Są to szczególne rośliny. Tak jak wszystkie inne rośliny przeprowadzają fotosyntezę, asymilują CO2, ale dodatkowo, związki organiczne, a przede wszystkim związki azotowe i fosforowe czerpią z trawienia małych organizmów zwierzęcych. Dzięki tej zdolności mogą żyć na ziemiach ubogich w te związki: w szczelinach skalnych, piaskach, bagnach. Ponadto rośliny te mogą czerpać z tego rodzaju pokarmu sole mineralne. Świadczą o tym słabo rozwinięte korzenie. Rośliny owadożerne często nazywa się mięsożernymi lub drapieżnymi. Są fenomenem przyrodniczym będącym w kręgu ciągłych zainteresowań. Zaliczane są do nich również rośliny, które wprawdzie zabijają, ale nie trawią swoich ofiar, wśród nich jest Ibicella.
Na świecie żyje około 600 gatunków roślin owadożernych. Nie są ze sobą spokrewnione więc nie są skupione w jedną grupę systematyczną. W pułapki łapane są owady, skorupiaki, plankton, pierwotniaki i małe ślimaki.
Do takiego sposobu zdobywania pokarmu rośliny musiały przystosować się w jakiś sposób. Przekształceniu uległy głównie liście. Jedną z zasad złapania ofiary jest jej zwabienie do pułapki i następnie schwytania.
Wyróżnia się cztery typy pułapek:
- wydzielające lepki śluz (rosolistnik, rosiczka),
- działające na zasadzie wilczych dołów- ofiara ześlizguje się po ściankach kielicha (dzbanecznik, kapturnica),
- działające na zasadzie zamykających się klapek(muchołówka),
- działające na zasadzie zamykającej się klapki do wewnątrz (pływacz zwyczajny).
Rosiczka (Drosera) na górnej powierzchni liści występują długie włoski gruczołowe koloru czerwonego. Pełnią one funkcje chwytne i trawiące i chłonne. Wydzielają lepką substancję, której słodki, miodowy zapach zwabia owady. Krople cieczy podobne są do rosy, stąd jej rodzima nazwa. Zwabione owady przyklejają się do włosków, które podrażnione zaczynają się zginać do środka.. uwięziona ofiara nie jest w stanie się uwolnić przyciskana do blaszki liściowej. Kolejnym etapem jest trawienie przez wydzielinę gruczołów. Enzymy rozkładają białko, strawione cząstki są wchłaniane przez roślinę.
Włoski gruczołowe nazywane emergencjami, są wysoce wrażliwe na dotyk. Roślina reaguje nawet na cienki włos ludzki. Nie reaguje natomiast na materiały syntetyczne, np. szkło. Jest to związane z tym, że obce ciało musi zawierać w sobie substancje białkowe, które mogłaby strawić. Wynika z tego, że woski nie reagują wyłącznie na podrażnienie, ale głównie na obecność białka.
Dzbanecznik( Nepenthes) wytwarza z liści dzbanki, zawieszone na lianach. Wielkość tych zbiorników waha się od 5 cm do 1m długości i 30 cm szerokości. Nepenthes malamphora dzbanki zawieszone ma na wysokości 40 m natomiast dla kontrastu Nepenthes ampullaria dzbanki ma ukryte w ściółce.
Dzbanki u wszystkich przedstawicieli dzbaneczników są koloru czerwonego, otwór otoczony jest tworem w kształcie kołnierzyka przykrytym wieczkiem. Może ono chronić dzbanek przed deszczem. Na dolnej stronie wieczka umieszczone są gruczołki miodnikowe wytwarzające substancje zwabiające ofiary. Kołnierzyk również zaopatrzony jest w miodniki. Owad w pogoni za słodkim nektarem może wykonać gwałtowny ruch. Wtedy wpada do pułapki, ześlizguje się po ścianach kielicha, które są oblepione gładkim woskiem. Ofiara wpada do strefy gruczołowej. Tam znajdują się włoski, które produkują enzymy trawienne. Soku trawiennego jest tak dużo, że owad zatapia się w nim i jest trawiony. Dodatkowo w soku znajduje się kwas mrówkowy, dzięki któremu nie dochodzi do gnicia ciała ofiary.
We wnętrzu pułapki znajduje się specyficzna fauna i flora. Są tam larwy much i komarów, niektóre robaki, glony: okrzemki. Potrafią przeżyć w takim środowisku dzięki temu, że są odporne na soki trawienne. Ich obecność jest bardzo korzystna, ponieważ oczyszczają dzbanek z resztek.
Muchołówka (Dionaea) wykształciła tzw. aktywne pułapki. Przekształceniu uległy blaszki liściowe. W ten sposób powstała pułapka składająca się składająca się z dwóch zamykających się klapek. Brzegi zaopatrzone są w ząbki. Ma liściach znajdują się czerwone gruczołki trawienne pełniące funkcje przywabiacza.
Po tym jak ofiara usiądzie na blaszce liściowej, podrażnione zostają szczecinki czuciowe. Brzeg liścia zgina się wzdłuż głównego nerwu przebiegającego przez środek liścia. Po zamknięciu się pułapki, gruczoły trawienne zaczynają wydzielać enzymy, blaszki zaciskają się coraz mocniej. Trawienie może trwać od kilku dni do nawet kilku tygodni.
Pułapka zaczyna działać dopiero po tym, gdy szczecinki czuciowe zostaną podrażnione przez potencjalną ofiarę przynajmniej dwukrotnie lub gdy pojedyncze bodźce zadziałają na dwie różne szczecinki. Takie impulsy jest w stanie wywołać tylko i wyłączne owad. Dzięki temu roślina nie zamyka pułapki za każdym razem, gdy coś ją podrażni.
Pływacz zwyczajny (Utricularia vulgaris) jest rośliną wodną. Występuje w stawach i rowach. Liście zanurzone w wodzie podzielone są na nitkowate części, na których znajdują się pęcherzykowate twory o średnicy 2 mm. To właśnie one są pułapkami. Pęcherzyki wypełnione są wodą. Posiadają klapki otwierające się do wnętrza. Na zawietrznej stronie klapki są włoski, których dotknięcie powoduje otwarcie wieczka. Ofiara jest wraz z wodą zasysana do środka. Wewnątrz nie ma tlenu i ofiara dusi się. Enzymy trawienne rozkładają ją. Następnie następuje wchłonięcie strawionego pokarmu. Dodatkowo oprócz enzymów trawiennych w pęcherzyku znajduje się kwas benzoesowy, który hamuje bakteryjny rozkład organizmów ofiar.