1. Przedstaw i scharakteryzuj poszczególne warstwy społeczne w Lalce, powołując się na ich przedstawicieli

Arystokracja – grupa najzamożniejsza, elita polskiego społeczeństwa. Ludzie leniwi i zepsuci moralnie. Przekonani o wyższości i wyjątkowości swojej grupy społecznej, odosobnieni od reszty społeczeństwa. Cały swój czas spędzają na zabawach i bankietach. Przykładem tu jest Tomasz Łęcki – Uważa on że przynależność do elity społecznej zawdzięcza Bogu i odległej genealogii swojego rodu. Jest to człowiek, który nie rozumie współczesnego świata i nie umie się w nim odnaleźć. Nieporadność ta sprawiła, że Łęcki stracił swój majątek. W rezultacie zmuszony został wydać swoją córkę za Wokulskiego.

Mieszczaństwo polskie - Jest to grupa zacofana i pogrążona w stagnacji. Nie interesuje ich rozwój i postęp Zachodu, przez to cały czas widać w niej pozostałości porządku feudalnego. Cechuje ją bierność. Polacy pozwalają Żydom i Niemcom zdominować handel sami jedynie narzekają i krytykują. Jako przykład posłużyć tu mogą Deklewski, Węgrewicz i Szprot, których krytyczność wobec Wokulskiego ukazuje ograniczone myślenie mieszczan.

Mieszczaństwo niemieckie – Ludzie pracowici i oddani swojemu fachu. Majątek zdobywają poprzez ciężką pracę, a dzięki swojej oszczędności i skrupulatności mogą sobie pozwolić na dostatnie życie. W lekturze zostali opisani na przykładzie rodziny Minclów. Minclowie utrzymują się z prowadzenia sklepu. Od pracowników wymagają szacunku do pracy i systematyczności. Mimo surowych metod wychowawczych Minclowie traktują swoich pracowników jak rodzinę.

Żydzi - Charakteryzuje ich zdolnośc i zapał do interesów. Potrafią być oni przy tym bezwzględni i aroganccy. Nie łączy ich żadna pozytywna więź z Polakami. Trzymają się razem w swojej wspólnocie, gdzie wolni są od konfliktów i utarczek. W obliczu problemów wspierają siebie nawzajem, co odróżnia ich znacznie od społeczeństwa Polskiego. Jednym z przedstawicieli społeczeństwa żydowskiego w Polsce jest Henryk Szlaungbaum. Brał udział w powstaniu styczniowym, za co został zesłany na Syberię. Po powrocie stara się zasymilować z polskim społeczeństwem, zmieniając nawet nazwisko. Nie przyniosło to oczekiwanego efektu, a narastający antysemityzm sprawił, że stał się on człowiekiem podejrzliwym i nieufnym.

Lud – Najuboższe grupa społeczna zamieszkująca przede wszystkim Powiśle. Są to ludzie bardzo pracowici i uczciwi. Zawsze wdzięczni za każdą okazaną im pomoc. Przeraźliwa bieda uniemożliwia im rozwój i godne życie. Jednym z przedstawicieli ludu jest Wysocki utrzymuje swoją rodzinę, pracując jako woźnica, lecz kiedy jego koń umiera traci jakiekolwiek źródło utrzymania. Z pomocą Wokulskiego udaje mu się wrócić do pracy. Wysocki pokazuje chęć ludu do poprawy swojej sytuacji, jednak nie jest to możliwe bez pomocy z zewnątrz.

 

  1. Idee pozytywistyczne które wprowadzał Wokulski

Praca u podstaw. Idea ta zakłada poprawę warunków życia najuboższych, danie im szansy na edukację i podjęcie pracy na własne utrzymanie. Wokulski pomaga Wysockiemu kupić konia, żeby ten mógł wrócić do pracy jako woźnica, a Mariannie organizuje pobyt i naukę u sióstr Magdalenek. Wokulski nie daje biednym pieniędzy od tak, aktywizuje ubogich, pomaga im znaleźć źródło utrzymania.

Praca organiczna – według tej idei społeczeństwo działa jak żywy organizm, gdzie każdy organ musi spełniać swoją funkcję, aby ciało było w dobrym stanie. Wokulski wprowadza tą ideę w życie, prowadząc interesy. Nie boi się podejmować ryzykownych decyzji. Pomnaża majątek po Minclach, otwiera nowy sklep, daje subiektom miejsce pracy.

 

  1. Środowisko żydowskie: Szlangbaumowie i Szuman

Henryk Szlangbaum to jeden z subiektów Wokulskiego, z którym poznał się na Syberii. W młodości wykazywał patriotyczną postawę względem Polski – brał udział w powstaniu styczniowym, za co został zesłany na Syberię. Po powrocie w celu zasmilowania się z polskim społeczeństwem zmienia nazwisko na Szlangowski. Nie przynosi to jednak pożądanych efektów. Dyskryminacja odcisnęła mocne piętno na charakterze Szalngbauma. Stał się arogancki i pogardliwy, przestał nazywać siebie Polakiem. Zmieniło się jego nastawienie względem Wokulskiego i Rzeckiego. (Kupił sklep Wokulskiego, po jego odejściu i zaczął sprawdzać uczciwość Rzeckiego)

Ojciec Szlangbauma - w przeciwieństwie do syna nie próbował nigdy zasymilować się z Polakami, na względzie miał przede wszystkim swoje interesy i był oddany Judaizmowi.

Michał Szuman – lekarz i dawny przyjaciel Wokulskiego. W młodości zakochał się w pewnej chrześcijance, był nawet gotów zmienić wiarę byleby mogli wziąć ślub. Mimo to Szuman jest dumny ze swojego wyznania.

  1. Jakie cechy Wokulskiego stały się widoczne w miłości do Izabeli? Jak postrzegał Miłość? Jak postrzegał łęcką? Jak zareagował, gdy dowiedział się o niej prawdy?

Wokulski posiada cechy zarówno pozytywisty jak i romantyka. Te drugie ukazują się właśnie w miłości do panny Izabeli. Wokulski postrzega ja jako boginię, czci ją. Przez te romantyczne wyobrażenie o kobiecie nie jest w stanie zauważyć prawdziwej natury łęckiej. Bohater jest zdeterminowany, aby zbliżyć się do środowiska arystokratycznego, właśnie temu poświęca się przez dużą część powieści. Widać więc jego ambicje oraz upór. Nietrudno tez zauważyć że miłość do Łęckiej kompletnie go zaślepiła. Jego cechy romantycznie kłócą się z cechami pozytywistycznymi, mimo iż jest on wprawiony w interesach często pod wpływem chęci zbliżenia się do Izabeli dokonuje całkowicie niekorzystnych dla siebie inwestycji np. wykupuje kamienice łęckich. Ciągle żyje w świecie marzeń i jedyne czego pragnie, to miłości panny Izabeli

Wokulski miłość postrzega jako romantyk. Pragnie związku opartego na prawdziwym uczuciu, związku dusz a nie ciał.

Gdy bohater dowiaduje się prawdy o swojej ukochanej, doznaje głębokiego szoku. Czuje się oszukany i głęboko cierpi, a o to cierpienie obwinia właśnie kulturę romantyczną. Poza uczuciem do łęckiej nie potrafi znaleźć sobie innego celu w życiu. Próbuje nawet odebrać sobie życie, na szczęście próba ta zostaje udaremniona. Ostatecznie prawda o Pannie Izabeli, kobiecie, której całkowicie się poświęcił, wstrząsnęła nim tak mocno, że całkowicie odciął się od społeczeństwa, a na koniec przepadł bez śladu.

  1. Etapy życia Wokulskiego w punktach
  2. Praca w winiarni Hopfera, przygotowania do nauki
  3. Udział w powstaniu styczniowym
  4. Zsyłka na Syberię
  5. Powrót do Warszawy, odziedziczenie majątku po Minclach
  6. Zauroczenie Izabelą
  7. Wyjazd na wojnę rosyjsko turecką
  8. Powrót do warszawy, starania Wokulskiego o uwagę Izabeli
  9. Wyjazd do Paryża, spotkanie Geista
  10. Powrót do warszawy
  11. Pobyt w dworku prezesowej Zasławskiej
  12. Wyznanie uczuć Izabeli
  13. Wyjazd do Krakowa
  14. Poznanie prawdy o ukochanej
  15. Nieudana próba samobójcza
  16. Załamanie bohatera
  17. Tajemnicze zniknięcie
  18. Na czym polega idealizm Rzeckiego, a na czym Ochockiego?

Ignacy Rzecki: idealista romantyczny i polityczny. Fascynację polityką odziedziczył po swoim ojcu. Nieustannie wierzy w odzyskanie niepodległości w związku z działaniem rodu Bonaparte. Nie przestaje wierzyć w porządek świata poznany w dzieciństwie, w który wierzył właśnie jego ojciec. Cechuje to Rzeckiego jako marzyciela. Subiekt jest niezwykle lojalny wobec swojego przyjaciela, Wokulskiego. Nawet gdy nie rozumie jego działań wspiera go, zależy mu na jego szczęściu, choć jednocześnie rani go fakt, że przez romans Wokulski nie ma już dla niego czasu.

Z biegiem czasu Rzecki zaczyna zauważać, że jego marzenia nie pokrywają się z rzeczywistością, na skutek czego ten wesoły i barny bohater staję się przygnębiony i zawiedziony światem.

Julian Ochocki: Idealista naukowy. Ochocki już w bardzo młodym wieku okazał się niezwykłym naukowcem. Jego największym marzeniem i celem, było wynalezienie maszyny latającej. Bardzo wyróżnia się na tle arystokracji, z której pochodzi. Całkowicie poświęcam się badaniom i pracom naukowym. Wierzy, że jego wynalazek może pomóc całej ludzkości. Wierzy że rozwój naukowy pomoże rozwiązać wiele problemów społecznych. Gotów jest się poświęcić jest się nauce, aby uczynić świat lepszym miejscem.