Sosnkowski Kazimierz (1885-1969)

generał Wojska Polskiego, polityk, naczelny wódz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Z wykształcenia był inżynierem. Jeszcze jako uczeń gimnazjum związał się z ruchem niepodległościowym, a w 1904 r. wstąpił do PPS. Bardzo szybko został członkiem władz partii. W 1908 r. utworzył Związek Walki Czynnej - pełnił w tej organizacji funkcję szefa sztabu.

Od początku był blisko związany z Piłsudskim, a w czasie I wojny światowej został też szefem sztabu I Brygady (1914-16). Za odmówienie złożenia przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec został przez Niemców internowany i uwięziony w Magdeburgu, skąd wraz z Piłsudskim powrócił do Polski w 1918 r.

W wolnej Polsce współtworzył Wojsko Polskie. W roku 1919 został wiceministrem spraw wojskowych, a następnie ministrem (do 1924 r.). W 1920 r. został też członkiem Rady Obrony Państwa - funkcję tę sprawował przez 4 lata. W czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził frontem północno-wschodnim. Następnie został dowódcą Okręgu Korpusu w Poznaniu, a po uzyskaniu w 1927 r. stopnia generała broni został inspektorem armii.

W czasie kampanii wrześniowej był dowódcą Frontu Południowego i odznaczył się w walkach pod Jaworowem, gdzie powstrzymał napór Niemców na Lwów. Kiedy do Polski wkroczyła Armia Czerwona, wyjechał na Węgry i stąd przedostał się do Francji. Na emigracji wszedł w skład rządu RP - został mianowany Komendantem Głównym ZWZ na emigracji (do lipca 1940 r.) po czym był wicepremierem, ministrem stanu i przewodniczącym Komitetu Ministrów ds. kraju. Wystąpił z rządu po podpisaniu przez Sikorskiego układu z Majskim w lipcu 1941 r., gdyż był zdecydowanym przeciwnikiem układów z ZSRR. W lipcu 1943 r. (po śmierci Sikorskiego) został Wodzem Naczelnym - zrezygnował z tego stanowiska we wrześniu 1944 r., gdyż krytykował aliantów za nieudzielenie pomocy powstaniu warszawskiemu. Poza tym Stalin postawił warunek, że tylko wtedy będzie rozmawiał z rządem londyńskim, kiedy Sosnkowski z niego odejdzie.

Jeszcze w październiku 1944 r. Sosnkowski wyjechał do Kanady, gdzie mieszkał aż do śmierci. Od 1949 r. był jednym z przywódców politycznych emigracji polskiej - podejmował próby jej zjednoczenia. Był też kandydatem do urzędu premiera RP na uchodźstwie.