Spis treści:

Uran jest siódmą planetą od Słońca, trzecią pod względem wielkości i czwartą, jeśli chodzi o masę. Należy do gazowych olbrzymów, czyli planet, które nie ma stałej powierzchni, a są zbudowana z lodu i gazu. Ponadto planety-olbrzymy cechują się dużym rozmiarem, małą gęstością i niewielką liczbą skał na swojej powierzchni.

Nazwa „Uran” pochodzi od greckiego boga, Uranosa, który uosabiał niebo. Uran budową przypomina Neptuna – obie planety są nazywane „lodowymi olbrzymami”, ponieważ poza gazami składają się w dużej mierze z zamrożonych substancji: przede wszystkim wody, amoniaku i metanu. Wnętrze Urana tworzą lód i skały. To sprawia, że jest on najzimniejszą planetą w Układzie Słonecznym. Najniższa temperatura na tej planecie wynosiła -224 st. Celsjusza. Wyróżnia ją cyjanowy (bladoniebieski), zimny kolor.

Uran w opozycji – co to za zjawisko?

Uran w opozycji to zjawisko astronomiczne, kiedy Uran, Ziemia i Słońce znajdują się w jednej linii – ustawione do siebie pod kątem 180 stopni. W tym położeniu Uran znajduje się najbliżej Ziemi (jest to 2,8 miliarda kilometrów!), a jego powierzchnia jest maksymalnie oświetlona przez Słońce. Dzięki temu planeta staje się bardzo dobrze widoczna z Ziemi. Przy sprzyjających warunkach pogodowych Urana w opozycji można oglądać gołym okiem, bez teleskopu. Planeta jest widoczna jako jasny punkt na niebie.

Przeczytaj również: Biała tęcza. Jak wygląda ten zachwycający fenomen pogodowy?

Czym jest opozycja?

Opozycja to takie ustawienie ciała niebieskiego, kiedy względem punktu obserwacji (najczęściej Ziemi) znajduje się ono naprzeciwko innego ciała niebieskiego. Tym samym długość ekliptyczna obu ciał niebieskich (kąt, pod jakim są względem siebie ustawione) wynosi 180 stopni. Potocznie opozycją nazywa się sytuację, gdy dane ciało niebieskie (głównie planeta) i Słońce znajdują się po dwóch przeciwnych stronach Ziemi.

Inaczej mówiąc, opozycja to zjawisko, kiedy Ziemia znajduje się pomiędzy Słońcem a innym ciałem niebieskim, a kąt między nimi wynosi 180 stopni. Jest to ustawienie, w którym najłatwiej jest obserwować daną planetę. Po pierwsze planeta w opozycji jest najbliżej Ziemi, po drugie jest widoczna na niebie przez całą noc (jak Księżyc), po trzecie „pokazuje” obserwatorom z Ziemi swoją oświetloną półkulę.

Poza Uranem zjawisko opozycji dotyczy następujących planet:

  • Marsa;
  • Jowisza;
  • Saturna;
  • Neptuna.

W opozycji może być też Księżyc, co potocznie nazywa się pełnią Księżyca.

Kiedy Uran jest w opozycji?

Najbliższa okazja do zobaczenia Urana w opozycji nastąpi już dziś – 9 listopada. Wtedy odległość tej planety od Ziemi wyniesie 18,69 AU. Takie zjawisko można obserwować raz w roku, a data jego wystąpienia jest ruchoma.

W poprzednich latach Uran w opozycji wystąpił 4 listopada (2021 r.), 31 października (2020 r.), 28 października (2019 r.), 24 października (2018 r.), 19 października (2017 r.). Ci, którzy przegapią Urana w opozycji 9 listopada, będą mieli okazję podziwiać to zjawisko w kolejnych latach:

  • 13 listopada 2023;
  • 17 listopada 2024;
  • 21 listopada 2025;
  • 25 listopada 2026;
  • 30 listopada 2027.

W następnych latach Uran w opozycji będzie pojawiał się w grudniu styczniu, lutym i kolejnych miesiącach.

Przeczytaj również: Superkomórki burzowe to najgroźniejsze typy chmur. Sieją zniszczenie

Jak oglądać Urana w opozycji?

Osoby zainteresowane zjawiskami astronomicznymi często zastanawiają się, co zrobić, by móc je obserwować. Jak oglądać Urana w opozycji? Można to zrobić gołym okiem, nie są do tego potrzebne żadne urządzenia.

9 listopada Uran będzie najlepiej widoczny koło północy, kiedy znajdzie się około 40 stopni nad południowym horyzontem. W przypadku oglądania planet w opozycji najlepiej robić to w miejscu oddalonym od zanieczyszczenia światłem, a więc np. na wsi lub w lesie.

Jak rozpoznać Urana? Będzie to punkt na niebie przypominający gwiazdy, ale znacznie od nich jaśniejszy. Chociaż użycie lornetki lub teleskopu nie jest konieczne do zobaczenia Urana, to może ułatwić obserwację planety i zauważenie jej niezwykłego, zimnego, niebieskawozielonego odcienia.

Niestety, jak w przypadku innych zjawisk astronomicznych, możliwość ich podziwiania zależy od warunków pogodowych. Zachmurzone niebo bardzo utrudnia lub wręcz uniemożliwia zobaczenie gwiazd, Księżyca i planet w opozycji. Podobnie duże zanieczyszczenie światłem nie sprzyja oglądaniu tego zjawiska.

Czy Uran w opozycji ma wpływ na człowieka?

Wpływ Urana w opozycji na człowieka nie jest powszechnie znany. Inaczej jest z Księżycem w opozycji (pełnią), któremu niektórzy przypisują oddziaływanie na ludzkie samopoczucie i zachowanie.

Oprac.: Joanna Cwynar


Rozwiąż nasze quizy:

QUIZ ortograficzny. Czy wiesz, jak zapisać te rzadko używane wyrazy?

Bardzo trudny QUIZ z wiedzy ogólnej. Nieliczni zdobywają 100 proc.

QUIZ: Byłeś uczniem w PRL? Z łatwością odpowiesz na te pytania, choć przy 9. może być różnie