|
Rok wydania i nazwa
|
Treść
|
Przyczyny wydania
|
|
1228 w Cieni
|
-zatwierdzenia przywilejów dla rycerstwa
- zwolnienie poddanych duchownych od podatku na rzecz księcia
|
Szukanie poparcia przez Władysława Laskonogiego podczas obejmowania tronu krakowskiego.
|
|
1291 w Lutomyślu
|
-polscy możni (świeccy i duchowni) uzyskują potwierdzenie przywilejów
|
Wacław II Czeski obejmuje tron.
|
|
1355 budziński (Buda na Węgrzech)
|
-zwolnienie szlachty z płacenia niektórych podatków
-wynagrodzenie dla szlachty która brała udział w wojnie prowadzonej poza granicami kraju
|
Wydal Ludwik Węgierski w zamian za sukcesje tronu polskiego dla swojej córki.
|
|
1374 koszycki
|
-zwolnienie szlachty z podatków (z wyjątkiem poradlnego- 2 grosze z łanu kmieciego), budowy zamków warownych
- zobowiązanie do wykupu szlachcica, który znalazł się w niewoli w czasie wyprawy zagranicznej
- starostwa przyznawane tylko Polakom
|
Wydal Ludwik Węgierski w zamian za potwierdzenie sukcesji tronu polskiego dla swojej córki.
|
|
1388 piotrkowski
|
-obowiązek wykupienia szlachcica, który znalazł się w niewoli w wyniku wojny prowadzonej w Polsce
-przyznanie żołdu (3 grzywny od kopii)
|
Potwierdzenie przywilejów andegaweńskich przez Władysława Jagiełłę.
|
|
1422 czerwiński
|
-gwarancja nietykalności majątku szlacheckiego bez wyroku sądowego opartego na prawie spisanym
-zakaz łączenia urzędów sędziego ziemskiego i starosty (incompatibilitas)
|
Wydany przez Jagiełłę w wyniku mającej się odbyć wyprawy krzyżackiej (1422r.).
|
|
1423 warcki
|
- prawo wykupienia sołectwa przez szlachtę od "krnąbrnego i nieposłusznego" sołtysa dziedzicznego
-ograniczenie migracji ludności wiejskiej do miast
|
Wydany przez Władysława Jagiełłę w wyniku nacisku dużych właścicieli ziemskich.
|
|
1430-1433 jadlneńsko- krakowski
|
-żaden szlachcic nie może zostać zatrzymany bez wyroku sądowego (zasada z łac.- niemnem captivabimus nisi iure dictum)
|
Wydany przez Jagiełłę w zamian za potwierdzenie sukcesji tronu dla swojego syna.
|
|
1454 cerekwicko-nieszawski
|
-przyznanie dużych uprawnień sejmikom ziemskim, król nie może bez ich zgody powołać pospolitego ruszenia ani nakładać nowych podatków
|
Wydany przez Kazimierza Jagiellończyka szukającego poparcia dla wojny z Krzyżakami.
|
|
1569 piotrkowski II
|
-ograniczenie praw mieszczan i chłopów i Żydów(chłopi nie mogą dobrowolnie opuszczać wsi, mieszczanie nie mogą nabywać ziemi poza obrębem miast-zarezerwowane dla szlachty)
-prawo nieograniczonej żeglugi po wszystkich rzekach
|
Wydany przez Jana Olbrachta przed wyprawą na Turcje.
|
|
1505 sejm radomski
|
-wydanie konstytucji "nihil novi"
-wszystkie nowe prawa będą wydawane przy porozumieniu trzech stanów sejmujących (król, senat, posłowie ziemscy)
|
Uchwalona dzięki naciskowi biedniejszej szlachty obawiającej się potężnej magnaterii.
|
|
1520 statuty toruńsko-bydgoskie
|
-wprowadzenie pańszczyzny jako obowiązek we wszystkich wsiach (1 dzień w tygodniu z łana)
|
Wydane w wyniku prowadzenia uciążliwej wojny z Zakonem.
|
