Inżynieria genetyczna jest techniką polegającą na sztucznym wprowadzaniu do organizmów żywych genów, które naturalnie w nich nie występują. Prowadzi to do wytworzenia roślin i zwierząt przejawiających zupełnie nowe, nie występujące w naturze cechy. Wyniki takie możliwe są do osiągnięcia jedynie dzięki zastosowaniu specjalistycznego, precyzyjnego sprzętu w nowoczesnych laboratoriach. Przeprowadzanie tego typu doświadczeń jest coraz bardziej powszechne, mimo iż sama nauka jest dyscypliną stosunkowo młodą (ma około 20 lat).

Przedmiotem zainteresowania inżynierii genetycznej są bakterie, rośliny i zwierzęta, a także człowiek. Naukowcy opracowują między innymi metody zwalczania chorób genetycznych za pomocą terapii genowych, obecnie są one jednak w fazie testów in vitro (tzn. na wyizolowanych z żywego organizmu komórkach). Metody takie mogłyby pomóc w przyszłości w zwalczaniu takich chorób, jak fenyloketonuria, mukowiscydoza czy hemofilia, które powodowane są uszkodzenia pojedynczych genów. Istnieje bowiem teoretyczna możliwość zastępowania zmutowanych alleli zdrowymi. W praktyce jest to jednak trudne i wymaga precyzyjnych wektorów (czynników przenoszących) specyficznych odcinków DNA do wnętrza komórek. Genetycy eksperymentują w tym celu m.in. z wirusami, których cykl rozwojowy przebiega z wniknięciem do komórki gospodarza i ingerencją w procesy życiowe oraz włączeniem własnego DNA jej w materiał genetyczny. Jednym z problemów pozostaje jednak w dalszym ciągu nakłonienie wirusów do zaprzestania namnażania się i niszczenia komórki gospodarza.

Rośliny transgeniczne stają się coraz bardziej powszechne. Wykorzystuje się je w praktyce hodowlanej, przeważnie w zamkniętych hodowlach. Są stosowane w uprawach paszowych oraz jako pokarm dla człowieka. Ich powszechne zastosowanie spotyka się jednak z krytyką i obawami, szczególnie ze strony ludzi nie zorientowanych, jakie są wyniki najnowszych i wciąż prowadzonych badań. Rośliny mogą wprawdzie tworzyć mutanty między blisko spokrewnionymi gatunkami, ale jest to proces całkowicie naturalny i spotykany w środowisku nie zmienionym przez człowieka. W ten sposób powstają najpierw gatunki tzw. mieszańcowe, a następnie odrębne, samodzielne gatunki. Istnieje jedynie niewielkie prawdopodobieństwo, że wprowadzony do rośliny gen, np. odporności na herbicydy, przedostanie się do genomu chwastu i skutecznie zostanie w nim uruchomiony. Wynika to z braku pokrewieństwa między tymi dwoma roślinami. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że sposoby przenoszenia genów między gatunkami są jeszcze mało poznane i bardzo skomplikowane. Należy więc zachowywać wszelkie środki ostrożności, póki nie poznamy tajemnic genomu w większym stopniu. Genom ma duże możliwości zmieniania się (przykładem są mutacje bakterii i wirusów), a im bardziej złożony jest organizm, tym bardziej skomplikowany jest jego genom.

Do momentu całkowitego poznania i zrozumienia zasad rządzących materiałem genetycznym nie dojdzie przypuszczalnie do wprowadzenia obcych genów do organizmu człowieka. Istnieją już jednak plany wprowadzania napraw do wadliwych, zmutowanych genomów ludzkich. Umożliwiłoby to z pewnością wyeliminowanie niekorzystnych mutacji z populacji ludzkiej. Ważny jest jednak etyczny aspekt tego problemu. Takie postępowanie mogłoby doprowadzić do zachowań nieetycznych. Rodzice mogliby ulegać pokusie "programowania" swoich przyszłych dzieci zgodnie z ich życzeniem. Podobna manipulacja przy obecnym stanie wiedzy mogłaby być tragiczna w skutkach, gdyż nie wiemy do końca za co dany gen odpowiada w genomie i co się stanie po jego usunięciu lub zastąpieniu. Choć wydaje się to być stosunkowo proste, to zastąpienie wadliwie działającego genu genem "prawidłowym" jest operacją niezwykle skomplikowaną i pozostającą poza zasięgiem współczesnych naukowców.

Rozwój tej dziedziny nauki niesie za sobą poważne konsekwencje. Istnieją przecież niewątpliwie naukowcy, którzy za odpowiednie wynagrodzenie, dla osobistych korzyści są skłonni przeprowadzać eksperymenty niemoralne i nieetyczne. Do takich eksperymentów niewątpliwie należy zaliczyć klonowanie ludzi oraz próby "komponowania" materiału genetycznego rodziców w ten sposób, alby ich dzieci posiadały zaplanowane przez nich cechy. Należy więc objąć jej rozwój szczególną troską i panować nad nim.

Inżynieria genetyczna jest więc niewątpliwie ważna i potrzebna. Pozwala ona na kontrolowane tworzenie nowych odmian i gatunków roślin, polepszanie wydajności upraw. Należy jednak pamiętać, iż jest to dyscyplina nie do końca poznana i może wymknąć się spod kontroli naukowców. Zadbajmy o to, by inżynieria genetyczna służyła człowiekowi i nie czyniła szkód środowisku naturalnemu. Jednocześnie pamiętajmy, że wiele dyscyplin naukowych w okresie ich początkowego rozwoju miało więcej wrogów niż zwolenników. Bez poznawania nowych dziedzin wiedzy nie będzie możliwy rozwój nauki, konieczny do rozwoju całej ludzkości.