Książka symbolizuje całość wszechświata, prawdę, naukę, uczoność, wiedzę, siedem sztuk wyzwolonych, mądrość, magię, roztropność, sztukę, prawdę, historię, Biblię, Ewangelie, dziesięcioro przykazań, godność, sprawiedliwość, potęgę, cnotę, czystość, przeznaczenie, los, ucieczkę od rzeczywistości.
Księga jest atrybutem wielu świętych, ojców Kościoła, proroków, m.in. Ambrożego, Andrzeja, Anny, Antoniego Padewskiego, Franciszka z Asyżu, Grzegorza Wielkiego, Tomasza z Akwinu.
Książka z literami: alfa i omega jest atrybutem Boga Ojca i Chrystusa.
Księga z pieczęciami na kolanach Jezusa symbolizuje Apokalipsę.
KSIĘGA - KSIĘGA ŻYCIA, LISTA PRZEZNACZONYCH DO ZBAWIENIA: Wielokrotnie w Starym i Nowym Testamencie pojawia się symbol księgi zawierającej listę ludzi wybranych, szczególnie miłych Bogu: w Psalmie 68 pada zdanie: "Niech (wrogowie moi) będą wymazani z księgi żyjących i niech ze sprawiedliwymi nie będą wpisani".
KSIĘGA - TAJNE PLANY BOGA: W Apokalipsie pojawia się księga zamknięta na siedem pieczęci, zwój pergaminowy z dekretami Boga oraz planami, które mają się wypełnić: "I nie mógł nikt ani w niebie, ani na ziemi, ani pod ziemią otworzyć księgi, ani do niej zajrzeć".
KSIĄŻKA - WIEDZA, MOC: Anioł daje Janowi książkę do zjedzenia, aby nadal mógł prorokować.
KSIĘGA - LISTA OSÓB PRZEZNACZONYCH DO ZBAWIENIA: W Nowym Testamencie podobnie jak w Starym pojawia się symbol księgi, w której zapisane są imiona ludzi. W Ewangelii św. Łukasza czytamy:"Weselcie się, że imiona wasze zapisane są w niebiosach". Z kolei w Apokalipsie św. Jana padają słowa: "I otworzono księgę życia. I osądzono zmarłych z tego, co było napisane w owych księgach «według ich uczynków» (...) I kogo nie znaleziono zapisanego w księdze życia, ten wrzucony został do jeziora ognistego".
KSIĘGA - STRĘCZYCIEL: W Piekle pojawia się księga jako atrybut Paola i Franceski da Rimini, kochanków wspólnie czytających powieść o Lancelocie i Guinevere:
"Raz dla zabawy czytaliśmy boje,
Gdzie wpadł Lancelot w miłosne więzienie;
Byliśmy sami, bezpieczni oboje.
Czasem nad księga zbiegło się spojrzenie
I zdejmowało z lic barwy rumiane
Ale nas zmogło jedno okamgnienie.
Kiedyśmy doszli, gdzie usta kochane
Rycerz całował w nieowładnej chęci,
On, z którym nigdy już się nie rozstanę,
Drżący do ust mych przywarł bez pamięci;
Księga i pisarz Galeottem byli -
W ten dzień jużeśmy nie czytali więcej"
Francesca zakochała się w bracie swego męża imieniem Paolo. Oboje złapani na gorącym uczynku zostali zamordowani przez zazdrosnego męża.
KSIĄŻKI - ŹRÓDŁO IDEAŁU MIŁOŚCI: Wyobrażenia Gustawa o istocie miłości ukształtowane zostały przez młodzieńczą lekturę książek zbójeckich - Cierpień młodego Wertera J. W. Goethego i Nowej Heloizy J. J. Rousseau. W utworach tych idealna, niespełniona miłość, oparta na więzach duchowych, łączyła się zawsze z cierpieniem.
KSIĄŻKA - SYMBOL TOŻSAMOŚCI NARODOWEJ, JEDYNY ŁĄCZNIK Z OJCZYZNĄ: Pierwowzorem Skawińskiego - latarnika był emigrant polski Sielawa, który zaczytał się w powieści Z. Kaczkowskiego Murdelio i na skutek tego stracił pracę. O wypadku tym pisał w korespondencji reporterskiej Julian Horein. Życiorys Skawińskiego to synteza losu polskiego emigranta tułacza, który po upadku powstania listopadowego walczy na różnych frontach świata o wolność (domowa wojna hiszpańska, Wiosna Ludów na Węgrzech, wojna secesyjna w Stanach Zjednoczonych). W Aspinwall bohater szuka "cichej przystani", stabilizacji życiowej. Fascynacja poezją Pana Tadeusza i na nowo rozbudzona nostalgia stanie się przyczyną zaniedbania Skawińskiego. Polak nie zapali latarni i łódź rozbije się o skały. Wyrzucony z pracy Skawiński na nową tułaczkę weźmie ze sobą swój skarb - epopeję Mickiewicza.
Lektura Pana Tadeusza staje się jedynym łącznikiem bohatera z krajem. Tym samym spełnia się marzenie Mickiewicza zawarte w Epilogu epopei: "O gdybym kiedy dożył tej pociechy / Żeby te księgi zbłądziły pod strzechy". Skawiński jest idealnym czytelnikiem Pana Tadeusza, mimo że przez tę lekturę traci pracę, zyskuje nadzieję: "Na nowe zaś drogi życia miał także na piersiach swoją książkę, którą od czasu do czasu przyciskał ręką, jakby w obawie, by mu i ona nie zginęła".
Idea Latarnika zawiera się w przekonaniu, że uczucia patriotyczne silniejsze są od dystansu dzielącego bohatera i ojczyznę, a środkami zachowania tożsamości narodowej są: język ojczysty, historia i literatura.
KSIĘGA - DZIEDZICTWO, POZNANIE, TWORZENIE, KSIĘGA ŚWIĘTA: Mit Księgi, który odegra dużą rolę zwłaszcza w tomie Sanatorium pod klepsydrą jest u Schulza symbolem kluczowym. Księga stanie się duchowym dziedzictwem po ojcu, symbolem poznania i tworzenia, księgą świętą jak Biblia. Księga jest symbolem mądrości, pełni wszechświata. U Schulza pojawia się rozróżnienie między księgą prawdziwą, autentykiem a apokryfem, jedynie za autentyk uchodzącym. W Sklepach cynamowych motyw księgi pojawia się w ostatnim opowiadaniu Noc wielkiego sezonu: "Ach, ten stary pożółkły romans roku, ta wielka, rozpadająca się księga kalendarza! Leży sobie ona zapomniana gdzieś w archiwach czasu, a treść jej rośnie dalej między okładkami, pęcznieje bez ustanku od gadulstwa miesięcy, od szybkiego samorództwa blagi, od bajania i majaczeń, które się w niej mnożą. Ach, i spisując te nasze opowiadania, szeregując te historie o moim ojcu na zużytym marginesie jej tekstu, czy nie oddaję się tajnej nadziei, że wrosną one kiedyś niepostrzeżenie między zżółkłe kartki tej najwspanialszej, rozsypującej się księgi, że wejdą w wielki szelest jej stronic, który je pochłonie?".
KSIĘGA - PRAWDA, IDEA: Mistrz podobnie jak Bułhakow jest pisarzem osaczonym przez radziecką rzeczywistość. Zanim zaczął się zajmować powieścią był historykiem, pracował w muzeum, robił tłumaczenia z pięciu języków. Po wygraniu na loterii 100 tysięcy rubli porzucił pracę. Pisząc dzieło swojego życia popadnie w zwątpienie i spali rękopis. Uratuje go Małgorzata i Woland, wyzwalając Piłata Mistrz wyzwoli samego siebie, odzyska wiarę w sens własnej pracy. Jego dzieło nie ulegnie zniszczeniu ("rękopisy nie płoną"). Uczniem Mistrza stanie się Iwan Bezdomny.
KSIĄŻKA - SYMBOL CIĄGŁOŚCI HISTORII: Książka F. Dostojewskiego Zapiski z martwego domu pełni szczególną rolę w konstrukcji artystycznej i wymowie ideowej Innego świata. Stamtąd pochodzi tytuł i motto utworu Grudzińskiego, a także motta poszczególnych rozdziałów książki. Zapiski z martwego domu znajdują się w obozowej bibliotece, narratorowi pożycza je zafascynowana DostojewskimNatasza Lwowna. Przywołanie prozy Dostojewskiego służy ukazaniu analogii pomiędzy carskimi więźniami i obozami sowieckimi z czasów II wojny światowej: "Dostojewski (...) potrafił opisać nieludzkie cierpienia tak, jak gdyby stanowiły tylko naturalną część ludzkiego losu (...)". Grudziński, nie mogąc oprzeć się sile oddziaływania prozy rosyjskiego pisarza, zauważa, iż sowieckie łagry nie są odrębną, zamkniętą rzeczywistością, ale stanowią kolejne ogniwo rosyjskiego terroru: "(...) nie było nigdy najkrótszej nawet przerwy pomiędzy jego a naszym losem". Od czasów carskich Rosja była już "martwym domem", w którym losy przyszłych pokoleń naznaczone zostały nieodwracalnym przeznaczeniem śmierci. Czas między przeszłością a teraźniejszością zatrzymał się. W przygnębiającej lekturze Dostojewskiego nadzieję odnajduje Natasza Lwowna, a także przez chwilę sam Grudziński: "Jest zawsze miejsce na nadzieję, gdy życie okazuje się czymś tak beznadziejnym, że staje się nagle naszą wyłączną własnością...". Przeczucie nieuchronnej śmierci, świadomość, że w warunkach obozowych, w państwie totalitarnym człowiek pozbawiony zostaje wolnej woli i prawa decydowania o sobie, w kontekście prozy Dostojewskiego stwarza bohaterom Innego świata nadzieję. Kiedy w obozie wola życia zanika, człowiek ma prawo decydować o swojej śmierci: "(...) ostatecznie należy się tylko do samego siebie - przynajmniej w wyborze rodzaju i czasu śmierci".
Nie znalazłeś tego, czego szukasz na Bryku?
Jest tutaj pełno osób, które moga Ci pomóc!
Zadaj pytanie i otrzymaj szybką odpowiedź.
