Znaczenie wybranych soli w życiu człowieka

Sole znalazły bardzo szerokie zastosowanie w życiu człowieka, zarówno w gospodarstwie domowym, jak i w przemyśle do wyrobu wielu produktów.

AZOTANY

Nazwą azotany określane są zwykle sole kwasu azotowego(V), czasami też sole kwasu azotowego (III). Są one zwykle substancjami krystalicznymi, dobrze rozpuszczalnymi w wodzie.

Azotan (III) potasu - KNO2

Stosowany jest przede wszystkim jako środek konserwujący dodawany do wyrobów mięsnych, ponieważ zapobiega tworzeniu się bardzo toksycznego jadu kiełbasianego. Powoli jest jednak ograniczane jego stosowanie (azotany(III) ogólnie uważane są za sole szkodliwe), ale jak na razie nie znaleziono związku o podobnym, równie skutecznym działaniu.

Azotan(V) sodu – NaNO₃ (saletra chilijska)

Stosowany jest w rolnictwie jako nawóz. Wykorzystuje się go również w przemyśle szklarskim, hutniczym, a także do wyrobu materiałów wybuchowych i barwników. W przemyśle spożywczym dodawany jest do konserw mięsnych środek konserwujący.

Azotan (V) potasu – KNO₃ (saletra indyjska)

Dawniej wykorzystywany był do produkcji kwasu azotowego(V). Obecnie stosowany do produkcji azotanu(III) potasu. Również jest dodawany do produktów mięsnych jako konserwant, oraz do wyrobów tytoniowych w celu poprawienia ich palności. W rolnictwie stosowany jest jako nawóz sztuczny.

CHLORKI

Chlorki (sole kwasu chlorowodorowego) są zwykle substancjami krystalicznymi, dobrze rozpuszczalnymi w wodzie za wyjątkiem chlorków metali ciężkich (np. chlorku srebra). Niektóre występują w przyrodzie jako złoża (np. chlorek sodu, chlorek potasu). Duże ilości chlorków są obecne w wodzie morskiej w postaci rozpuszczonej.

Chlorek sodu - NaCl

Najpopularniejsza sól zwana potocznie solą kuchenną. Ma bardzo szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach życia. W gospodarstwie domowym stosowany jest jako dodatek smakowy do potraw. Jest również niezbędny do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu, ale trzeba pamiętać, że spożywanie soli w nadmiarze jest szkodliwe dla zdrowia. W przemyśle chlorek sodu jest podstawowym surowcem w procesie otrzymywania wielu związków chemicznych – między innymi sody, kwasu solnego, wodorotlenku sodu, a także pierwiastków - sodu i chloru. W medycynie NaCl jest głównym składnikiem podawanych do organizmu roztworów tzw. soli fizjologicznej. Stosuje się go również w celu zatrzymania wody w organizmie. W rolnictwie wykorzystywany jest jako dodatek do różnego rodzaju pasz dla zwierząt.

Chlorek wapnia – CaCl₂

Chlorek wapnia wykorzystywany jest w przemyśle między innymi jako środek osuszający, dodatek do cementów, a także do matowienia włókien. W medycynie podawany jest pacjentom z niedoborami wapnia. Jest także częstym składnikiem mieszanin chłodzących.

Chlorek amonu – NH₄Cl

Wykorzystywany jest przede wszystkim w rolnictwie jako nawóz sztuczny. W przemyśle stosowany jest do produkcji klejów, farb i proszków do prania. Jest częstym elektrolitem w różnego rodzaju bateriach. W medycynie stosuje się go jako środek moczopędny.

Chlorek cynku – ZnCl₂

W przemyśle stosowany jest między innymi do oczyszczania metali. W rolnictwie wykorzystywany jest często jako nawóz. Roztwory wodne stosuje się czasem w medycynie zewnętrznie jako środek przeciwzapalny.

SIARCZANY

Siarczany są solami kwasu siarkowego(IV) (siarczany (IV)) i kwasu siarkowego(VI) (siarczany (VI)). Powszechniej występują siarczany(VI), które znajduję również bardzo szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach życia.

Siarczan(VI) glinu - Al₂(SO₄)₃

Znalazł zastosowanie między innymi w przemyśle farbiarskim, papiernictwie, a także kosmetyce. Wykorzystywany jest również w oczyszczalniach ścieków, a także jako substrat do syntezy innych związków glinu.

Siarczan(VI) sodu – Na₂SO₄

Służy między innymi do produkcji szkła, papieru, farb, a także środków piorących.

Siarczan(VI) miedzi(II) – CuSO₄

Używa się go przede wszystkim jako barwnik do farbowania i drukowania, a także jako środek konserwujący drewno.

BROMKI

Bromki to sole kwasu bromowodorowego. Maja z reguły podobne właściwości jak chlorki,

Bromek potasu – KBr

Stosowany między innymi w medycynie jako środek uspokajający

Bromek srebra – AgBr

Jeden z głównych składników emulsji fotograficznych

JODKI

Jodki są solami kwasu jodowodorowego.

Jodek potasu – KI

W roztworze wodnym jodku potasu często rozpuszcza się jod, a taka mieszanina nazywana jest również płynem Lugola.. Jodek potasu wchodzi również w skład środka dezynfekującego – jodyny. Wykorzystywany jest w syntezach różnych związków organicznych, w medycynie, a także w chemii analitycznej. Niewielkie ilości jodku potasu dodaje się do soli kuchennej.

SIARCZKI

Siarczki to sole kwasu siarkowodorowego (H₂S). Zwykle są substancjami krystalicznymi, często barwnymi, ogólnie słabo rozpuszczalnymi w wodzie. Dobrze rozpuszczalne są jedynie siarczki litowców oraz tzw. wodorosiarczki.

Siarczek wapnia – CaS

Znalazł zastosowanie głownie jako środek stosowany do zwalczania szkodników. Służy również do wyrobu farb świecowych. Wykorzystywany jest także w garbarstwie oraz jako depilator.

Siarczek sodu – Na₂S

Stosowany jest między innymi w hutnictwie i garbarstwie, a także do produkcji jedwabiu wiskozowego oraz barwników. Jest również popularnym środkiem owadobójczym.