Rośliny okrytonasienne są również nazywane okrytozalążkowymi(Magnoliophytina= Angiospermae). Są dominującymi organizmami spośród wszystkich grup roślin. W tej chwili znanych jest około 250 000 gatunków. Cechują się ogromną różnorodnością morfologiczną. Spotyka się wśród nich drzewa, krzewy i rośliny zielne. Cechą charakterystyczną dla roślin wyższych jest tworzenie kwiatu. Okrytonasienne posiadają kwiat rozbudowany, składający się z okwiatu dna kwiatowego. Kwiaty są obupłciowe. Znajdują się w nich pręciki i słupki. Kwiat może być zapylany przez wiatr(wiatropylne), owady(owadopylne) lub dzięki obecności wody(wodopylne). Nowością jest wytwarzanie owocu, który chroni nasiona. W nasionach znajduje się zarodek z materiałami zapasowymi.
U okrytonasiennych następuje podwójne zapłodnienie, w wyniku którego powstaje diploidalna zygota i triploidalna komórka ulegająca dalszym podziałom mitotycznym. Z niej powstaje tkanka odżywcza- bielmo wtórne. Zapłodnienie nie wymaga obecności wody. Możliwe jest to dzięki nowości, jaką są ziarna pyłku niepodatne na wysychanie i posiadające łagiewkę pyłkową. Łagiewka pyłkowa umożliwia przeniesienie gamety męskiej na gametę żeńską. W tym procesie nie jest wymagana obecność wody.
Kwiat zbudowany jest z dna kwiatowego i okrywy kwiatowej zwanej okwiatem. Okwiat zbudowany jest z liści płonnych ( nie biorą bezpośredniego udziału w rozmnażaniu). Nazywane są one działkami kielicha lub płatkami. Drugi część kwiatu to część generatywna. W jej skład wchodzą pręciki i słupek. Pręcik zbudowany jest z główki pręcika i nitki pręcika. Słupek składa się ze znamienia słupka, szyjki słupka i zalążni zawierającej zalążki.
Ze względu na symetrię kwiatu wyróżnia się:
- kwiaty promieniste
- kwiaty dwubocznie symetryczne
- kwiaty grzbieciste
- kwiaty asymetryczne
Kwiatostany to skupienia kwiatów. Wyróżnia się kwiatostany groniaste i wierzchotkowate.
kwiatostany groniaste:
kwiatostany wierzchotkowate:
- wierzchotka
- sierpik
- wachlarzyk
- wiecha
Rozmnażanie okrytotozalążkowych
Gamety męskie(plemniki) tworzą się w pręcikach. Plemniki są haploidalne. Powstają w główce pręcika, który składa się z dwóch pylników połączonych ze sobą łącznikiem. W każdym z pylników znajduje się po dwa woreczki pyłkowe, w których dochodzi do podziału mejotycznego. Pręcik składa się z komórki wegetatywnej- łagiewki i komórki generatywnej.
Gameta żeńska(komórka jajowa) tworzy się w zalążni. Zalążnia znajduje się w słupku.
Najpierw dochodzi do zapylenia. Jest to przemieszczenie ziarna pyłku z pręcika na słupek, dokładnie na jego znamię. Komórka wegetatywna ziarna pyłku tworzy łagiewkę, która łączy się z woreczka zalążkowego. Tą drogą do zalążni dostają się dwa plemniki. Dochodzi do podwójnego zapłodnienia, gdyż jeden plemnik łączy się z komórką jajową a drugi z wtórnym jądrem woreczka zalążkowego. W ten sposób powstaje diploidalna zygota i triploidalne bielmo- tkanka odżywcza.
Powstanie nasienia
Nasienie to przekształcony zalążek. Chroni zarodek przed niekorzystnymi warunkami klimatycznymi i odżywia go. Łupina nasienna powstaje z przekształconych osłonek zalążka.
Nasiona dzielimy na bielmowe i bezbielmowe. W nasionach bielmowych substancje zapasowe zgromadzone są w bielmie, a u bezbielmowych całe bielmo wykorzystane jest do tworzenia liścieni. Materiał zapasowy zostaje zgromadzony w liścieniach. Do roślin bezbielmowych zalicza się np. rośliny strączkowe.
Dodatkową ochroną dla nasienia jest owoc, który ułatwia również przenoszenie nasion na znaczne odległości. Owoc powstaje z zalążni. Czasami w jego formowaniu uczestniczy dno kwiatowe lub inne elementy okwiatu.
Ze względu na ilość liścieni w zarodku okrytonasienne dzieli się na dwie klasy: jednoliścienne i dwuliścienne.
|
Jednoliścienne
|
|
|
|
Typy owoców:
- Pojedyncze:
- Zbiorowe:
- malina
- truskawka
- figi
- Owocostany: ananas
