Spis treści:

Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego. Co się zmienia w 2025 roku?

Centralna Komisja Egzaminacyjna zmieniała wersje dotyczące tego, co trzeba będzie umieć na egzamin ósmoklasisty 2025. Ostatnia poprawka w informatorze pojawiła się 12 września. Można się w tym pogubić, więc sprawdź wszystko, co powinieneś wiedzieć przed 13 maja 2025 roku. W ten dzień wypada egzamin ósmoklasisty z języka polskiego. Na rozwiązanie całego arkusza przewidziano 120 minut. Za wszystkie poprawne odpowiedzi można zdobyć 45 punktów. 

Warto wiedzieć, że egzamin ósmoklasisty 2025 będzie przeprowadzony w oparciu o podstawę programową, a nie o skrócone wymagania egzaminacyjne, jak np. w 2024 roku. Między innymi nie trzeba będzie odróżniać dziennika od pamiętnika, pisać scenariuszy, rozróżniać typów komunikatów (informacyjnego, ikonicznego, literackiego itp.), czy wiedzieć, czym są porównania homeryckie. 

W pierwszej części arkusza należy spodziewać się zadań, które są zorganizowane wokół tekstu literackiego (poezji, epiki albo dramatu) i nieliterackiego  (naukowego, popularnonaukowego albo publicystycznego). Z informatora CKE wynika, że w 2025 roku oraz w 2026 roku nie pojawią się pytania, które będą sprawdzały znajomość treści lektur obowiązkowych z klas 4, 5 i 6. Jednak w arkuszu egzaminacyjnym mogą się znaleźć zadania, w których będzie wymagane przeanalizowanie fragmentów tych lektur. Dlatego mimo wszystko lepiej je powtórzyć.

W drugiej części arkusza będą propozycje dwóch tematów wypracowań, w tym o charakterze:

  • twórczym (opowiadanie, które pojawia się zawsze),
  • argumentacyjnym – rozprawka lub przemówienie. Ta druga forma nie pojawiała się od kilku lat. Dlatego warto  dowiedzieć się, jak poprawnie napisać przemówienie. Brak znajomości formy spowoduje, że uczeń może stracić wszystkie punkty za tę część egzaminu. 

Ósmoklasista będzie musiał wybrać jeden z nich i napisać tekst nie krótszy niż 200 znaków oraz odwołać się w nim: 

  • w pierwszym argumencie do obowiązkowej lektury szkolnej, nawet jeżeli jest wykreślona z podstawy programowej z 2024 roku;
  • w drugim argumencie do obowiązkowych lektur szkolnych lub utworów samodzielnie wybranych przez ucznia. 

Za wypracowanie można zdobyć aż 20 punktów, to ponad 44 proc. punktów z całego egzaminu ósmoklasisty. 

Przeczytaj również: Czy uczniowie mogą robić zdjęcia sprawdzianów?

Lista lektur obowiązkowych

Najbardziej aktualna lista lektur do egzaminu ósmoklasisty 2025 wygląda teraz tak, jak poniżej. Pozycje książkowe poznawane w całości w klasach:

  • 4–6 to:

1) Jan Brzechwa, Akademia Pana Kleksa

2) Janusz Christa, Kajko i Kokosz. Szkoła latania (komiks)

3) Clive Staples Lewis, Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa

4) Ferenc Molnár, Chłopcy z Placu Broni

5) John Ronald Reuel Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem

  • 7 i 8 to: 

1) Charles Dickens, Opowieść wigilijna

2) Aleksander Fredro, Zemsta

3) Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec

4) Adam Mickiewicz, Dziady część II

5) Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę

6) Juliusz Słowacki, Balladyna

W informatorze CKE są też wymienione krótkie utwory literackie poznawane w całości, we fragmentach oraz utwory poetyckie. To:

1) Jan Kochanowski, wybór fraszek, wybrana pieśń, treny VII i VIII

2) Adam Mickiewicz, Reduta Ordona, Świtezianka, Pan Tadeusz (księgi: I, II, IV, X, XI, XII)

3) Sławomir Mrożek, Artysta

4) Henryk Sienkiewicz, Latarnik, Quo vadis (fragmenty)

5) Stefan Żeromski, Syzyfowe prace (fragmenty)

Utwory literackie i poetyckie, do których można odwołać się w wypracowaniu

Część z tych utworów jest poznawana w całości w klasach 4–6, inne we fragmentach, ale ich znajomość nie będzie sprawdzana na egzaminie ósmoklasisty. Mogą się przydać w wypracowaniu. Ostatnio CKE dołożyła nawet jeden więcej. 

O jakich dziełach literackich i poetyckich mowa?

1) René Goscinny, Jean-Jacques Sempé, Mikołajek (wybór opowiadań)

2) Ignacy Krasicki, wybrane bajki

3) Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz (wybrane fragmenty, inne niż księgi: I, II, IV, X, XI, XII)

4) Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego

5) wybrane mity greckie, w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, o Syzyfie, o Demeter i Korze, o Dedalu i Ikarze, o Heraklesie, o Tezeuszu i Ariadnie

6) Biblia: stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o talentach, o miłosiernym Samarytaninie

7) wybrane podania i legendy polskie

8) wybrane baśnie polskie i europejskie

9) Maria Konopnicka, Rota.

Przeczytaj również: Wiesz, co znaczy bambik, delulu i inba? Sprawdź, czy zrozumiesz nastolatka

Lektury, do którym można odwołać się w wypracowaniu w latach 2025–2028

Z podstawy programowej wykreślono całą masę lektur, więc uczniowie nie muszą się obawiać, że pytania o nie pojawi się na egzaminie ósmoklasisty 2025. Jednak można się do nich odwołać w wypracowaniu. 

Lista prezentuje się następująco:

  • klasy 4–6 

1) Charles Perrault, Kopciuszek 

2) Adam Mickiewicz, Powrót taty, Pani Twardowska 

3) Bolesław Prus, Katarynka 

4) Aleksander Puszkin, Bajka o rybaku i rybce 

5) Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy 

6) Juliusz Słowacki, W pamiętniku Zofii Bobrówny 

7) legendy polskie: o Lechu, o Piaście, o Kraku i Wandzie 

8) mit o Orfeuszu i Eurydyce 

9) przypowieści: o siewcy, o pannach roztropnych. 

  • klasy 7 i 8: 

1) Jan Kochanowski, treny I i V 

2) Ignacy Krasicki, Żona modna 

3) Adam Mickiewicz, Śmierć Pułkownika, wybrany utwór z cyklu Sonety krymskie, Pan Tadeusz (księgi: III, V, VI, VII, VIII, IX) 

4) Melchior Wańkowicz, Tędy i owędy (wybrany reportaż).

Źródła: babaodpolskiego.pl, cke.gov.pl

Redakcja

 

Rozwiąż nasze quizy:

Znani aktorzy, sportowcy, naukowcy... Co wiesz o sławnych ludziach?

QUIZ państwa–miasta. Znajdziesz odpowiedzi na literę M?

Arcytrudny quiz z literatury. Na tych pytaniach wykładają się poloniści