Spis treści:
- Mur berliński – historia
- Ile osób zginęło przy próbie przekroczenia muru berlińskiego?
- Szlak Muru Berlińskiego – historia
Mur berliński – historia
Budowa muru berlińskiego rozpoczęła się w nocy z 12 na 13 sierpnia 1961 roku. Jego budowy nikt – poza radzieckimi władzami – się nie spodziewał. Co doprowadziło do budowy tej strasznej granicy? Decyzja Waltera Ulbrichta, tyrana rządzącego NRD niepodzielnie od lat 40. XX w., który szukał sposobu, by zatrzymać Niemców, uciekających masowo do RFN. Władze radzieckie zgodziły się, by zrobić to przymusem – stawiając betonowy mur wzmocniony drutem kolczastym. Wykorzystano do tego około 150 ton drutu, który został rozciągnięty na granicy. Zamknięto łącznie 193 ulice, 68 przejść granicznych i 12 stacji kolejowych, a także rozłączono tory. W roku postawienia muru, Ministerstwo Obrony NRD wprowadziło przepisy pozwalające strzelać do osób próbujących przekroczyć granicę z Zachodem, które uchylono dopiero w kwietniu 1989 roku.
Niemieccy obywatele 13 sierpnia 1961 roku obudzili się w zupełnie innym świecie – rozdzieleni ze swoimi bliskimi, przyjaciółmi, znajomymi. Próbowali więc forsować mur, co sprawiło, że dobudowywano do niego kolejne elementy, przez które granica ta z biegiem czasu stawała się coraz wyższa. Mieszkańcy wschodniej części Berlina nie mogli nawet pomachać do ludzi po drugiej stronie. Ostatecznie mur berliński osiągnął wysokość około 3,5 m i całkowitą długość 156,4 km.
Mur berliński nazywano „Murem Hańby”. Taki przydomek zyskał, gdy 17 sierpnia 1962 roku podczas próby ucieczki postrzelony został Peter Fechter. Pozostawiony na pastwę losu pod murem, zmarł w męczarniach.
9 listopada 1989 roku mur runął, a doprowadziło do tego bezpośrednio jedno nieporozumienie. Niedoinformowany rzecznik rządu Günter Schabowski ogłosił na konferencji prasowej, że zmniejszone zostają restrykcje dotyczące podróżowania między granicą NRD a RFN. Powiedział, że nowe regulacje wchodzą w życie od zaraz, choć miało to nastąpić dopiero następnego dnia. Mieszkańcy Berlina Wschodniego ruszyli więc w stronę muru, gdzie niemal natychmiast rozpoczęło się Mauerspechte, czyli stopniowe rozbijanie go młotami, łomami i innymi narzędziami.
Przeczytaj również: Najstraszniejsze zbrodnie ludzkości. Autor amerykańskiej encyklopedii zła zrobił podsumowanie
Ile osób zginęło przy próbie przekroczenia muru berlińskiego?
Budowa muru berlińskiego rozdzieliła przyjaciół, rodziny, pary. Nic dziwnego, że od początku ludzie próbowali go forsować i przedostawać się na drugą stronę. Szacuje się, że w ciągu 28 lat istnienia muru berlińskiego granicę tę mogło przekroczyć około 5 tysięcy osób. Jednocześnie przy próbach przejścia przez mur zginęło co najmniej 140 osób (niektóre źródła podają, że mogło być ich nawet ponad 230) – w tym dwóch Polaków. Najmłodszą ofiarą był roczny chłopiec. Ich losy upamiętnia dziś centralny pomnik na Bernauer Strasse, gdzie stoi 200-metrowy fragment muru.
Za pierwszą ofiarę muru uznaje się 59-letnią pielęgniarkę Idę Siekmann. Jej kamienica na Bernauer Strasse znajdowała się na granicy powstającego właśnie muru. 22 sierpnia 1961 roku Ida postanowiła dostać się na drugą stronę miasta, by odwiedzić swoją siostrę. Podobnie jak wielu berlińczyków mieszkających przy granicy, chciała to zrobić, wyskakując z wychodzącego na zachodnią stronę okna swojego mieszkania. Choć przed skokiem wyrzuciła na chodnik kołdrę, koc i poduszki, które miały zamortyzować upadek, skok z trzeciego piętra nie powiódł się. Nie udało się jej bezpiecznie wylądować i odniosła rozległe obrażenia, które doprowadziły do śmierci w drodze do szpitala.
Przeczytaj również: Najpiękniejsze miejsca w Polsce. Warto je zobaczyć
Szlak Muru Berlińskiego – historia
Mur berliński stał się najbardziej znanym symbolem podziału świata w epoce zimnej wojny. Do dziś zachowały się tylko jego fragmenty. W miejscu, gdzie przebiegał (oraz na okolicznych łąkach i polach) wytyczony został szlak rowerowy.
Organizowanie tego specjalnego rowerowego i pieszego szlaku śladem muru berlińskiego (Berliner Mauerweg) rozpoczęto w 2002 roku, dzięki staraniom Berlin GmbH. Prace zakończono w roku 2006. Szlak Muru Berlińskiego biegnie głównie starymi drogami patrolowymi. Na szlaku znajdują się zachowane fragmenty muru berlińskiego, wieże strażnicze i umocnienia, a także tereny zielone. Umieszczono wzdłuż niego tablice informacyjne z historią Niemiec, Berlina i muru, ale przede wszystkim upamiętniające ludzi, którzy zginęli, usiłując przedostać się na drugą stronę.
Jak pokonać szlak muru berlińskiego? Można przejechać go rowerem albo przejść pieszo. Jazda rowerem (w zależności od tempa i przystanków na zwiedzanie) zajmuje 3-4 dni. Szlak tworzy pętlę, więc można go zacząć w dowolnym miejscu.
Dramatyczna historia muru berlińskiego i jego upadek uznaje się za symbol wyzwalania się Europy spod rządów komunistycznych. Szlak Muru Berlińskiego, zorganizowany ku pamięci tej haniebnej granicy, to trasa, którą warto pokonać, by przypomnieć sobie i poznać historię tego miejsca.
Oprac. Redakcja
Źródła: ciekawostkihistoryczne.pl, ipn.gov.pl
Odpowiedzi do zadań z podręczników do historii znajdziesz tutaj:
Rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń do historii
Historia – rozwiązania zadań z podręcznika
Rozwiązania zadań z podręcznika do historii
