M. Bułhakow Mistrz i Małgorzata, bohater drugoplanowy części, której akcja rozgrywa się w Jerozolimie
Wygląd: w rozdziale zatytułowanym Kaźń został tak opisany: "czarnobrody ów mężczyzna o ropiejących od blasku słońca i bezsenności oczach siedział na kamieniu i rozpaczał. To wzdychał - rozchylając swój podniszczony w czasie długich wędrówek, niegdyś błękitny, teraz brudnoszary tallif i odsłaniając uderzoną drzewcem włóczni pierś, po której spływał brudny pot - to w nieznośnej męce wznosił oczy ku niebu i śledził trzy sępy, które już od dawna szybowały na wysokości..."
Życiorys: Uczeń Jeszui, chodzi za nim i notuje jego słowa. Kiedyś był poborcą podatkowym, ale przekonany słowami Jeszui, stał się jego wyznawcą. Towarzyszy mu w drodze na krzyż, podejmuje niezdarne wysiłki, by go uwolnić, a przynajmniej zaoszczędzić cierpień przez pozbawienie życia. W tym celu ukradł nóż piekarzowi. Siedzi w krzakach na Nagiej Górze i cierpi z bezsilności. Próbuje opisywać zdarzenie. Potem zdjął ciało Jeszui z krzyża. Stawił się, wezwany przez Piłata, ale nie chciał przyjąć ani pieniędzy, ani posady bibliotekarza w Cezarei, poprosił jedynie o pergamin
Charakterystyka: Bardzo przeżywał śmierć Jeszui, pragnął go uwolnić z rąk oprawców, ale mu się to nie udało (niespodziewanie zachorował wieczorem przed dniem kaźni Jeszui). Zrozpaczony, modli się, by Bóg zesłał Ha-Nocri śmierć
Rola w utworze: W zakończeniu powieści jest posłem Jeszui, który przeczytał powieść Mistrza i polecił Wolandowi, by zapewnił pisarzowi i jego ukochanej spokój
