Mit- to opowieść, która wyraża i organizuje wierzenia jakiejś społeczności. Pozwala ludziom zrozumieć świat, wytłumaczyć jego pochodzenie, zjawiska w nim występujące. Pozwala też wytłumaczyć ludzie zachowania i postawy. Bardzo znane są mity starożytnych Greków i Rzymian. Są one zbiorem motywów, postaw, pojęć i wyrażeń, które do dzisiejszych czasów są żywotne i występują w literaturze, sztuce, a także w języku. Są one głęboko zakorzenione w kulturze i świadomości współczesnego człowieka, ponieważ przedstawiają uniwersalne zachowania ludzkie, uczucia i postawy.

Oto przykłady mitów, które obecne są w literaturze późniejszych epok:

  • mit arkadyjski-

a. J. Kochanowski, "Pieśń świętojańska o Sobótce" ( opis szczęśliwego życia na wsi)

b. I.Krasicki," Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki" ( opis krainy szczęśliwości- wyspa Nipu)

c.Mickiewicz, "Pan Tadeusz" ( Soplicowo)

d. S. Żeromski," Przedwiośnie" ( Nawłoć)

e.S. Wyspianski, " Wesele" ( walka z mitem " wsi spokojnej , wsi wesołej', wieś jest miejscem konfliktów, ciężkiej pracy,; chłopi mają swoje problemy i troski)

  • mit o rodzie Labdakidów

a. Sofokles "Antygona" ( losy potomstwa Edypa i Jokasty)

  • mit ikaryjski ( motyw Ikara- człowieka dążącego do osiągnięcia ideału, spełniającego marzenia, nawet za cenę własnego życia)

a. E. Bryll, " Wciąż o Ikarach głoszą"

b. S. Grochowiak, " Ikar" ( kwestionowanie idealizmu, zwrot ku zwykłemu, realnemu życiu)

c.J. Iwaszkiewicz, " Ikar"

  • mit prometejski

a. Mickiewicz, "Dziady cz. III" ( Wielka improwizacja-bunt Konrada przeciw Bogu, walka o ludzkość, cierpienie za miliony )

b. J. Kasprowicz, " Dies irae" ( oskarżenie Boga o to, że stworzył zło i w ten sposób przyczyniła się do tego, że ludzie grzeszą, Bóg nazywany jest " kamiennym, lodowatym Bogiem", którego nic nie obchodzi cierpienie ludzi)

  • mit o wojnie trojańskiej

a. J. Kochanowski, " Odprawa posłów greckich" ( odwołanie do tego momentu wojny trojańskiej, gdy posłowie greccy: Menelaos i Ulisses przybywają do grodu Priama, prosząc o oddanie Heleny)

  • motyw Nike

a. M. Pawlikowska- Jasnorzewska, " Nike'

b. Z. Herbert, "Nike, która się waha"

  • mit o Marsjaszu
  1. Z. Herbert, "Apollo i Marsjasz" ( reinterpretacja mitu- poeta opisuje sytuację po zakończeniu pojedynku, gdy sędziowie przyznali już zwycięstwo Bogu, a Marsjasz jest już obdarty ze skóry)
    • mit o Minotaurze
  1. Z. Herbert, " Historia Minotaura"