprawującym władzę od około roku 970 p.n.e. Był młodszym bratem Adoniasza, synem Dawida. Udało mu się objąć władzę przed swym bratem, przy pomocy protekcji Betszeby, swojej matki. Był faworytem proroka o imieniu Natan oraz kapłana zwanego Sadok, dzięki czemu udało mu się pokonać koalicję, usiłującą doprowadzić, by Adoniasz objął władzę.
Państwo za czasów sprawowania władzy przez Salomona wzmocniło się dzięki prowadzeniu korzystnej polityki zagranicznej z państwami ościennymi. Król Salomon wprowadził podział państwa na prowincje, armię zorganizował na wzór armii egipskiej. Do historii przeszedł jako doskonały architekt - budowniczy świątyni w Jerozolimie, budowanej przy udziale rzemieślników z Fenicji oraz Egiptu, pałacu królewskiego w Jerozolimie, wielkich stajni w Megiddo.
Objął nadzorem szlaki karawanowe m.in. port Esjon-Geber nad Morzem Czerwonym oraz wędrówki do Ofiru. Salomon uważany był za niezwykle mądrego króla. Dwór władcy stanowił ówczesny ośrodek sztuki oraz literatury. Salomona uważa się za autora mnóstwa powiedzeń, części pieśni oraz ksiąg biblijnych takich jak: "Pieśni nad Pieśniami"," Księgi Mądrości"," Księgi Przysłów" oraz niektórych psalmów.
W Piśmie Świętym w Starym Testamencie okres sprawowania władzy przez Salomona nazywa się złotym wiekiem dziejów Izraela - to tutaj ma swoją genezę bogata żydowska oraz europejska tradycja literacka rozbudowywująca się aż do okresu renesansu. W tradycji kultury arabskiej Salomon, obdarzony jest imieniem Sulejman ibn Daud i jest to prorok, doskonały znawca psychiki kobiet, wróżbita oraz władca demonów.
Salomon to władca wielbiący pokój, pragnął udowodnić swoim poddanym, że jest możliwe prowadzenie działań wojennych bez rozlewu krwi. Wykorzystując swoją niezwykłą inteligencję opracował on królewską grę, zwaną grą w szachy. Salomon bardzo często grał w szachy ze swym doradcą, Benajahu ben Jehojada. Raz po raz Salomon odnosił zwycięstwo. Jednak pewnego razu, kiedy Salomon z Benajahu ben Jehojada grali w swoją ulubioną grę, do uszu króla dobiegł jakiś hałas z ulicy. Salomon wstał od stołu i wyglądnął za okno w celu zlokalizowania źródła gwaru. W tym samym momencie Benajahu zabrał gońca z szachownicy. Salomon powrócił, by zakończyć partię, ale nie zauważył brakującej figury. W ten sposób tym razem zwycięstwo odniósł Benajahu. Salomon był zaskoczony tym wynikiem, postanowił więc ustawić figury w taki sposób, w jaki były one ustawione, w momencie kiedy Salomon podszedł do okna. Wówczas pojął on, co uczynił jego doradca i dlaczego odniósł on zwycięstwo. Ale był on na tyle wyrozumiały, że nie wyjawił mu tego. Wykorzystując swoją boskiego pochodzenia mądrość zmusił Benajahu, by sam przyznał się do swojej sztuczki. Wówczas to Benajahu błagał króla o wybaczenie i Salomon przystał na jego prośbę.
Salomon sprawował swój urząd godnie, zgodnie z naukami zapisanymi na kamiennych tablicach, które Mojżesz otrzymał od Stwórcy. Były one źródłem Pisma Świętego, w którym precyzyjnie przedstawiono sposób, jak sprawować kult ku czci jednego Boga - Jahwe, który stworzył nieba oraz ziemię. Bóg ten uczynił naród izraelski narodem wybranym.
Salomon, o którym mówiono silny oraz mądry król , zbudował świątynię, do której złożono Arkę Przymierza czyli Dekalogu. Ten kodeks moralny przeznaczony dla wszystkich wierzących strzegli kapłani zarządzający świątynią.
Podczas sprawowania rządów króla Dawida oraz Salomona Izrael był potężnym państwem. Liczyły się z nim inne państwa, sam zaś rozprzestrzeniał swe nauki, w których prym wiodła sprawiedliwość oraz prawda. Imię Jahwe było wtedy wywyższane oraz otaczane należną Mu czcią. Zadanie, jakie naród izraelski na początku sobie założył, gdy dotarł on do Ziemi Obiecanej, zaczynało się realizować. Granice dla rozprzestrzeniania religii chrześcijańskiej przestały być zamknięte, co więcej chrześcijaństwo zaczęło docierać do krajów Pogan, zdarzały się także przypadki nawróceń z innych religii na wiarę chrześcijańską. Kościół ugruntował swoją pozycję na świecie, nabierał większego znaczenia, rozbudowywał się i rozprzestrzeniał.
Salomon był władcą wybranym oraz namaszczonym za ostatnich lat panowania swego ojca króla Dawida. Dawid abdykował na własne życzenie, by jego syn mógł szybciej objąć władzę. Początkowe lata panowania króla Salomona były pełne triumfu, nadziei na lepsze. Bóg pragnął, by Salomon wzrastał w potędze i chwale, by był jego prawa ręką, by nawracał grzeszników ze złej drogi, a swoim życiem dawał przykład dla innych.
Dawid zdawał sobie sprawę, że celem Stwórcy jest ochrona i rozwój ludu izraelskiego i taki cel miał sobie wyznaczać także każdy następny władca Izraela. Dlatego Dawid, znając pragnienia Boga, wychowywał swojego syna Salomona, przyszłego króla, przede wszystkim na odważnego, dobrego, sprawiedliwego człowieka, konsekwentnego nauczyciela prawdy, wzór honoru i wierności, a dopiero później na wyszkolonego człowieka, męża stanu, surowego władcę. Dawid nauczał Salomona zapału, gorliwości, obowiązku oraz odpowiedzialności, kładąc szczególny nacisk na wartości takie jak: humanitaryzm, łaskawość, szlachetność, miłość, uczynność, dobre maniery, tłumaczył mu jak ważne jest pamiętanie o Bogu nawet w takich odległych, by się wydawało od tego sprawach jak polityka zagraniczna. Dawid nie od razu nauczył się tych prawd, wcześniej musiał on przejść w swoim życiu wiele porażek, dlatego tak bardzo chciał on przekazać ten bagaż doświadczeń Salomonowi. Na łożu śmierci zwrócił się on do Salomona następującymi słowami: "Mówił Bóg Izraela, przemówiła do mnie opoka Izraela: kto sprawiedliwie panuje nad ludźmi, kto panuje w bojaźni Bożej, jest jak brzask poranku, gdy słońce poranne wschodzi na bezchmurnym niebie, jak deszcz, który sprawia, że ruń wychodzi z ziemi."
W początkowych latach panowania Salomon podjętymi przez siebie decyzjami pokazał, że w niczym nie ustępuje on mądrością swojemu ojcu. Był niezwykle sprawiedliwym królem, przy podejmowaniu ważnych decyzji słuchał on głosu własnego serca i pragnął postępować wedle boskich praw. Pewnego dnia udał się ze swymi doradcami na Gibeon, wyżynę, na której znajdował się budowla, gdzie Salomon zawarł umowę ze swoimi doradcami, rotmistrzami, pułkownikami, sędziami, przełożonymi Izraela oraz ważniejszymi domami ojcowskimi dotyczącą składania darów Bogu oraz pełnieniu dla niego służby. 2 KRON. 1,2. "Pojmując wielkość swych obowiązków związanych z królewskim urzędem, Salomon wiedział, że chcąc dźwigać to ciężkie brzemię, musi poszukać Źródła Mądrości, jeżeli ma być przyjęte dzieło, za które ponosi odpowiedzialność. To właśnie skłoniło go do wezwania wszystkich doradców, aby zjednoczyli się z nim w sercu i zapewnili o przyjęciu przez siebie Boga".
Stwórca podarował Salomonowi ogromną mądrość, którą władca cenił sobie wyżej od wszelakich pochwał, majątków czy doczekania późnej starości. Jego błagania o inteligencję, o miłosierne i sprawiedliwe serce oraz silną wiarę zostały wkrótce wysłuchane.
Lata panowania Salomona charakteryzowała pobożność, sprawiedliwość oraz życie zgodne z boskimi nakazami. Takie priorytety wyznaczył sobie Salomon w swoim państwie i nikt nie mógł ich naruszyć. Tymi wartościami kierował się Salomon przy podejmowaniu wszystkich ważnych decyzji i rozwiązywaniu wszelakich problemów i sporów, także tych dotyczących interesów państwa. Salomon stworzył wielkie dzieła, był bardzo dobrym architektem, zaprojektował wiele budynków, zorganizował wiele robót publicznych, cały czas cechowała go ogromna i niespożyta energia, sprawiedliwość, pobożność, miłosierność, które znajdywały swoje odzwierciedlenie nie tylko w słowie , ale i w czynie, ponadto towarzyszyły mu nieustannie rozwaga i mądrość, wszystko to spowodowało, że Salomon cieszył się ogromnym autorytetem wśród poddanych, okazywali oni względem niego lojalność oraz szacunek, z kolei u królów innych krajów wzbudzał uznanie oraz podziw.
W początkowym okresie panowania Salomona Bóg oraz jego nauka zajmowały pierwsze miejsce w państwie. Rozsądek i sprawiedliwość władcy stanowiły dla innych państw świadectwo wspaniałości i doskonałości osoby boskiej, której służył król Salomon.
Izrael za króla Salomona był naprawdę światłem dla świata, ilustrującym moc i potęgę Boga. Rzeczywisty blask oraz chwałę swojego królestwa Salomon zawdzięcza, nie ogromnym bogactwom, sławie, silnej armii, nawet nie swojej mądrości, lecz opiece, jaką Bóg otoczył jego oraz jego państwo, a zasługą Salomona jest, że potrafił tą opiekę bardzo dobrze wykorzystać.
W kolejnych latach rządów Salomona jego królestwo wciąż się rozwijało, władca dziękował Bogu za łaski, które na niego spływały, Ten zaś odpowiadał mu kolejnymi darami w postaci mądrości, siły woli oraz błogosławieństwa. Salomon miał świadomość, że wszystko, co osiągnął zawdzięcza Bogu. Otrzymał on od Niego te wszystkie łaski, by głosić ludziom prawdę o Bogu.
Salomon był zafascynowany przede wszystkim historią naturalną, ale swoje zainteresowanie przejawiał także w innych gałęziach wiedzy. Wytrwale i dogłębnie studiował nauki przyrodnicze, przez co mógł bardziej zrozumieć cele i oczekiwania Stwórcy, kiedy powoływał on do istnienia świat. W świecie przyrody oraz minerałów, w królestwie zwierząt, w każdej roślince takiej jak jabłoń, róża, goździk widział on znak Boży. Jednak ta wiedza nie wystarczała mu, cały czas chciał się uczyć czegoś nowego. W związku z tym jego wiedza o świecie cały czas wzrastała. Salomon miał świadomość, że cały ten cudowny świat to dzieło Boga i był mu za to bardzo wdzięczny.
Salomon dzięki swej cudownej mądrości był w stanie stworzyć przepiękne pieśni dziękczynne oraz wiele przypowieści. Napisał on ponad trzy tysiące przypowieści oraz tysiąc pięć pieśni.
"Mówił on w nich o drzewach, począwszy od cedru, który rośnie w Libanie, aż do hizopu, który wyrasta z muru; mówił o zwierzętach i ptakach, o płazach i o rybach." 1 KRÓL. 4,32.33.
Salomon w swych przypowieściach oraz licznych sentencjach zawarł reguły świętego życia oraz pobożnej etyki, będące zasadami otrzymanymi od Boga i gwarantującymi miejsce w Królestwie Niebieskim. Każdy z nas powinien się nimi kierować w życiu. To dzięki nim królestwo Salomona stało się taką potęgą, a sam władca cieszył się ogromnym autorytetem wśród swoich poddanych, którzy widzieli w nim króla sprawiedliwego i dbającego o swoich mieszkańców. Z kolei Salomon wiedział, że wszystkie zasługi należne są Bogu.
Salomon to potomek króla Dawida oraz Batszeby, najznakomitszy władca Izraela. Po królu Dawidzie objął władzę w potężnym i silnym królestwie, w którym panował pokój. Bronił on swoje państwo przed nieprzyjacielem, tworząc silną i dużą armię, budując potężne fortece. Poprzez doprowadzenie do zawarcia odpowiednich związków małżeńskich, nawiązał przymierza z krajami ościennymi. Podczas rządów króla Salomona Izrael był niezwykle zamożnym krajem. Władca prowadził interesy miedzią oraz końmi, za co otrzymywał od swoich partnerów handlowych złoto oraz klejnoty. Sławę zdobył dzięki swej mądrości. Pewnego dnia nawet królowa południowo - zachodniej Arabii o imieniu Saba zapragnęła przekonać się, czy rzeczywiście król Salomon jest aż tak inteligentny, jak o nim mówią poddani.
Salomon zaprojektował i wybudował pierwszą w Jerozolimie świątynię. Materiały potrzebne do jej budowy i budowniczych sprowadził władcy król Tyru. Salomon odwdzięczył mu się pszenicą oraz oliwą. Świątynia w Jerozolimie była niezwykle trwałą budowlą, zachowała swój pierwotny wygląd przez czterysta lat, do roku 586 przed Chrystusem, wówczas to zburzył ą Nabuchodonozor. Król Salomon postawił dla siebie oraz swoich małżonek wiele pałacy. Spokojne sprawowanie władzy przez Salomona zostało zniszczone nieodpowiednim stosunkiem króla do swych poddanych oraz jego wielokrotnymi związkami małżeńskimi. Jego podwładni zaczęli sprzeciwiać się bezpłatnej pracy na korzyść państwa oraz olbrzymim podatkom na budowę nowych obiektów, którym nie było końca. Pod namową swoich przebiegłych żon Salomon wkrótce odwrócił się od Boga i zaczął sprawować kult bogom Pogan. Natomiast po śmierci króla Salomona dziesięć północnych pokoleń wystąpiło przeciw Roboamowi oraz jego synowi i wybrało sobie za króla Jeroboama. W 985 roku Dawid zdobył Jerozolimę, rozprawiając się ostatecznie z Filistynami. Po tych wydarzeniach w Jerozolimie rozpoczyna się "złoty okres". Kól Dawid
Dawid. Zdobył on Jerozolimę, w 985 r. p. n e pokonał ostatecznie Filistynów. Wówczas rozpoczął się tzw. "złoty okres". Król Dawid podporządkował sobie plemiona aramejskie zamieszkujące północny wschód od Palestyny Trzecim władcą był Salomon. Objął on władzę w już zjednoczonym państwie, w którym powstało wówczas społeczeństwo podzielone na następujące klasy:
Król
Sędziowie albo naczelnicy gmin
Stan rzemieślniczy
Rolnicy i pasterze
Niewolnicy albo jeńcy wojenni
Państwo za czasów sprawowania władzy przez Salomona utrzymywało się oraz zwiększało swój skarbiec poprzez handel i zbieranie podatków. Izrael był pośrednikiem pomiędzy Morzem Śródziemnym, Morzem Czerwonym, Egiptem, Syrią, Fenicją, krajem Saba w południowej Arabii oraz innymi państwami. Za panowania króla Salomona zbudowane były legendarne świątynie, pałac królewski w Jerozolimie, stajnie końskie w Medigo, jak również rozszerzyły swoją działalność huty żelaza. Kolejnym królem Jerozolimy został Rehabean - podczas jego panowania spójność państwa żydowskiego rozpadła się. Państwo zostało podzielone na królestwo judzkie ze stolicą w Jerozolimie oraz królestwo izraelskie ze stolicą w Samarii. Królowie pomniejszych państewek żydowskich zawierali związki małżeńskie z obcymi księżniczkami, zmieniając religię chrześcijańską na ich religie. Pamiętajmy, że religia narodu izraelskiego była religią monoteistyczna, zabraniała przedstawiania wizerunku Boga. Miał On bowiem postać ducha. Takie zachowanie królów izraelskich wzbudziło sprzeciw proroków, między innymi proroka Jeremiasza Jeremiasza. W roku 587 p. n .e Jerozolima została zburzona zburzono i rozpoczął się okres "niewoli babilońskiej". Od tego momentu Żydzi mieszkali w rozproszeniu czyli w diasporze.
Grecki wyraz "agape" w Piśmie Świętym oznacza miłość Stwórcy do człowieka, jak również człowieka do Stwórcy oraz swoich bliźnich. Najznakomitszą księgę w Biblii ilustrującą to właśnie uczucie stanowi "Pieśń nad Pieśniami", autorstwa króla Salomona. Uznaje się ją za najpiękniejszy poemat w Piśmie Świętym. Została napisana pomiędzy VIII - II wiekiem p.n.e. "Pieśń nad Pieśniami" to erotyczne dialogi liryczne, w pewien sposób udramatyzowane, zbliżone swą wymową do miłosnych wyznań miłujących się kochanków. W pieśni odnajdujemy motyw miłości wiecznej, silniejszej od śmierci. "Pieśń nad Pieśniami" nazywana jest także często alegorycznym dialogiem pomiędzy Stwórcą a narodem izraelskim, z kolei religia chrześcijańska traktuje pieśń jako dialog pomiędzy Chrystusem a Kościołem.
Judaizm inaczej mozaizm to najstarsza monoteistyczna religia, będąca prekursorem religii chrześcijańskiej oraz islamu. Judaizm stanowi narodowe wyznanie Żydów. Jej wyznawcą może zostać jedynie ten, którego mamą jest Żydówka. Niezwykle rzadko pozwala się na przyjmowanie nowych wyznawców pochodzących z innego kręgu etnicznego. Judaizm to zbiór wartości, postaw moralnych oraz norm postępowania pochodzących z tradycji, religii oraz obyczaju narodu żydowskiego. Za twórcę religii judaistycznej, wierzącej jedynie w jednego Boga, nazywanego Jahwe, uznaje się Mojżesza. Dlatego inaczej religię judaistyczna często zamiennie nazywa się mozaizmem.
Mojżesz urodził się około 1250 roku p.n.e. , był potomkiem Amrama oraz Jakebed pochodzącym z plemienia Lewi, narodzonym w Egipcie. Mojżesza uznaje się za twórcę religii judaistycznej, założyciela przymierza pomiędzy Bogiem a narodem izraelskim, medium objawień Boga, wyzwoliciela narodu izraelskiego spod niewoli egipskiej, organizatora życia narodowego w państwie. Mojżesz podarował swojemu ludowi Torę, złożoną z pięciu ksiąg Mojżeszowych zwanych Pięcioksięgiem. Będąc twórcą religii chrześcijańskiej był jednocześnie jej prawodawcą oraz kapłanem, jak również przywódcą swego ludu. Mojżesz jest uznawany za nosiciela boskiego objawienia zarówno przez religię chrześcijańską, jak i przez islam.
Symbolami mozaizmu są:
1) Magen David - inaczej gwiazda Dawida, nazywana także Tarczą Dawida. Kształtem przypomina sześcioramienną gwiazdę złożoną z dwóch przeplatające się trójkątów. Matematycznie nazywając stanowi ona heksametr.
2) menora - to świecznik o siedmiu ramionach zrobiony z jednej metalowej bryły, przeznaczony do oświetlenia świętego miejsca, obecnie menora to główny składnik herbu Izraela.
Fundament wyznania Żydów stanowi:
1) wyznawanie wiary w jednego Boga, który jest bytem prawdziwym
2) wiara w misję religijną Żydów, traktowanie narodu izraelskiego jako narodu wybrany przez Boga.
Reguły judaizmu, które są także obowiązkowo przestrzeganym prawem przez wyznawców religii żydowskiej, znajdują się w Talmudzie, będącym uzupełnieniem Starego Testamentu.
Doktryna żydowska podaje następujące cechy charakterystyczne dla natury Boga:
- Bóg stanowi najwyższy byt, jest stworzycielem świata, ludzie oddają mu cześć.
- Bóg jest opiekunem świata.
- Bóg jest sprawiedliwy oraz miłosierny.
- Bóg jest wszechmocny.
- Bóg jest wszechobecny.
- Bóg stoi ponad światem, jest Ojcem na Niebie
- Bóg nie ma ciała, jest bezcielesny, jest czystym duchem, wizerunek Boga osiągany jest za pomocą materii - Boga można opisać jedynie przy wykorzystaniu słów.
Judaizm zakłada regułę harmonii między Stwórcą a światem, której priorytetem jest posłuszeństwo. Prawa i obowiązki podarowane człowiekowi przez Stwórcę, jak również przymierze zawarte zostały dzięki udziałowi Mojżesza na wzgórzu Synaju. Naród żydowski to naród wybrany, z którego narodzi się Mesjasz. Założy On Królestwo Boże na świecie, które będzie wstępem do Ostatecznego Królestwa, gdzie będzie miało miejsce Zmartwychwstanie Zmarłych oraz Sąd Ostateczny i Sąd Powszechny uzupełniający dzieło boskie.
Zgodnie z wiarą chrześcijańską człowiek to jedność ciała oraz duszy, co nakazuje człowiekowi wykonywać powinności względem Boga oraz świata. Według doktryny wiary chrześcijańskiej Stwórca "jest jeden i jedyny". Człowiek, który pragnie godnie spełniać służbę boską musi wystrzegać się następujących grzechów:
1) bałwochwalstwa;
2) bluźnierstwa;
3) kazirodztwa;
4) zabójstwa;
5) kradzieży;
6) jedzenia mięsa wyrwanego z żywych zwierząt;
7) niesprawiedliwości.
Miejscem spotkań żydowskich jest synagoga, gdzie Żydzi oddawali cześć Bogu, jak również studiowali gorliwie Torę. Synagoga była podzielona na salę modlitw, w której cześć Bogu oddawali mężczyźni oraz na specjalną salę i przedsionek przeznaczone dla kobiet.
W sali dla mężczyzn umieszczone były aron ha- kodesz to znaczy szafa albo wnęka przeznaczone do trzymania Tory, znajdowała się ona przeważnie przy wschodniej ściance synagogi oraz bima to znaczy podium wraz z pulpitem umieszczonym centralnie, przeznaczonym do czytania Tory i prowadzenia modlitw i obrzędów przez osobę kantora. W czasie rannej modlitwy Żydzi przynoszą filakterii czyli kawałki papieru pergaminowego z wygrawerowanymi wersetami Tory znajdującym się w skórzanych pudełkach, które wyznawcy judaizmu przywiązują rzemykami do swoich ramion oraz czoła.
Judaizm inaczej mozaizm to najstarsza monoteistyczna religia, będąca prekursorem religii chrześcijańskiej oraz islamu. Judaizm stanowi narodowe wyznanie Żydów. Jej wyznawcą może zostać jedynie ten, którego mamą jest Żydówka. Niezwykle rzadko pozwala się na przyjmowanie nowych wyznawców pochodzących z innego kręgu etnicznego. Judaizm to zbiór wartości, postaw moralnych oraz norm postępowania pochodzących z tradycji, religii oraz obyczaju narodu żydowskiego. Za twórcę religii judaistycznej, wierzącej jedynie w jednego Boga, nazywanego Jahwe, uznaje się Mojżesza. Dlatego inaczej religię judaistyczna często zamiennie nazywa się mozaizmem.
Mojżesz urodził się około 1250 roku p.n.e. , był potomkiem Amrama oraz Jakebed pochodzącym z plemienia Lewi, narodzonym w Egipcie. Mojżesza uznaje się za twórcę religii judaistycznej, założyciela przymierza pomiędzy Bogiem a narodem izraelskim, medium objawień Boga, wyzwoliciela narodu izraelskiego spod niewoli egipskiej, organizatora życia narodowego w państwie. Mojżesz podarował swojemu ludowi Torę, złożoną z pięciu ksiąg Mojżeszowych zwanych Pięcioksięgiem. Będąc twórcą religii chrześcijańskiej był jednocześnie jej prawodawcą oraz kapłanem, jak również przywódcą swego ludu. Mojżesz jest uznawany za nosiciela boskiego objawienia zarówno przez religię chrześcijańską, jak i przez islam.
Odnogi judaizmu:
1) ortodoksyjny - kładący nacisk na obowiązek surowego przestrzegania biblijnego i talmudycznego
prawa
2) reformowany - głoszący, iż niektóre z obowiązków ludzi opisanych w Biblii oraz Talmudzie straciły już swoją wartość i obowiązywały one w starożytności.
3) konserwatywny - głoszący potrzebę reform starych żydowskich zasad z utrzymaniem żydowskiego sposobu na życie oraz zachowaniem idei odrębności narodowej Żydów.
Występowanie mozaizmu na ziemi
Judaizm to religia o specyficznym charakterze, ponieważ pomimo posiadania przez nią elementów uniwersalistycznych pozostała ona jedynie wyznaniem narodowym Żydów, natomiast termin 'judaizm' oznacza wyznawcę tej religii, jak również członka narodu. Judaizm posiada obecnie 15 milionów wyznawców, przede wszystkim w USA, Izraelu, Francji, Wielkiej Brytanii i Rosji.
Judaizm to religia monoteistyczna, powstała około 1200 lat p.n.e., wyznawana przez naród izraelski. Judaizm jest rozpropagowany na całej kuli ziemskiej, jednak jego główne ośrodki są w Izraelu oraz Stanach Zjednoczonych. Geneza monaizmu związana jest z wierzeniami koczowniczych plemion, Hebrajczyków, zamieszkujących dawniej Izrael.
Głównym założeniem judaizmu jest wiara w jednego Boga, który jest niepodzielnym bytem niematerialnym i bezcielesnym oraz bytem wiecznym. Judaizm zakłada regułę harmonii między Stwórcą a światem, której priorytetem jest posłuszeństwo. Prawa i obowiązki podarowane człowiekowi przez Stwórcę, jak również przymierze zawarte zostały dzięki udziałowi Mojżesza na wzgórzu Synaju.
Kanony judaizmu zmieniały się przez wieki. Możemy wyróżnić:
- Middot
- Judaizm pierwotny
W judaizmie istniejącym do okresu tak zwanej niewoli babilońskiej istniała idea jednego i jedynego Boga oraz zawartego z nim przymierza, jednak nie wspominano nic o życia pozagrobowym, nieśmiertelnej duszy, wiary w nadejście Mesjasza. W tej wersji judaizm miał wpływ na najstarszą część Pisma Świętego czyli na Pięcioksiąg Mojżeszowym, Księgę Psalmów, Księgę Hioba oraz Księgę Estery. Wedle tej wersji przyjmowano, iż po śmierci człowiek nie rozpływa się, lecz schodzi do "doliny śmierci", tam egzystuje w postaci cienia, nie kontaktując się w żaden sposób z żywymi. Zadaniem Boga nie było wymierzanie sprawiedliwości pojedynczym ludziom, ale ukaranie całego narodu, kiedy ten odwracał się od reguł przymierza. Jedynie tak znakomite osoby jak Mojżesz, Salomon, oraz Dawid zasłużyły sobie na zasiadanie po prawicy Boga w Królestwie Niebieskim. Pierwotny judaizm miał uproszczoną liturgię. Oddawano cześć jedynie prorokowi Mojżeszowi, prorokowi Eliaszowi oraz Arce Przymierza, jak również składano całopalne ofiary z baranków.
Middot czyli judaizm świątynny
Zasady tej odmiany judaizmu zostały opracowane już w czasach niewoli babilońskiej, po wygnaniu mieszkańców Izraela na obszar dzisiejszego Iraku po zdobyciu Palestyny przez lud Achamenidów. Wówczas najprawdopodobniej została napisana podstawowa część Starego Testamentu, jak również została przeprowadzono reforma starej wiary poprzez asymilację koncepcji pochodzących z Zaratusztrianizmu. Były to mianowicie idea wędrówki duszy po śmierci do Królestwa Cieni lub Królestwa Niebieskiego, idea Sądu Ostatecznego, idea nadejścia Mesjasza oraz indywidualnej odpowiedzialności przed Bogiem człowieka za swoje uczynki. Jednym z podstawowych autorów tej części Biblii był prorok Izajasz. Wkrótce po powrocie Izraelitów z niewoli babilońskiej do istniejących wierzeń dodano stosunkowo skomplikowana obrzędy liturgiczne. Musiały być one prowadzone jedynie przez specjalistów-kapłanów, a odbywały się one w Jerozolimie, w miejscu dawnej świątyni zaprojektowanej i wybudowanej za króla Salomona. W tej nowej świątyni brakowało arki przymierza, zaginęła ona w zburzonej świątyni Salomona. Uważano jednak, iż Bóg stale odnawia przymierze z narodem izraelskim poprzez swoich proroków. Rozszerzali oni oraz reformowali religię żydowską, dokładając co trochę do niej inne elementy pochodzące z rozmaitych religii. W sprawowaniu kultu Boga oprócz kapłanów zwanych saduceuszami, broniących zasad starej wiary, powołano także uczonych w piśmie zwanych faryzeuszami, którzy swoją popularność nie zawdzięczali oddawaniu czci Bogu, ale dobrej znajomości pism Czteroksięgu Mojżeszowego oraz późniejszych proroctw.
Middot Judaizm po zburzeniu drugiej świątyni.
Po wygnaniu mieszkańców Palestyny przez Rzymian oraz zniszczeniu drugiej świątynni, kult Boga sprawowany w świątyniach odszedł w zapomnienie, zaś prym wiódł ruch "uczonych w piśmie". Mieszkańcy Palestyny rozeszli się po terenie całego Imperium Rzymskiego oraz Państwa Partów. W Babilonie oraz w Aleksandrii zorganizowały się dwa, kontaktujące się z sobą ośrodki uczonych w piśmie. Zawarli oni w Talmudzie, który jest swego rodzaju współczesnym komentarza do Pięcioksięgu Mojżeszowego, reguły judaizmu w przypadku rozproszenia. Talmud to jednak nie jest święta księga, podobnie zresztą jak Stary Testament, Talmud to rodzaj "konstytucji", określającej reguły ubioru, zasady sprawowania kultu, sposoby odżywiania się, zasady sprawowania władzy religijnej. "Uczeni w piśmie" komentują Talmud zgodnie z istniejącymi zewnętrznymi warunkami. Ta odmiana judaizmu zbliża się do ostatecznego stadium judaizmu świątynnego, warto również zauważyć, że zamiast liturgii świątynnej wprowadzono nowe idee, takie jak idea ofiary symbolicznej, koncepcja Szechiny to znaczy Bożej Obecności, polegającej na tym, iż w każdym miejscu, gdzie zgromadzi się dziesięciu pobożnych Żydów, pojawia się Bóg, jak również koncepcja ciągłego czekania na Mesjasza. Według Żydów pewnego dnia Mesjasz przybędzie i wprowadzi na nowo ludność Izraela do Palestyny.
Middot Judaizm współczesny
Współczesny judaizm został oparty na regułach zawartych w Talmudzie, interpretuje się je dziś jednak na zupełnie innych zasadach.
Middot Judaizm Rabiniczny
Judaizm Rabiniczny to najbardziej tradycyjna forma judaizmu. W tej wersji judaizmu surowo przestrzega się interpretacji talmudycznej Czteroksięgu Mojżeszowego, traktuje się każde zawarte w nim słowo niemal dosłownie. Władzę duchową obejmują wszyscy Rabinowie, czyli "uczeni w piśmie". Bronią oni zasad starej wiary i oraz pełnią funkcje administracyjne w swych gminach wyznaniowych. W przypadku jakichkolwiek problemów, napotkanych na terytorium swojej gminy, piszą oni do siebie listy, gdzie, wykorzystując swoje wieloletnie doświadczenie życiowe i kapłańskie, ustalają odpowiednie rozwiązanie.
Kabała to odmiana judaizmu, która narodziła się w Hiszpanii. Rabini Kabaliści prowadzili rozumową interpretację Starego Testamentu i Talmudu, jak również wykorzystywali w swych praktykach magię. Czytali oni pewne fragmenty Starego Testamentu tak jakby stanowiły one "tajny kod", czytali je od tyłu, lub co którąś z kolei literę. W ten sposób znajdowali w czytanych przez siebie tekstach nowe proroctwa oraz inne nieznane wcześniej pisma
Chasydyzm narodził się na terenie współczesnej Ukrainy, Polski i Białorusi. Cechą charakterystyczną tej odmiany judaizmu była wiara w specyficzny rodzaj bezpośredniego kontaktu z Bogiem pewnych wybitnych Rabinów, zwanych Cadykami. Cadykowie zdołali zainteresować sobą szkoły składające się z młodych adeptów. Poza rozumowym studiowaniem Talmudu, brali oni udział w sesjach medytacyjnych, w których, wedle ich relacji, nawiązywali bezpośredni kontakt ze Stwórcą.
Judaizm Reformowany narodził się w wieku XIX na obszarze Niemiec. Odróżnia się on od klasycznego judaizmu Rabinicznego bardziej nowoczesnym, tolerancyjnym podejściem do kwestii spraw obyczaju, zasad ubioru oraz sposobu odżywiania się, co sprawia, że współczesnym Żydom łatwiej żyje się w dużych i nowoczesnych państwach. Obecnie wyodrębnia się rozmaite odłamy judaizmu Reformowanego, często pozostające w sprzeczności ze sobą, różnica pomiędzy nimi polega najczęściej na sposobie interpretacji głównych prawd wiary.
JUDAIZM
Judaizm to narodowa religia Żydów, jak również zbiór wartości moralnych oraz postaw powstałych z obyczaju oraz tradycji narodu żydowskiego. Judaizm to jedno z najstarszych wyznań, ale zauważmy, że istniejący do dziś. Podstawowe fundamenty judaizmu to: monoteizm moralny, czyli wiara w "jednego i jedynego Boga", Stworzyciela oraz Pana Wszechświata, oczekującego od swych sług etycznego postępowania, jak również przeświadczenie o posłannictwie narodu żydowskiego z powodu zawarcia z Bogiem przymierza, według którego Bóg uznał naród żydowski za swojego szczególnego świadka czyniąc w ten sposób państwo Żydów "królestwo kapłańskie". W zamian za to Stwórca oczekuje od narodu żydowskiego zachowania pamięci o boskich objawieniach. czyni z narodu żydowskiego "królestwo kapłańskie". Warto zaznaczyć, że geneza islamu związana jest właśnie z judaizmem
Zależność pomiędzy judaizmem a gospodarką określona jest w "middot", tzn. w najistotniejszym dla judaizmu kodeksie moralnym. Według niego człowiek powinien:
- okazywać całkowitą uczciwość, jak również sumienne wypełniać wyznaczone mu obowiązki, nie ważne czy jest on sprzedającym czy kupującym
- maksymalnie wykonywać wyznaczoną mu pracę przez robotników, bowiem zaniechanie pracy to grzech wymierzony przeciwko Stwórcy
- jednakowo traktować każdego człowieka, także swych podwładnych, jak i niewolników. Nie należy zmuszać ich do łamania prawa lub naruszania własnego sumienia. Pracodawca nie powinien działać przeciwko swym podwładnym
- nie zmieniać, jeżeli jest on pracodawcą, umowy określającej warunki pracy, nie może tego uczyni bez porozumienia się z pracownikiem
- odpowiednio traktować zarówno ludzi, jak i królestwo zwierząt i królestwo roślin, jak również przedmioty, przydatne innym ludziom, na przykład pokarm
- dawać wszystkim prawo do gromadzenia środków niezbędnych do życia, zakazując kradzieży, hazardu, lichwy oraz innych niemoralnych form gromadzenia pieniędzy, które mogłyby naruszyć własność innych ludzi.
Klasyczna dieta, określona przez religię judaistyczną, zakłada sporą produkcję jęczmienia, pszenicy, winogron, jak również zaleca zminimalizowanie spożycia krwi, stąd określenie "zwierzęta "koszerne".