Spis treści:

Czy owady mogą osiągać duże rozmiary?

Rozmiar owadów wynika z ich biologii, a konkretnie z braku płuc. Właśnie dlatego, że mają tchawki, nie osiągną więcej niż kilkanaście centymetrów długości. Gdyby były większe, nie mogłyby oddychać. 

Jednak mimo to niektóre owady żyjące na świecie robią wrażenie. Pluskwy wodne, czyli mięsożerne owady słodkowodne, osiągają nawet do 12 cm długości. Bywają nazywane „gryzaczami palców”. Swoimi szczypcami lubią atakować stopy pływaków. Na lądzie również można znaleźć wyjątkowe gatunki. Australijski nosorożec karaluch może mieć 10 cm długości i przeżyć 10 lat. Titanus giganteus to największy chrząszcz na świecie. Osiąga około 17 cm, choć zaobserwowano też okaz o długości 22 cm. W powietrzu trudno nie dostrzec ornithoptera alexandrae, czyli największego dziennego motyla świata. Rozpiętość jego skrzydeł to około 25 cm! 

Przeczytaj również: Telefony komórkowe szkodzą pszczołom? Te pożyteczne owady wciąż są zagrożone

Największe owady w Polsce

W naszym kraju również można zaobserwować duże owady. Pojawiają się w powietrzu i na ziemi. 

Zmierzchnica trupia główka 

Pod względem masy jest największym motylem nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Owad waży nawet 10 g, rozpiętość jego skrzydeł może osiągnąć 14 cm, a długość ciała nawet 12 cm. Nazwa nawiązuje do jasnego rysunku, przypominającego trupią czaszkę, który znajduje się na jej grzbiecie. Motyl wydziela substancje chemiczne, dzięki którym może wejść do ula, a pszczoły nie potraktują go jak intruza.  

największe owady
Zmierzchnica trupia główka /123RF/PICSEL

Husarz władca

Jedna z najbardziej pospolitych europejskich ważek jest drapieżnikiem. Oczy zajmują większość głowy owada. Intensywne niebiesko-zielone zabarwienie i wydłużona sylwetka powodują, że trudno go pomylić z innym gatunkiem. Może osiągnąć do ok. 8,5 cm długości. Zasiedla wody stojące, najłatwiej zaobserwować go w ciepłych miesiącach – od maja do sierpnia.  

 
 
 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Post udostępniony przez Krzysztof Napierała (@krzynap)

 

Turkuć podjadek 

Jest jednym z największych owadów w Polsce, jego długość dochodzi do 7 cm. Większość życia spędza w ziemi. Na forach i blogach ogrodniczych można znaleźć sprawdzone sposoby, jak go zwalczać. Wszystko dlatego, że głównym składnikiem jego diety są korzenie roślin. 

Turkuć podjadek
Jak wyglądają największe polskie owady?/123RF/PICSEL/

 

Modliszka zwyczajna 

Może osiągnąć nawet 75 mm długości. Kojarzy się z jaskrawą zielenią i kanibalizmem. Samica zjada samca. Nazwa modliszka, nawiązująca do modlitwy, raczej nie pasuje do tego procederu. Wynika ona z postawy ciała, jaką przyjmuje owad. Można zaobserwować, że gdy stoi, trzyma odnóża chwytne w taki sposób, jak człowiek składający ręce do modlitwy.

Projekt bez nazwy (40)
Modliszka zjada swoją ofiarę /123RF/PICSEL/

 

Jelonek rogacz

Osiąga około 8 cm długości, jest masywnej budowy. „Poroże” stanowi połowę długości ciała dorosłego samca i przydaje się podczas walki. Konfrontacja wygląda ciekawie. Chrząszcze ustawiają się naprzeciwko siebie, kołyszą się, wykonują skłony, a następnie próbują chwycić się za głowę żuwaczkami. Podczas najbardziej efektownych pojedynków zwycięzca podnosi przeciwnika do góry i rzuca nim.

Jelonek rogacz
Jelonek rogacz/123RF/PICSEL/

 

Dyląż garbarz 

To inny chrząszcz, którego można spotkać w naszym kraju. Ma krępe ciało, które może osiągać długość do 4,5 cm. Jest czarnobrunatny. Wydaje głośne dźwięki poprzez pocieranie różnych części ciała. Mieszka w polskich lasach, najczęściej można go spotkać o zmroku. Całkiem nieźle lata. 

Przeczytaj również: Wiecznie uśmiechnięty płaz potrafi zregenerować swój mózg. Jak on to robi?

Czy największe owady w Polsce są niebezpieczne?

Największe owady bywają niebezpieczne dla człowieka. Turkuć podjadek był odpowiedzialny za zniszczenie plonów, a dyląż garbarz może działać dla dobra ekosystemów lub szkodzić. Larwa owada żerująca w zmurszałych pniakach przyspiesza obieg materii w przyrodzie, ale dorosły osobnik może wyrządzić szkody w podziemnej części słupów.

W Polsce często warto zachować większą ostrożność w przypadku mniejszych owadów. Część z nich jest szczególnie aktywna w miesiącach letnich. Komary są nie tylko uciążliwymi, pijącymi krew owadami, w tropikach przenoszą malarię. Jednak larwy komarów bywają pożyteczne. Oczyszczają zbiorniki wodne. W naszej strefie klimatycznej dużo gorsze mogą okazać się kleszcze. Są nosicielami wielu groźnych chorób, spośród których najbardziej charakterystyczną jest borelioza. Może ona spowodować zapalenie opon mózgowych oraz zaburzenia w funkcjonowaniu układów nerwowego i immunologicznego. Atak szerszeni może zakończyć się dla człowieka śmiercią, tak często dzieje się w przypadku osób z alergią na jad. Trzmiel nie zostawi w ciele ofiary żądła, ale miejsce po ukąszeniu owada bardzo szybko puchnie. W okresie jesiennym nadal aktywne są osy. W obronie własnej mogą użądlić, co w konsekwencji może doprowadzić nawet do zapaści. Wesz ludzka i pchła są aktywne cały czas. Mimo niewielkich rozmiarów mogą poczynić ogromne spustoszenie. Pchły z reguły żerują na zwierzętach domowych, ale czasem też na ludziach. Przenoszą różne choroby, np. tyfus plamisty, chorobę kociego pazura (nieleczona powoduje zapalenie mózgu). 

Oprac. Monika Wąs

 

Odpowiedzi do zadań z podręczników z biologii znajdziesz tutaj:

Biologia – wyjaśnienia do zadań z podręcznika

Biologia – objaśnienia do zadań z podręcznika

Biologia – rozwiązania do zadań z podręcznika